EGZERSİZLE ŞAŞILIK TEDAVİSİ
Şaşılık idmanla tedavi edilebilen bir göz hastalığıdır. Şaşılıkta onlarca göz işlevi bozulur. Bunların düzeltilmesi ameliyatsız şaşılığın düzelmesini sağlar.
Şaşılıkta neler bozulur?
*Estetik: Gözlerdeki kayma nedeniyle estetik görünüm bozulur. Aile olayı yalnızca estetik bozukluk olarak düşünür.
*Oryantasyon: Bulunduğu ortama ahenk bozuk yahut yetersizdir. Hasta bunun meşakkatini çeker. Size bakarken gözü öbür yer olabilir.
*Görme: Şaşılıkta görme bozulur ve kayan göz tembelleşir. Genelde kayan beğenilen göz numarası daha yüksektir. Astigmat görmemezliği ve şaşılığı artırır, tedaviyi uzatır.
İki gözle tek görme:(Binoküler görüş) Şaşı hasta iki gözle tek görmez. Daha çok kaymayan gözü kullanır. Bu durum başka gözün görmesinin tembelleştirir.
Füzyon: Şaşılık temelde füzyon bozukluğudur. İki gözden gelen imajın beyinde birleşmesi şaşılıkta bozulur. Göz tembelliğini düzeltmek içim sağlam gözün kapatılması füzyonu daha fazla bozar, şaşılığı artırır.
Eş vakitli algılama: (Simültane persepsiyon), Sağ ve sol gözden gelen manzaralar tıpkı anda algılanır. Şaşılıkta gözün bu özelliğinde bozulur.
Görüntü tamamlama: (Retinal korrespondans) Gözün yapısı nedeniyle kimi alanlar görmez. İki göz birlikte bakarken birbirinin eksiklerini tamamlar ve kusursuz görme sağlanır. Şaşılıkta gözün bu özelliği bozulur.
3 boyutlu görme: İki gözün farklı alana bakması 3 boyutlu görmeyi de bozar.3 boyutlu görmemek birçok meslekte başarısız olmak demektir. Cerrahlık, sürücülük, pilotluk, sporculuk, garsonluk, diş hekimliği, terzilik… Şaşılıkta bozulan onlarca göz işlevi sisteme sokulduktan sonra idmanla 3 boyutlu görme idmanlarına başlanır.
Göz dış kasları ortasındaki istikrar bozulur: Şaşılıkta kaslar ortası istikrar bozulmuştur. Zayıf yahut güçlü kaslar kelam mevzusudur. İşlev bozuklukları derinleşirse kas bozuklukları artar ve tedavi zorlaşır.
Şaşılıkta neler gelişir?
Diplopi: Gözlerin diğer alanlara bakması nedeniyle çift görme gelişir. Bu hastayı çok rahatsız eder. Bebek düşerek yahut gözüyle oynayarak reaksiyon gösterir. Beyin rahatsızlığı kayan gözün manzarasını gölgeleyerek giderir.
Supressiyon: (Gölgeleme) Beyin çift görmeyi gidermek için kayan gözün manzarasını siler. Bu hastayı rahatlatır lakin giderek göz tembelliğine neden olur. Şaşılık tedavisinde birinci yapılacak uygulamadır.
Ampliyopi : (Göz tembelliği) Çabucak tedavi edilmeyen supressiyon göz tembelliğine neden olur. Göz tembelliğinin düzeltilmesi şaşılıkta kıymetli düzelme sağlar. Ancak sağlam gözü kapatarak değil “İki göz açık faal göz tembelliği tedavisi” uygulanmalıdır.
Ekzantrik fiksasyon: Şaşılıkta imaj %25-75 olayda daha az gören sarı nokta dışına düşer. Hasta yan bakar. Şaşılıkta ortaya çıkan yan bakış antrenmanla giderilir. Ekzantrik fiksasyon düzeltilmezse şaşılık da düzelmez, ameliyat olsa dahi tekrar kayma ortaya çıkar.
Şaşılık antrenmanla düzelen bir göz hastalığıdır. Onlarca göz işlevi bozulur. İşlev bozukluğu kas bozukluğuna dönmeden tedavide tez edilmelidir. Bozulan göz işlevlerinin düzeltilmesi şaşılığı da düzeltecektir.
İçe şaşılıkta tedavide gecikmek çapraz şaşılık ve yüksek astigmata neden olur, tedaviyi uzatır.
Göz hassas bir organdır. Lütfen ona bıçak değdirmeyin. Çok şaşılıklar ve verev (çapraz) şaşılıklara ameliyat gerekir. Bunların da sayısı epey azdır.
ŞAŞILIKTA DEĞERLİ KONULAR
*Mükemmellik: Şaşılık tedavisi kusursuz olmalıdır. İki kişi karşılaşınca göz göze gelirler. Şaşı kişi tedavi olsa da en düşünceli andır.
*Zamanlama: Erken davranılmalı, işlev bozukluğu kas bozukluğuna dönmemelidir.
*Okul başlamadan: Okul başlamadan şaşılık tedavisi bitmelidir. Okul demek çok yakın çalışma demek ve içe şaşılığı artırır.
*Çapraz şaşılığın eklenmesi: İçe şaşılıkta tedavide geç kalınırsa içe şaşılığa üst yanlışsız çapraz şaşılık eklenir ve kesinlikle ameliyat gerektirir.
*Göz tembelliği: Göz tembelliği en değerli mevzudur. Göz tembelliğinin düzelmesi şaşılıkta kıymetli düzelme sağlar.
*Görme sistemi : Göz tembelliği için sağlam gözü kapatmak görme sistemini bozar.
*Füzyon ve iki gözle tek görme : Şaşılık iki gözle tek görme bozukluğudur. Sağlam gözü kapatmak gözü teke indirir, füzyon bozukluğunu dolayısı ile şaşılığı artırır.
*Gözlüksüz hayat: Şaşılık tedavisi kadar hayat uzunluğu da gözlük takmamasını hedeflemek değerlidir.
*Tam ilaçlı muayene sonucunu gözlük olarak verme: İçe şaşılık artı gözlük sonucudur. Şaşılığı düzeltmek için ilaçlı gözlük ölçümünün verilmesi uygulaması yapılır. Bunu hastaya vereceği meşakkatler;
Göz numarasının azalmasını önler.
Konverjansı bozar.
Ahenk gevşekliği yahut gecikmesine neden olur.
*Ekzantrik fiksasyon düzeltilmezse tedavi uzar yahut ameliyat olsa da tekrar kayar. Manzara sarı nokta dışında, keskin görme hücrelerinin az olduğu farklı bir noktada odaklanır.
Astigmat : Astigmat önemli şaşılık, göz tembelliği ve şaşılık tedavisinin uzaması nedenidir. Manzara odaklama değil düzlemdir, gözlük de kâfi düzeltme sağlamaz. Astigmat idmanla düzeltilmelidir.
Ameliyat : Bozulan göz işlevleri çalışır hale getirilmediği için gözler tekrar kayar. Ameliyat gözü zedelemektir.
Egzersizle tedavi : Alternatif tedavi değil asıl tedavidir.
DR. SELİM HÜSREVOĞLU
Göz hastalıkları uzmanı