BAŞ DÖNMESİ NEDEN OLUR?
Uluç, “Baş dönmesi bir hastalık değil, hastalık belirtisidir ve çok farklı hastalıklara bağlı olarak meydana gelebilir. Daha sık olarak iç kulakta yer alan ve istikrarımızı ve bedenimizin uzaysal olarak yönelimini sağlayan vestibüler (denge) sisteminin bozukluğuna bağlı gelişir. Ayrıyeten, beyni, beyinciği yahut ortalarındaki temas bölgesi olan beyin sapını etkileyen beyin ve damar hastalıkları, MS yahut migren üzere nörolojik hastalıklar da baş dönmesine neden olabilmektedir” diyor.
Baş dönmesi iç kulaktaki sorunlar ve kulak kristalleri sebebiyle ortaya çıkmışsa, tedavi nasıl yapılır?
Baş dönmesinin en sık nedeni iç kulakta yer alan istikrarla alakalı kristallerin bulunmaları gereken yerlerden ayrılıp, vestibüler sistemin öğeleri olan yarım daire kanalları içinde serbestçe dolaşmaları sonucu ortaya çıkan güzel huylu pozisyonel baş dönmeleridir. Bu hastalarda yatakta dönmek, başı üst aşağı hareket ettirmek üzere konumlarla tetiklenen ve çoklukla 30 saniyenin altında süren baş dönmesi atakları olur. Bu ataklar zaten geçebileceği üzere uzman bireyler tarafından gerçekleştirilen düzeltici hareketlerle yüzde 80-90 oranında tedavi edilebilir.
Kulak kristalleri sebebiyle ortaya çıkan baş dönmesinin önlenmesi için nelere dikkat edilmelidir?
Eğer uygun huylu pozisyonel baş dönmesi geçirilmişse, atak tekrarının önlenmesi için başın ani hareketlerinden kaçınmak, etkilenen taraf üzerine yatmamak, uzman tabibin önerdiği yükseklikte bir yastık ile yatılması gerekir. Baş dönmesi, gerilimden ve uyku sisteminden etkilenir. Bu nedenle baş dönmesi olan hastaların günlük ömür aktivitelerini düzenlemesi, mümkün olduğunca gerilimden uzak durması, sağlıklı beslenmesi, kaliteli uyku uyuması ve gereğince dinlenmeye ihtimam göstermesi gerekir.
SEMAZENLERİN BAŞI NEDEN DÖNMÜYOR?
Semazenler, atletler ya da balerinler kendilerini baş dönmesinden nasıl koruyabiliyorlar?
Semazenler, buz dansçıları ya da balerinler uzun müddet hiç durmadan kendi etraflarında dönebilirler. Bunun nedeni bu şahısların baş dönmesi hissini azaltmak için dönüş sırasında muhakkak bir noktaya odaklanma usulünü kullanmaları ve vakit içinde bu hünerlerini geliştirmeleridir. Bu sayede başlarının sabit kalmasını ve istikrarlarının korunmasını sağlıyorlar.
Ayrıca araştırmalar, balerinlerin bu yeteneğinin fizyolojik bir temeli olduğunu, birebir yaş, cinsiyet ve sayıdaki sağlıklı istekli ile karşılaştırıldığında, vestibüler sistemden gelen dataların değerlendirildiği beyin bölgesinin balerinlerde daha küçük olduğunu belirlemiş durumda. Bunun bir adaptasyon düzeneği olduğu, bu sayede balerinlerin beyninin baş dönmesi hissine direnç kazandığı öne sürülüyor.