Narsisistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsisistik kişilik bozukluğu kişinin kendini çok kıymetli, herkesten üstün, eksiksiz ve eşi bulunmaz hissetmesi durumudur. Narsisistik kişilik bozukluğu beğenilme ihtiyacı ve empati yoksunluğu ile bağdaşan bir kişilik örgütlenmesidir. Narsisistik bireyler epeyce bencil, küçümseyici, ısrarcı, kolay beğenmeyen, katı ve yüksek standartlara sahip, duygusallıktan uzak, kendini hayli çok seven ve inançsız şahıslardır.
Narsist bireyler için özür dilemek epeyce zordur. Eleştirel ve asla beğenmeyen şahıslar olan Narsistler ile başa çıkmak da hayli zordur. Öteki insanların gereksinimleri onlar için birden fazla vakit değerli değildir ve şefkat gösterme kapasiteleri düşüktür.
Neden Narsist Olunur?
Kişilik bozuklukları ebeveyn tavırları ile oluşur. Katı ve sert ebeveynlik cinsinde ebeveynlerin imkansız beklentileri çocuğa yönlendirilmiştir ve çocuk yalnızca beklentileri karşılandığında takdir edilip sevildiğini hisseder. Bu çocuklara genelde sevgi gösterilmez ya da performansına bağlı olarak sevgi gösterilir.
Her daim en yeterli olması beklenen çocuk sonunda eksiksiz dışındaki her şeyin makus, yetersiz ve sevilmez olduğunu öğrenmiştir. Çocuğa karşı duyulan hoş hisler yalnızca muhakkak muvaffakiyetlerde görüldüğü için çocuk güzelliğin başarıda olduğunu düşünür. Bu çocuklar sıklıkla eleştirilir ve şartlı sevgiye maruz kalır. Bu sebeple Narsistlerin bu bencil hallerinin altında epeyce güçlü bir çocukluk periyodu yatar.
Narsisistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri
- Büyüklenmecidirler.
- Başarı, güç, zeka ve hoşluk üzere mevzularla çok ilgilidirler.
- Kendileri ile çok ilgilidirler.
- Özel ve eşsiz olduklarına inanırlar.
- Beğenilmek isterler.
- Bütün uygunlukları hak ettiklerini düşünürler.
- Empati kuramazlar.
- Başkalarının his ve ihtiyaçlarını anlamazlar.
- Saygısız ve kendini beğenmiş tutumlar ile davranırlar.
Narsistlerle Nasıl Baş Edilir?
Narsistle baş etmede en kıymetli etken kendini tanımaktır. Narsistler ekseriyetle insanları tetikler. Sahip olduğunuz uyumsuz şemalarınızı bilmek neyde tetikleneceğinizi ve aslında ne olduğunu anlamak konusunda hayli hayatidir. Narsist şahıslar hayatlarında rastgele bir yıkım, kayıp yahut sorun olmadığı sürece ruhsal dayanak almazlar. Birden fazla vakit takviye almayı bir zayıflık olarak görürler.
Kendi şemalarınızı bilip kendi terapi sürecinizden geçmek sizi bir Narsistin aşağılamalarından yahut tetiklemelerinden koruyacaktır. Narsistlerin tetiklediği makul şemalar vardır. Bunlar boyun eğicilik, kusurluluk, yüksek standartlar, terk edilme, duygusal mahrumluk ve kendini feda şemalarıdır.
Boyun Eğicilik şemasına sahip şahıslar manipülatif ve istismar edici insanları hayatlarına almakta ve onlara boyun eğmektedirler. Bu bireyler öfke ve terk edilmeden kaçmak için kendi isteklerini hiçe sayar yahut kendi isteklerini karşısındaki insanın istekleri ile değiştirirler. Muhtaçlıklarını ve hislerini bastırırlar.
Kusurluluk ve Yüksek Standartlar şemalarına sahip bireyler kendilerinin kusurlu, berbat, istenmeyen ve işe yaramaz olduklarını düşünürler. Tenkitten kaçmak ve sevilmek için her şeyi yanılgısız yapmaya çalışırlar. Bu sebeple hayatlarındaki Narsist eleştirel olduğunda kabul görmek için ellerinden geleni yaparlar.
Terk Edilme, Duygusal Mahrumluk ve Kendini Feda şemalarında ise bireyler sevilmediklerini, terk edileceklerini ve kimsenin onları anlamadığını düşünürler. Terk edilme korkusu ve kendini feda örüntüsü ile kendi gereksinimlerini bırakıp öbürleri ile ilgilenmeye odaklıdırlar. Bu sebeple boyunlarını eğip ve kendi gereksinimlerinden vazgeçip hayatlarındaki Narsiste odaklanırlar.
Var olan şemalarınızı bilmek , onları yönetmeyi ve onlarla sağlıklı hallerde başa çıkmayı öğrenmek Narsist ile baş etme sürecinde epey tesirli olacaktır.
İlişkide hudut koymaya çalışmak da değerlidir. Bu hudutlar birçok vakit aşılacak olsa da katı bir biçimde kendi isteklerinizi lisana getirmek ve ben de buradayım diyebilmek gerekir. Beklentileriniz, hisleriniz ve davranışlarınızın varlığını fark ettirmek için çalışmak gerekmektedir.