Kötü over karşılığı (Poor ovarian response);
Bayanlarda yumurtalıkların ovulasyon indüksiyonuna (yumurtlamayı teşvik eden ilaç tedavisine) zayıf cevap vermesi durumudur. Bu durum, bilhassa infertilite tedavisi gören bayanlarda karşılaşılan bir sorun olabilir. Makus over karşılığında hasta idaresi, çok istikametli bir yaklaşım gerektirir.
**Hasta yaklaşımında izlenecek adımlar:**
1. **Detaylı anamnez ve fizik muayene:**
– Hastanın yaşı, tıbbi geçmişi, evvelki tedavi denemeleri ve sonuçları sorgulanmalıdır.
– Ailede erken menopoz kıssası olup olmadığı sorgulanmalıdır.
2. **Hormonal kıymetlendirme:**
– **AMH (Anti-Müllerian Hormon):** Yumurtalık rezervini pahalandırmak için kullanılır.
– **FSH (Follikül Stimülan Hormon) ve E2 (Estradiol):** Menstrüel siklusun erken foliküler fazında kıymetlendirilir.
– **Antral folikül sayısı (AFC):** Ultrasonla yumurtalıkların antral folikül (gelişmeye aday yumurta) rezervine bakılır.
3. **Tedavi Seçenekleri:**
– **Protokol seçimi:** Hastanın hormonal durumu ve over rezervine nazaran uygun yumurtlama indüksiyon protokolü seçilmelidir.
– **Doz ayarlaması:** Daha yüksek dozda gonadotropin verilmesi gerekebilir.
– **Minimal stimülasyon:** Kimi hastalarda daha az agresif tedavi yaklaşımları, düşük doz stimülasyon tercih edilebilir.
– **Adjuvan tedaviler:** DHEA (dehidroepiandrosteron), KoenzimQ10 yahut büyüme hormonu üzere destekleyici tedaviler önerilebilir.
4. **Alternatif Tedavi Formülleri:**
– **Yumurta donasyonu:** Makûs over cevabı olan bayanlarda düşük yumurta kalitesine bağlı olarak muvaffakiyet oranı düşük olabilir. Yumurta donasyonu, birtakım çiftler için bir seçenek olabilir. Ülkemizde bu tedavi seçeneği maddelerle yasaklandığı için uygulanamamaktadır.
– **Embriyo donasyonu:** Yumurta yetmezliği yaşayan yahut rezervi tükenmiş hastalar için embriyo donasyonu düşünülebilir. Ülkemizde bu tedavi seçeneği maddelerle yasaklandığı için uygulanamamaktadır.
5. **Psikolojik takviye:**
– Makûs over karşılığı, hastalar için gerilimli ve üzücü bir durum olabilir. Bu süreçte ruhsal dayanak değerlidir.
– Hastanın beklentileri ve tedavi sonuçları hakkında gerçekçi bilgiler verilmeli, gerektiğinde danışmanlık önerilmelidir.
Makûs over karşılığı olan hastalarda muvaffakiyet oranı düşük olabilir, bu yüzden bireye özel bir tedavi planı oluşturmak büyük ehemmiyet taşır.