Her insanın yaşadığı; ruhsal, bedensel, toplumsal zahmetler vardır.Bu zahmetlerin birçok; kişinin kendi iç ve dış dünyasındaki muhtaçlık ve çatışmalardan köken alır. Bu insani haller, şahıstan bireye farklı hislerle yaşanır: tasa, kaygı, panik, kaygı, keder, mutsuzluk, ümitsizlik, yorgunluk, çaresizlik, yalnızlık, kırgınlık, kızgınlık, öfke, nefret, gerginlik, suçluluk, boşluk.Yaşanan bu hislerin sebebi: zayıflık yahut güçsüzlük, iradesizlik, akılsızlık, şımarıklık, yalancılık DEĞİLDİR.
Çoğu vakit insan; birebir çıkmaz sokakta, tıpkı kısır döngülerin içinde çırpınarak, yerinde sayar. Bu durum; kişinin güç ve vakit kaybetmesine neden olur. Kişinin kendisiyle, beşerlerle ve toplumsal hayatla münasebeti bozulur. Aile ve evlilik sorunları başlar. İş cephesinde de tahammülsüz ve sonlu olur. Gerilim; bağışıklık sistemini zayıflatır, kişinin vücut sıhhati da bozulmaya başlar. Mağduriyetleri arttıkça kişi; giderek yorulur, umudu azalır, yaşadığı zahmetten nasıl çıkacağını bilemez hale gelir, mevcut duruma alıştıkça uyuşur, giderek kendi hayatına kayıtsız hale gelebilir. Hatta ümitsizlik arttıkça kişi; kendi hayatını bir kurban rolünde yaşamaya başlayabilir.Bir kurtarıcı gelmeyeceğini bildiği halde, bir kurtarıcı bekleyebilir. İnsanlara bağımlı hale gelebilir.
Vakit geçtikçe kişiliği ve hayatı yoksullaşabilir. Olmadığı birisi üzere olmaya çalışabilir. Kendisinin yahut karşısındaki şahısların değişeceğini umut eder, lakin aslında hiçkimsenin tabiatının değişmesi mümkün değildir. Birden fazla vakit insan; daha varlıklı, başarılı, hoş, tanınan olursa; daha memnun, huzurlu ve inançta olacağı yanılgısına düşer. Mülkiyet, statü, itibar, güç peşinde koşar. Giderek kendinden daha da uzaklaşır. Günümüzde birçok insan; hangi mevzuda ne hissettiğini, ne istediğini bilmeden, çelişkilerle yaşamaktadır. İçinde yaşadığımız vakitler: “boşluk çağı, telaş çağı, melankoli çağı, yalnızlık çağı, narsisizm çağı…” üzere isimlerle anılmaktadır.
Ruhunu ihmal eden insan; bir makina üzere yaşamaya çalışmaktadır. Halbuki; insanın tam da muhtaçlığı olan şey; kendi ruhuyla, kendi tabiatına uygun yaşamaktır. İnsan; yüzleşmediği şeyi güzelleştirmez, anlamadığı şeyi çözemez.İnsan ruhunda; ikilemler, çelişkiler, mahrumluklar, alışkanlıklar, çatışmalar, ertelemeler, geçiştirmeler vardır. Kimi şeylerin farkındayızdır ama birtakım şeylerin de farkında olmak istemeyiz. Kimi şeyleri görürüz, kimi şeyleri görmek yahut duymak istemeyiz. Birtakım şeyleri hiç görmeyiz, zira her insanın kör noktaları vardır.
Birtakım şeyleri bastırmaya çalışırız, kimisini bastırırız, bizi hayallerde tekrar bulur. Bütün bunların sonucunda; olan, bunları yaşayan kişinin kendisine olur. Kişinin ruhu acı çeker, yorulur, mutsuz hisseder, kaygılanır, öfkelenir, yalnızlaşır, hayattan aldığı tatmin azalır. Bütün bu aksilikleri yaşayan kişinin; kestirme bir çıkış yolu arayışı: işe yaramayacaktır. Kişinin hakikaten işine yarayabilecek şey, kendini anlamaya çalışmasıdır. Bunu yapabilmesi için; kişinin sabırla, umutla, cüretle ve hevesle yola koyulması gerekir.
Psikoterapi nedir?
Psikoterapi içinde yaşadığı ruhsal zahmetlerden çıkış yolu arayan beşerle, psikoterapistin yol arkadaşlığıdır. En geniş tarifiyle: ruhsal sıkıntılar yaşayan bir insanın; bir psikoterapist ile birlikte meseleleri karşılıklı konuşarak birlikte manaya ve güzelleştirme gayretidir. Psikoterapiye başvuran kişi ile psikoterapist ortasında; karşılıklı inanca ve açıklığa dayalı farklı bir sohbet bağıdır.
