Endoskopi nedir?
Endoskopi mide ve bağırsak üzere içi boş organların hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılan bir metottur. Kolonoskopi, rektoskopi ve ERCP de endoskopik süreçler olsa da endoskopi yemek borusu, mide ve duodenumun incelenmesine imkan sağlayan bir metodu söz eder. Üst endoskopi ve özofagogastroduodenoskopi olarak da bilinir.
Endoskopi sırasında yemek borusu, mide ve duodenum fotoğrafta ucunda ışık ve kamera bulunan ince silindirik bir aygıtla incelenir.
Endoskopi sürecini kim yapmalı?
Endoskopi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılmalıdır. Ülkemizde gastroenteroloji uzmanı olabilmek için tıp fakültesinden mezun olduktan sonra 4 yıl dahiliye uzmanlığı, akabinde 3 yıl gastroenteroloji uzmanlığı eğitimi almak gerekmektedir. Gastroenteroloji uzun müddetli eğitim gerektiren ileri bir uzmanlık alanıdır. Endoskopi grubunda gastroenteroloji uzmanlarının yanı sıra hemşireler, endoskopi teknikerleri ve anestezistler de yer alıyor.
Endoskopide kalite
Endoskopiden beklenen faydayı en üst seviyeye çıkarmak için makul kalite standartlarının karşılanması gerekir. Bu nedenle:
Endikasyonların (endoskopi yapılma nedenleri) hakikat olması gerekmektedir.
Sürecin gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılması ve kâfi takviye grubunun (eğitimli hemşire, anestezist yahut teknisyen vb.) bulunması gerekmektedir.
Hastalar süreç öncesinde bilgilendirilmelidir.
Hastalar süreç öncesinde uygun biçimde hazırlanmalıdır.
Riskleri azaltmak için süreç sırasında uygun izlem yapılmalıdır.
Hastaya uygun sedasyon/analjezi yahut anestezi uygulaması mevcut olmalıdır.
İncelenen organların tam bir değerlendirmesi yapılmalı ve standartlara uygun bir rapor yazılmalıdır.
Gerekiyorsa uygun doku örnekleri (biyopsiler) alınmalıdır.
Endoskopi süreci ağrılı mıdır?
İşlem ağrısızdır. Aslında yemek borusu, mide ve duodenumun endoskopik süreçlerinde rastgele bir ağrı hissedilmez. Yalnızca baskı ve gerginlik hissi olabilir. Fakat boğazda ve yutakta ağrı hissi oluştuğundan sürece başlamadan evvel boğaz anestezik sprey ile uyuşturulur. Ayrıyeten dileyen hastalara damardan sedatif (rahatlatıcı/sakinleştirici) ilaçlar da verilebilmektedir. Süreç sırasında hastalara rahat nefes almaları, boğazlarını temizlemeye çalışmamaları, öksürme ve yutkunma yapmamaları tavsiye edilir ve bunlara uyulduğu takdirde süreç epey problemsiz ilerler.
İşlem sırasında gerekirse olağandışı görünen bölgelerden biyopsi alınabilir. Biyopsi süreci de ağrısızdır ve hasta tarafından hissedilmez.
İşlem sonrasında bilhassa sedasyon ve anestezi alan hastalar iyileşene kadar bir müddet müşahede altında kalabilirler. Boğazdaki şişliğin geçmesi ve hekimin müsaade vermesi durumunda yemek yenilebilir. Sedasyon yahut anestezi alan hastaların o gün otomobil kullanmaları yahut dikkat gerektiren rastgele bir aktivitede bulunmaları önerilmez.
Endoskopi Riskleri ve Komplikasyonları
Endoskopi yaygın olarak kullanılan ve hayli inançlı bir muayene usulüdür. En yaygın riskler ekseriyetle sedasyon ve anestezi ile bağlı olanlardır. Ayrıyeten az durumlarda organ delinmesi ve kanama üzere komplikasyonlar da görülebilmektedir.
Hastaların süreç öncesi hekimini bilgilendirmesi gereken noktalar:
Kan sulandırıcı ve kanama riskini artıran ilaçların kullanılması.
Genetik kanama hastalıkları (hemofili vb.)
Kalp hastalığınız, şeker hastalığınız, hipertansiyonunuz, böbrek hastalığınız varsa bildirin.
Endoskopi öncesinde aç kalmanız gerekir. Süreçten evvelki gün saat 21:00’dan sonra yemek yemeyin ve sigara içmeyin. Süreçten 4 saat evvel çok az ölçüde su içebilirsiniz.