Kabul ve kararlılık terapisi 3. Dalga psikoterapiler kapsamında isimlendirilmektedir . Kabul ve farkındalık temelli formülleri ispata dayalı bir biçimde uygulayan bilişsel-davranışçı terapiler ortasında yer verilen psikoterapi metodudur. Bireylerin içsel tecrübe ve yaşantılarını fark etmesi. Ruhsal esnekliği kazandırarak bu farkına vardığı tecrübeleri düzenleyebilme marifetini oluşturmasını gayeler. Bireylerin davranışlarını, niyetlerini ve hislerini bastırmadan, kaçınmadan sağlıklı bir formda ortaya koyabilmesini gayeler.
Kabul ve Kararlılık Terapisinde 6 Temel Terapötik Süreç;
Kabul: Kabul edilmeyen içsel yaşantılardan kaçınmak yerine net bir biçimde onların kabul edilmesidir. Bu kabulleniş pahalar ile uyumlu bir biçimde kabullenme sürecidir. Bireyin niyetlerine, hislerine, yaşantılarına ve anılarına alan açmayı maksatlar.
Bilişsel Ayrışma: Bireylerin bilişleri üzerindeki ve gerçek ortasındaki ayrımları görebilmesi ve fark edebilmesidir. Bireyin his, fikir ve anıları kendileri ve etraflarına ait gerçekler olarak değerlendirmeyip, onları içsel olarak fark edebilmesini sağlar. Burada hedeflenen emel olumsuz fikir ve hisleri yok saymak değildir. Sadece bu kanılar ile kendisi ortasına gerçeklik bağını oluşturan bir aralık koymasını sağlamaktır.
An’a Odaklanma: Bireyler geçmişte yaşadıkları olayları nasıl değiştirmek mümkün olabilir üzere zihnin anda kalmasını engelleyen his ve kanılar içerisinde sürüklenir. Yalnızca geçmişte değil birebir vakitte gelecek üzerindeki kanılar içerisinde kaybolarak anda varolan duyumlarına odaklanmasını zorlaştırabilir. Bireylerin anda varolan fikir ve hislerine dikkatini yönlendirmesi, olumlu yahut olumsuz tüm bedensel duyumların fark edilmesi ardından geçmiş ve geleceğin zorlayıcı baskısından uzaklaşarak şimdiye odaklanabilmeyi sağlamaktadır.
Bağlamsal Benlik: Benlik bütünlüğünü deneyimlemek ve benliğin sürekliliğini fark etmek olarak tanımlanan saf bir farkındalıktır. Buradaki maksat içsel yahut ruhsal duyumları, dış dünyada süregelen yaşantıları bütüncül bir açısından fark etmesini sağlar.
Değerler: Bireylerin hayatına mana katmakta olan pahaları (Hayatta neleri deneyimlemek istediği, neyi temsil ettiği, nasıl biri olmak istediği, nasıl bir davranış sergilemek istediği) üzere kalıpları fark etmek ve belirlemek danışanın keşif sürecine çıkmasını sağlamaktır.
Kararlılık: Pahalar üzerinde odaklana bilme yetisini deneyimlemek elbette çok değerlidir ama danışanın daha manalı ve varlıklı bir hayatı olmasını tek başına direkt sağlamaz. Bu noktada davranış geliştirebilme, harekete geçebilmek yani netlik kazandırılan zihinsel süreçlerin, gerçekleştirebilme mümkünlüğünü arttırmayı sağlar.
ONUR CANSIZ
