Gebelikte sağlıklı beslenme aslında bir bireyin hem bebeklik hem çocukluk hem de yetişkinlik periyodunu sağlıklı geçirmesini sağlayacak en kıymetli devirlerden biridir. Bu devirde metabolizma suratında artış meydana gelmekte ve hamile bireyin güç muhtaçlığını arttırmaktadır. Artan gücün karşılanması bebeğin zihinsel ve fizikî sıhhati açısından epeyce değerlidir. Lakin, bu güç açığı belirli bir istikrar içerisinde kapatılarak bu süreçte oluşabilecek fazla kilo alımı, bebeğin / bebeklerin gelişiminin gerilemesi, vb. Durumların oluşmasını önlemek açısından kıymetlidir.
Gebelikte kilo alımına dair daima klasik bir cümle duyarız. ” Gebelikte 9-13 kg ortasında kilo artışı olmalıdır” denilse de bunu standart bir cümle ile söylemek mümkün değil. Hamile kalan bireyin gebelik müddetince alması kâfi olan kilo daha çok, kişinin gebelik başlangıç kilosu ile alakalıdır.
Gebelik müddetince alınması planlanan ülkü kiloyu BKI ( Vücut Kitle İndeksi) = kg / m2 halinde bir formülasyon ile belirlenmektedir. Buradan çıkan kat sayı doğrultusunda gebelik başlangıç kilosu olağan olan anne adaylarının gebelik boyunca 9-13 kg ortasında kilo artışı olması olağan diyebiliriz. Bununla bir arada, obez anne adaylarının gebelik müddetince bu artışın 6 kg’ı geçmesini istemeyiz. Bu pahalar çoğul gebliği olanlar, gebelik başlangıç kilosu çok düşük olan anne adayları vb. Üzere durumlarda farklılıklar gösterebilmektedir. Gebelik başlangıç kilosu olağan bir anne adayının birinci trimester müddetince 1-3,5 kg ortasında kilo artışı olması, birinci trimesterden sonra ise haftada 03, – 0,4 kg’ ı geçmeyecek biçimde kilo artışının ayarlanmasını bekleriz. Gebelik öncesi kilosu fazla olanlar için bu kilo artışı birinci trimesterden sonra haftalık 0,3 kg ile sonlandırılmalıdır. İkiz gebeliklerde tavsiye edilen toplam kilo artışı; 16-20 kg ortasında ve birinci trimesterden sonra haftalık ortalama kilo artışı 0,7 kg olacak formda planlanmalıdır.
GEBELİKTE ALINAN KİLOLAR DENİNCE NE ANLAMALIYIZ?
- 3,7 kg artan kan hacmi ve ekstra sıvılar
- 2,7 kg kas ve yağ
- 0,6 kg göğüs kitlesi
- 1,1 kg uterus
- 3,5 kg bebek
- 0,7 plesenta
- 0,9 Amniyotik sıvı
Gebelikte kilo alımı denilince anne adaylarının aklına ” yağlanma” manasına gelen kilo artışı gelse de aslında gebelikte yalnızca 1,5-2 kg civarında bir yağ artışı meydana gelmekte. Bu da doğum sonrası ağır geçecek devirde annenin güç muhtaçlığını karşılamak üzere kullanılacaktır.
GEBELİKTE KİLO ALIMI NASIL DENGELENMELİ?
Hamile bir bayanın günde ortalama 2200-2400 kcal güç alımına gereksinimi vardır. Bu gücün istikrarlı alınması gebelik mühletince hem bebeğin istikrarlı beslenmesini hem de anne adayının fazla kilo artışını engelleyecektir. Bu dengeyi sağlamak için anne adayının günlük olarak;
Kaliteli protein kaynakları: Yumurta, Et, balık vb., Süt kümesi: Süt, yoğurt, kefir vb.,Sebze- meyve: sarı, kırmızı, yeşil 3 renk olarak, Tahıllar: tam buğday ekmek, çorba, bulgur vb., Yağlar: zeytin, zeytinyağ, ceviz vb. Besinlerden tüketmesi gerekmektedir. Bu dengeyi sağlarken de; Günde ; 6-10 porsiyon zerzevat meyve,her öğünde 2-3 dilim ekmek, 3 porsiyon süt kümesi besin, 5-7 porsiyon protein kaynağı besin ve kuru baklagiller ile beslenmesini önerebiliriz.
Saide Gülşah ESENSOY