Duygu Odaklı Çift Terapisi Nedir?
Duygu odaklı terapi, hislerin güdülenme sisteminin temelinde yer aldığı varsayımına dayanır. Hisler bizim hayatta kalmamızı sağlayan temel ögedir.
DOT, 7 temel his olduğunu varsayar. Bunlar: neşe-coşku, sevgi-hayranlık, dehşet, öfke, ıstırap, tiksinme ve utanç.
Kuram’a nazaran muhakkak hisleri arar, belirli hislerden da kaçınırız.
Aradığımız hisler parasempatik sistemimizle, kaçındığımız hisler ise sempatik sistemimizle ilişkilidir.
Duygular şahısların muhtaçlıklarını yansıtan birer işaretçidirler.
Yetişkinlerin üst seviye güdüleri bağlanma ve kimliğin onaylanmasıdır.
Duygular bağlanma yahut kimliğin onaylaması muhtaçlığımızı münasebet içinde başkasına iletme yolumuzdur.
Bu muhtaçlıkları direkt işaret eden hislere birincil hisler denir. Birincil hisler insanların ömrünü sürdürmesine olan katkısından ötürü adaptiftirler.
Ancak çiftler münasebetlerde çoğunlukla birincil hislerini göstermekten kaçınırlar.
Bunun nedeni evvelki ömür tecrübelerinde birincil hislerini gösterdiklerinde yaşadıkları olumsuzluklardır.
Kişiler vakitle muhtaçlıklarını karşısındaki bireye direkt tabir edebilecekleri birincil hisler yerine ikincil hisleriyle bağlantı kurarlar.
İkincil hisler yoluyla kurulan münasebetler bir çatışma döngüsüne yol açarlar.
İkincil hisler kişinin muhtaçlığının karşılanmasının önünde bir pürüz teşkil ettikleri için maladaptiftirler.
Bu döngüsel sistem çiftin içinden nasıl çıkacaklarını bilemedikleri bir hal alır. Daima tıpkı şeylerin olması sorunun tahlilsiz olduğuna dair bir inanç halini alır ve vakitle çiftlerin ümitlerini tüketir.
Peki His Odaklı Çift Terapisti ne yapar?
DOT çift terapisti seanslarda çiftlerin her birini eşit ve empatik bir formda dinleyerek çiftin ortasında çatışmaya yol açan döngüleri tespit eder.
Çiftin ilgisini çıkmaza sokan bu döngünün ya da döngülerin gerisinde yer alan ikincil hislerin anlaşılması için empatik irdeleme yapar.
Çiftin bağlantısındaki bu değişiklik tarafları Buber’in teorisindeki “Ben-O” bağlantısından “Ben-Sen” bağına çeker.
Çift yeni bir irtibat yolunu seansta “Şimdi ve Burada” deneyimleyerek içselleştirir.
Psikolog/ His Odaklı Çift Terapisti
Hacer TUNÇ ÖZKAN /27.02.2024
