İnsanların kendisiyle ve vücuduyla en büyük imtihanı 30’unda başlıyor. ’30 yaş sendromu’na yakalanan birinin sonraki sendromları teğet geçmesi mümkün değil! 35 yaşına geldiğinde ise Cahit Sıtkı T.’nın dizelerindeki üzere “Yaş otuz beş, yolun yarısı eder, Dante üzere ortasındayız ömrün” kabullenişi başlıyor. Sonra 40, 50 derken 70 yaş sendromları görülüyor. Ancak insanı en çok etkileyeni 30 yaş. Boşanma ve depresyon bu devirde çok görülüyor. 30 yaş sendromunu en çok yaşayanlar ise kentli beşerler.
Orta yaş virajında yapılan yol kazalarının sayısında önemli bir Artış var kırklı, ellili yaşlar, ruhsal gelgitlerin başladığı, iç sorgulamaların ve hesaplaşmaların ağırlaştığı, bağlantıların hoyratlaştığı yeni bir vakit dilimi haline gelebiliyor. İtina gösterilmeyen hasarlı ilgileri sürdürmek, en çok bu yaşlarda zorlaşıyor. Sendroma bayanlar da erkekler de yakalanabiliyor, ancak sendromdan en çok erkekler etkileniyor.
Her devir, yeni bir kapı
30 yaş sendromu‘Yaşam Evreleri’ kavramının babası Erik Erikson, hayattaki her cihanın kritik öğrenme tecrübeleri sunduğunu söylüyor. Her devir insanlara yeni kapılar açıyor, yeni beklentiler getiriyor, farklı kararlar aldırıyor. Sabit zannedilen tüm olgular vakitle yerini terk ediyor…
30 yaş sendromu geç kalmışlık hüznü, başaramama telaşı ve kendini sorgulama, bulunduğu durumu beğenmeme hali olarak tanımlanıyor. Bu sendromu yaşayanlar çoğunlukla ya hâlâ bir iş sahibi olamamış ya da yaptığı işten şad olmayanlar ve düzgün bir işe sahip lakin evlenmemiş, kendi tertibini kuramamışlar oluyor. Vücut yaşı 30 olmasına karşın hâlâ ergenlik psikolojisinde olanlar var ki, bunların durumu çok daha vahim. Bu tip beşerler için “gelmeyen yetişkinlik” yahut “tutuklu kalmış yetişkinlik hali” kavramlarından kelam ediliyor. Gelmeyen yetişkinlik, “hayatı sonsuz bir sevinç ve zevk içinde yaşamak için sorumlulukları ertelemek, sonsuza kadar ergen kültürü içinde, vur patlasın çal oynasın üzere büsbütün zevkleri ve yalnızca kendi tatmini peşinde koşarak yaşamak” manasına geliyor. Tanınan kültür de bunu pekiştiriyor esasen. toplumda bu türlü bir gençleşme, hatta gençlikten öte ergenleşme eğilimi var. Buradan yola çıkarak 30 yaş sendromu, bu bir türlü gelmeyen yetişkinliğin bir modülü olarak okunabilir. Yetişkinlik geldiğinde ise bu cins bireylerde telaş, hüzün ve ağır mesuliyet korkusu görülüyor. Sorumluluk, kaygı ve hüznü ekseriyetle erkekler yaşıyor. 30 yaş sendromu erkeklerde daha çok toplumsal etrafın daha doğrusu “evlen artık oğlum” diyen ailenin baskısıyla oluyor.
İnsan kendini ortada hisseder. Ne başındadır yaşımın ne sonunda. Başa biraz uzak sona daha yakın. Ruhundaki çocuğu terk edip içindeki çocuğu yaşatmaya başladığı periyottur. Hala evlenmemişseniz yahut bir sevgiliniz yoksa yalnız kalmaktan, iş hayatınızda istediğiniz noktaya ulaşmadığınızı düşünüyorsanız yetersiz ve başarısız olmaktan, evli-çocuklu meslek sahibi iseniz ise giderek artan sorumluluklardan korkmaya başlarsınız. “Bugüne kadar neler yaptım? Neler ürettim?” “Yaşamak istediklerimin ne kadarını yaşayabildim?” ” Şu an sahip olduklarımı gerçekte istiyor muyum?” “Ya yapamadıklarım ne olacak? ” stili soruların sorulmaya başladığı yıllardır 30′lu yaşlar. Keşkeler giderek ömürlerinin bir kesimi olmaya başlar 30′lu yaşlardaki bireylerin. Yaşayamadıkları, doyamadıkları gençlikleri, yine özgür olma istekleri, mesleğinde bekledikleri yere bir türlü gelememiş olmaları daima pişmanlık nedenidir. 30′lu yaşların getirdiği olumluklardan biri de; daha hoşgörülü olmak ve çabucak yapıp sonuç almak yerine uzun soluklu şartları tercih etmektir. 30 yaşındaki şahıslar seçimlerin daha şuurlu yapar, daha çok ince eleyip sık dokur ve daha gerçek karar verirler.