Bu bağlantının temel gayesi; kişinin yaşadığı zahmeti iyileştirebilmesi için, yaşadığı zahmeti evvel anlamaya çalışmasıdır. Psikoterapi; kişinin kendi içinde yeni konuşmalar yapmasını teşvik etmektir. Kişi; bütün bunları yapabilmesi için; dayanağa, metoda, kılavuza, haritaya, rehbere, usule muhtaçlık duyar. Bu prosedür; psikoterapi alakasında; başvuran şahısla birlikte oluşturulmaya çalışılır. Günümüzde; birçok nedenle, insanın kendisiyle ilişkisi bozulmaktadır. Bunun sonucunda insanın; öbür beşerlerle ve hayatla ilgisi de bozulmaktadır. Birebir kısır döngüler içinde çabalayan günümüz insanı kendini giderek daha yorgun, mutsuz, telaşlı, yalnız, öfkeli, anlaşılmamış, umutsuz ve çaresiz hissedebilmektedir.
Bu tablo; beşerde yerinde saymaya, bir kurtarıcı beklemeye, hatta kendi hayatına kayıtsız kalmaya dönüşebilmektedir. İnsan ruhunda ikilemler, çelişkiler ve tutarsızlıklar vardır. Problemlerimizi öteleme, erteleme, geçiştirme, üzerini örtme, inkar etme eğilimlerimiz de vardır, problemimize etraflıca baş yormadan çarçabuk çözme sabırsızlığımız da. Halbuki; yaşadığımız çatışmalarla yüzleşmeden, hiçbirşeyi güzelleştiremeyiz. Bir sorunu öncelikle anlamaya çalışırsak, tahlil tahminen de akabinde gelebilecektir. Psikoterapi çalışmasıyla kişi; hangi sorunda ne hissettiğini, sahiden ne istediğini netleştirmeye çalışır. Kaygılarına ve telaşlarına karşın; kendi çelişkileriyle yüzleşmeye yürek ederse, süreç içinde kendi olumlu-olumsuz taraflarıyla tanışıp, kendini bir bütün olarak kabul edip, kimi mevzularda esnemeye ve kendini geliştirmeye çalışabilir. Bütün bu sürece; kendini ve hayatı bütünüyle anlamaya ve kabul etmeye çalışmak denilebilir. Psikoterapi süreci ilerledikçe, kişi, kendi ruhsal merkezini bulup, ortaya çıkarabilir. Daha bağımsız ve özgür bir hayat için yaşamboyu bir uğraş gereklidir. Kişinin kendi seçeneklerini netleştirip, kendi seçimlerini onaylamayı öğrenmek psikoterapiyle mümkün olabilmektedir. Şayet bir insan, yaşadığı olumsuz hislerle başa çıkmakta zorlanıyorsa; ruhsal bir dayanak almasında yarar olacaktır. Psikoterapi; bir ilgidir. Psikoterapist ile başvuran kişi ortasında, karşılıklı konuşmaya, paylaşmaya, alışverişe dayalı bir bağdır. Psikoterapist; başvuran kişiyi asla yargılamayacaktır, kişinin şartsız yanında olacaktır. Psikoterapi bağı; mahremiyet içerir. Kişinin terapi seansında paylaştığı herşey, terapide sır olarak kalır. Psikoterapiye başvuran kişinin; terapiste güvenmesi, kendini ve terapisti kandırmaması, açık ve emniyetli olması, geribildirim almaya-vermeye açık olması kıymetlidir.
BİREYSEL PSİKOTERAPİLERDEN ÖTEKİ PSİKOTERAPİLER VAR MIDIR?
Kişinin tek başına bir birey olarak psikoterapiste başvurduğu ve psikoterapistle birlikte sürdürdüğü psikoterapi tipine “Bireysel Psikoterapi” denir.Kişinin sevgilisiyle yahut partneriyle çift olarak birlikte başvurup, sürdürdükleri psikoterapi tipine “Çift Terapisi” denir.Başvuran çift evli ise “Evlilik Terapisi” olarak isimlendirilir. Çocukların da dahil edildiği terapi tipine “Aile Terapisi” denir.
BİREYSEL PSİKOTERAPİNİN AMAÇLARI/HADEFLERİ/FAYDALARI NELERDİR?
