EMDR Nedir?
EMDR, yani, Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yine Sürece son derece tesirli ve süratli sonuç veren bir psikoterapi formülüdür.
Basitçe anlatacak olursak; kişinin REM uykusunda, öbür vakitlerle karşılaştırıldığında artan bir göz hareketi aktivasyonu olur. EMDR psikoterapisi sırasında da, göz hareketleri tıpkı REM uykusundakine benzeri bir reaksiyon verir. EMDR uygulamasındaki iki istikametli uyarımın yani gözlerin sağa ve sola hareket ettirilmesinin nedeni REM uykusundaki üzere, travmatik anıların kortikal entegrasyonunu kolaylaştırmaktır. Gözlerin yanı sıra dokunsal ya da işitsel uyarımlar da bu etkiyi yaratabilir.
Herkesin hayatında büyük küçük travmatik yaşantılar vardır. Klinik tecrübelerimize nazaran bir çok ruhsal sorunun nedeni de travmatik birikimlerdir.
EMDR çalışması sırasında beynimizde ne olur?
Araştırmalara nazaran, kişi travmatik anısını zihninde canlandığında, beynin sağ yarım küresinde, bilhassa duygusal canlanma ile bağlantılı alanlarda (limbik sistemin bilhassa amigdala ile alakalı kısmında) aktivite seviyesi artar. EMDR sırasındaki iki taraflı ihtarım, travmatik yaşantının sekteye uğrattığı adaptif bilgi sürece sürecini harekete geçirir ve hızlandırır. Böylece travmatik tecrübelerle bağlı olduğu bilinen limbik sistem ve amigdalaya tesir eder.
Çalışma sırasında, danışandan meşakkat veren sahne, fikir, his ve vücut duyumsamasına odaklanması istenir. Çalışmada geçmişte harekete geçmekte yetersiz kalmış olan adaptif bilgi sürece süreci harekete geçer ve geçmişte yaşanan olumsuz olay ya da durumun yol açtığı duygusal kahrın kaldığı yerden işlenmesi sağlanır.
Amaç yalnızca danışanın duyduğu düşünceyi azaltmak değildir; kişinin olumsuz olay ya da durumla ilgili negatif inancının yeni bir müspet inançla yer değiştirmesi de sağlanır.
Özetle, EMDR psikoterapisiyle şahısta yerleşmiş olan kuvvetli olumsuz inanç ve hislerin süratle azalıp yok olması ve daha da kıymetlisi bunların olumluları ile yer değiştirilmesi sağlanır. Yani EMDR psikoterapisi için rahatlıkla Duygusal Paklık diyebiliriz.
EMDR, hangi meselelerin tahlilinde tesirlidir? sorusuna gelince; taciz, savaş, doğal afetler, çocukluk devrinde yaşanan önemli olumsuz olaylar (bunlara taciz, küçük yaşta yaşanan ameliyat tecrübeleri, fizikî ve ruhsal şiddet de dahil) üzere büyük travmalar olarak isimlendirdiğimiz sarsıcı ömür tecrübelerinin neden olduğu ruhsal dertlerin giderilmesinde son derece başarılı sonuçlara ulaşmamızı sağlayan bir sistem olduğunu söyleyebiliriz.
Genel olarak travma sonrası gerilim bozuklukları, panik bozukluk, fobi, performans korkusu, yas (yakınların kaybı, ayrılık) husus bağımlılığı, kronik ağrı üzere öteki ruhsal sıkıntıların tedavisinde de kıymetli bir muvaffakiyet sağlıyor.
Ercüment Doğan, Ph.D.
Klinik Psikolog