Ergenlerde Öfke Kontrolü
Ergenlik periyodu, gençlerin yetişkinliğe giden süreçte fizikî, toplumsal ve ruhsal olarak süratli gelişme gösterdikleri bir periyottur. Ergenlik periyodu içerisinde genç bireyler müspet hislerini tabir etmekte zahmet çekebilmektedir. Lakin, öfke üzere olumsuz hisler çok sık gözlenmektedir. Bu noktada ergenlerde öfke patlamaları, krizleri ve sorunlarına hayli sık rastlanmaktadır. Her gün daha da yaygınlaşan öfke meselesini ve denetimini ayrıntılı bir biçimde ele almak istiyorum. Bu yüzden, makalenin devamı ergenlerde yaşanan güçlü süreci anlatacaktır.
Öfke Nedir?
Öfke, en temel hislerinden birisidir. Bireyler istemedikleri sonuçlarla karşılaştığında yahut giderilmemiş isteklerine karşı duygusal reaksiyon olarak öfke geliştirebilmektedir. Bu da öfkenin İçsel yahut dışsal sebeplerden kaynaklanabileceğini göstermektedir. Öfke vakit zaman kişinin kendisine yahut diğerine ziyan vermesinde tesirli olabilmektedir. Öfke denetimi sağlanmadığı taktirde ergenlerin arkadaşlık bağlarında bozulmaya, okul hayatında başarısızlıklara, fizikî ve ruhsal sıhhate önemli bir formda ziyan verebilmektedir.
Ergenlerde Öfke ve Saldırganlık
Öfke, bireyin engellenmesi yahut korkusu karşısında ortaya çıkan bir duygusal bir yansıdır. Saldırganlık ise öfkenin dışa yansıyan formudur. Ergenlik periyodundaki gençlerde öfke ve saldırganlık tavrı yüksek olmaktadır. Bu nedenler ergenlerde aşağıdaki davranışlar görülebilmektedir.
-
Kendisine ziyan vermesi (kendini yere atma, bir yerlere vurma vb.)
-
Karşısındaki bireye fizikî şiddet uygulamaya çalışması
-
Kırıcı, aşağılayıcı yahut hakaret edici telaffuzlarda bulunulması
-
Kendi içine çekilerek hissedilen hislerin kimseyle paylaşılmaması
-
Çoğu vakit kızgın hissetmesi
Ergenlerde Öfke Sebepleri Nelerdir?
Ergenlerin öfke hissini yaşamasında birçok farklı sebep tesirli olabilmektedir. Aslında bu sebepler yalnızca ergen bireylere has sebepler değildir. Her bireyin öfkelenmesinde tesirli olabilmektedir. En önemli sebepler şunlardır:
-
Stres
-
Aile problemleri
-
Sosyal dayanak yoksunluğu
-
Eleştiri
-
Reddedilme
Ergenlerde Öfke Denetimi Nasıl Sağlanır?
Ergenlik devrinde öfkelenen çocuklar hislerini yönetebilmekte zorlanabilirler. Birinci olarak, ergenlere öfke hissinin tarifi yapılmalıdır. Hiçbir ergen rastgele bir sebep olmadan öfkelenmezler. Bu yüzden, maksat öfkenin altında yatan nedenleri bulmaktır. Düzgün bir müşahede yaparak nedenlere ulaşılabilmektedir. Öfke denetimi için yapılabilecekler;
-
Ergeni en az ve en çok öfkelendiren durumların neler olduğunu sorun.
-
Öfkelendiğinde öfkesini azaltabilecek alternatif davranışları konuşabilirsiniz. Bunlar müzik dinleme, öbür bahis konuşma yahut o ortamdan uzaklaşma üzere davranışlar olabilir.
-
Kendisine dair olumlu niyetleri listelemesini isteyin.
-
Şiddetli bir öfke anında kendisine inançlı alan seçmesini ve öfke anında orada sakinleşebileceğini söyleyin.
-
Ergenlerle irtibat kurmaktan kaçınmayın. Bu süreçte onun yanında olduğunuzu lisana getirin.
Ergenlerde Öfke Denetimi Tedavisi
Çocuk ve ergenlerde öfke sorunu karşısında oyun terapisi yahut bilişsel davranışçı terapi ile danışanlarımızla çalışmaktayız. Yaşanılan öfkelerin sıklığı ve şiddetine nazaran bir tedavi prosedürü belirlenir. Kimi durumlarda psikoterapinin yanı sıra ilaçla tedavi gerekebilmektedir. Öfke nöbetlerinin ve saldırgan davranışlar çocuklarda davranış bozukluklarına ya da telaş bozukluklarına yol açabilmektedir. Bu noktada kesinlikle bir uzmandan takviye alınmalıdır. Öfke denetimi tedavisinde;
-
Öfkenin tarifi, fizyolojik ve ruhsal belirtileri
-
Öfkenin ergeni nasıl etkilediği
-
Öfke sırasında neler yaparak sakinleşebileceği
-
Öfke sırasında aile bireylerinin neler yapabileceği
-
Durumu nasıl denetim altına alabileceği üzere mevzularda çalışmalar yapılmaktadır.
Psikolog Damla Gül Demirkan