Bireysel psikoterapinin hedefleri/amaçları/faydaları;psikoterapiye başvuran bireye ve başvurulan psikoterapiste nazaran şekillenir. Çok farklı psikoterapi ekolleri, okulları ve metotları vardır. Psikoterapistin kişiliği, eğitimi, ehil olup-olmadığı, bilgisi, tecrübesi, bağlı olduğu terapi disiplini; psikoterapinin nasıl seyredeceğini belirleyen temel unsurlardandır. Psikoterapiye başvuran kişinin nasıl bir ruhsal yapısı olduğu da en kıymetli unsurlardandır. Kişi; psikoterapiden ne beklemektedir? Psikoterapiye başlamak ve sürdürmek konusunda ne kadar isteklidir? Yaşadığı ruhsal zahmetlere baş yormak istiyor mu? Çarçabuk kurtulacağı kestirme bir yol olmadığını kabullenip, terapistle bir arada yola koyulmaya niyeti, umudu, sabrı, cüreti var mı? Hayatının ve terapisinin sorumluluklarını almaya karar verecek mi? Kararlı ve istikrarlı olmayı önemsiyor mu? Yalnızca günü kurtarmak ve meseleleri yalnızca geçiştirmek mi istiyor? Kalıcılık ve istikrarla ilgili beklentileri var mı? Kişinin yaşadığı ruhsal zahmete nazaran, yapılacak PSİKOTERAPİ çalışması değişecektir:
Kişi endişe/kaygı krizleri mi yaşamaktadır? • Yalnız, mutsuz, yorgun mu hissetmektedir?
Başa çıkmakta zorlandığı takıntıları mı var? • İkili ilgilerle sorun mu yaşamaktadır
Evlilik, aile yahut iş ilgilerinde zahmetler mi yaşamaktadır?
Alkol/madde yahut bağlantı bağımlılıkları mı yaşamaktadır?
Yaşadığı aksiliklerden, kimi katı tavırlarından hoşnut mudur? kimi tavırları alışkanlık mıdır? yanılgı mıdır? tercih midir?
Yersiz yere kendini yahut diğerlerini suçlamaktamıdır?
Zaman vakit öfke, nefret, tahammülsüzlük halleri yaşamakta mıdır?
Geçmişi geride bırakmakta zahmet mü çekmektedir?
Gelecekle ilgili çok dertler, tasalar mi yaşamaktadır?
Şimdide yaşamakta zorlanmakta mıdır?
Çarpıntı, ağrı, uyuşma, teneffüs yahut sindirim zahmetleri üzere bedensel haller mi yaşamaktadır?
Fayda görmemesine karşın, tıbbi müracaatlara vakit, güç ve para harcamaya devam mı etmektedir?
PSİKOTERAPİ SEANSLARINDA NASIL ÇALIŞIYORUZ?
Kendi muayenehanemde; bana başvuran bireylerle nasıl bir psikoterapi çalışması yapıyoruz?
Pratikte somut olarak psikoterapinin unsurları, kuralları, çerçevesi, özellikleri nelerdir? Psikoterapide neler yapılmaktadır?
Psikoterapiye başvuran kişinin yaşadığı aksilikleri ayrıntılandırması, somutlaştırması için baş yorması, hatta vakit zaman ayrıntılıca sözlere döküp yazmasının; terapinin bilhassa başlangıç sürecinde, kişiyi ve yaşadığı zahmeti daha uygun anlamakta yararı olabilmektedir. Kişinin; kendi başını meşgul eden, kendisini yoran, kararsız kaldığı, bocaladığı, zorlandığı, üzüldüğü, kaygılandığı sorunları netleştirmeye çalışması değerlidir. Bunun için kendi kendine kimi sorular sorup, yanıtlar araması istenir. ”Psikoterapide odaklanmak istediğim sıkıntılar, problemler, sorunlar ne?””O sorunla ilgili aktüelde neler hissediyorum? Ne istiyorum? Ne üzere ikilemlerim var?””Sorumluluklarım ne ve ne değil?””Neleri değiştirebilirim? Neleri değiştiremem?”
Kişinin yaşadığı zahmetlerin kökleri geçmişinde nerelere kadar uzanmaktadır?
Nasıl bir ailede büyümüştür?
Çocukluğundan gelen hangi eğilimler, bu gününü bile etkilemektedir?
Kendi hayatından, bağlarından, psikoterapiden aktüelde somut, ayrıntılı neler beklemektedir? Neye gereksinim duymaktadır?
PSİKOTERAPİ NE KADAR SÜRMELİDİR?
Benim psikoterapi çalışmalarımda:
Bireysel psikoterapi seansı 45 dakikadır.
Evlilik/Aile/Çift terapilerinde seans mühleti: 60 dakikadır.
Psikoterapiye başvuran kişinin; beklentilerine, motivasyonuna ve imkanlarına nazaran; terapinin sıklığı ve ne kadar (kaç hafta/ay/yıl) süreceği değişmektedir. Psikoterapi sürecine kişinin vakit, güç ve para ayırması gerekecektir. Psikoterapi çalışması için bana başvuran şahıslara teklifim; 2-3 yahut 4 haftada bir sıklığında terapiye başlayıp, süreç içinde giderek seans ortalarını uzatmaktır.