Ailelerin beklentileri bu yıllarda tavan yapar. Artık evlenme çağınız gelmiştir. Evliyseniz ve bilhassa de bayansanız çocuk sahibi olmak için çabuk etmeniz gerekir. Toplum sizden mesleğinizde bir noktaya gelmiş olmanızı bekler. Toplumun-ailenin beklentileri kaçınılmaz olarak sizleri de tesirler, kendinizi sıkıştırılmış-baskı altında hissedersiniz.
Beğenileriniz değişmeye başlar. Şaşırmadan yaşamayı öğrenmeye başlamışsınızdır. Bir yandan kaçırdığınız fırsatlara yanarken bir yandan da artık hayallerinizden kimilerinden vazgeçmeye, daha gerçekçi gayeler oluşturmaya başlarsınız. Birtakım hususlarda daha sabırlı olabilirken kimi hususlarda ise çok telâşlı davranıyor olabilirsiniz. Değişikliklere daha açıksınızdır. Büyük lafları eskisi kadar kolay edemiyorsunuzdur artık. Vakit karşı direnmeye çalışanları anlamak sizin için daha kolay olmuştur.
Aslında 30 yaş sendromu bireylerin durumlarına nazaran kılıktan kılığa giriyor. Mesela yalnızca evlenmeyen, iş ya da bir tertibe sahip olmayanlar değil evli, çocuklu ve güzel bir meslek sahibi beşerler da yaşıyor bu problemleri. Onlarınki ise, ulaşılan maksatlarda hayal kırıklığına uğramaktan öteki bir şey değil. Yani “Bu muydu idealim. Hayat daima bu türlü mi gidecek?” kanısı. Bu hayal kırıklığı hem evlilik hem de iş hayatı için yaşanabilir. Tatminsiz bir jenerasyon olan çağdaş çağ bireyleri geride koca bir 30 yıl bırakınca, bu hayal kırıklığının tesiriyle riskli kararlar alabiliyor. İşinden, eşinden ayrılabiliyor.
Boşanmalar artıyor zira…30 yaş sendromu
30 yaş sendromunun en kıymetli nedenleri, her şeyin düşünüldüğü üzere olmadığını birden fark etmek, yaşlanma tasası, hâlâ hayallerini gerçekleştirememiş olmanın neden olduğu panik… 30’lu yaşlardaki birinin hâlâ öbür biriyle memnunluğu yakalama umudu var. Meselelerin en ağır yaşandığı periyotta evliliğini çabuk bitirebiliyor.Değişen beklentiler, geç kalmışlık hisleri, artan pişmanlık evlilik ilgilerini olumsuz etkileyebildiğinden ve hala yeni bir yaşama başlama ümidi olduğundan yaşadığı meseleler karşısında boşanma sık tercih edilen bir yol olmaktadır bu yaşlarda.
Hayalkırıklığı yaşanıyor
“Keşke lisan öğrenseydim, okusaydım, o teklifi kabul etseydim, onunla evlenmeseydim, kelamlarının birinci kullanıldığı yaşlar 30’lardır” ve bayanların hayalkırıklıkları karşısında erkeklerden daha mücadeleci olduklarıdır. 30’lu yaşlarda bayanlar, düşkırıklıklarını yok etmek için kıymetli bir ferdî gelişim başlatıyorlar. Bu yaşlarda erkekler eski noktalarında kalırken, bayanlar okuyor, seminerlere katılıyor, yeni hünerler edinmeye çalışıyor, yenilenme uğraşına girişiyorlar.
Annelik, meslek ve mesken bayanlığını bir ortada götürmeye çalışan 30′lu yaş bayanlarda yorgunluk epeyce sık gözlenir. (%85) Bayanların %59′unda ise kronik yorgunluk belirtileri gelişir.
Erkeklerin bu yaşlarda meslek tasaları ağırlaşır. Mesleksel ömürlerinde muvaffakiyet beklentileri artar. Evlenmeyi önemli olarak düşünmeye başlarlar. Her şeyi yapamayacağı gerçeğiyle karşı karşıyadırlar.
Bayanlar ise aile ve iş hayatı ortasında kalırlar. Anne olmak, çocuk sorumluluğu almak giderek değer kazanır ve tasa uyandırır. Vücutta yaşanan değişiklikler ıstırap ve telaş uyandırmaya başlar. Toplumsal davranışları değişmek gösterir.
Bu orta devri sağlıklı formda geçirmek 40lı ve 50li yaşlara hazırlanmak ve ömür çizgisini belirlemek açısından kıymetlidir.
