Çocuklarda 4 haftanın üzerindeki öksürüğün uzamış öksürük olarak kabul edildiğini aktaran Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erkan Çakır, “Uzamış öksürükte altta yatan sebepler bulunamaz ve ortadan kaldırılamazsa, çocukta kalıcı akciğer hasarı gerçekleşebilir. Bu yüzden uzamış öksürüğü olan çocuklarda kesinlikle nedenin ortaya konması ve tedavisinin yapılması gereklidir” dedi.
Özellikle sonbahar ve kış aylarına yaklaştığımız şu günlerde çocukların birçoğunda uzayan ve düzelmeyen öksürüklerin başladığına dikkat çeken İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erkan Çakır, ihtarlarda bulundu.
“4 haftayı geçtiyse dikkat”
Çocuklarda 4 haftadan daha fazla süren öksürüğün uzayan öksürük ya da dirençli öksürük olarak adlandırıldığının altını çizen Prof. Dr. Erkan Çakır, “Erişkinlerde bu müddet 6-8 hafta olarak kabul edilmekle bir arada çocuk akciğeri epey hassas ve çabuk hasarlanmaya meyilli olduğundan çocuklarda 4 haftanın üzerindeki öksürük, uzamış öksürük olarak kabul edilir. Uzamış öksürükte altta yatan sebepler bulunamaz ve ortadan kaldırılmazsa, çocukta kalıcı akciğer hasarı gerçekleşebilir. Bu yüzden uzamış öksürüğü olan çocuklarda kesinlikle nedenin ortaya konması ve tedavisinin yapılması gereklidir” biçiminde konuştu.
“Uzamış öksürüğün nedenleri”
Prof. Dr. Erkan Çakır, uzayan öksürüğe sebep olabilen değerli durumları şöyle sıraladı:
“Çocuklarda hem üst teneffüs yolu hem de alt teneffüs yolu hastalıkları uzayan öksürük yapabileceği üzere bazen teneffüs dışı etkenler de uzayan öksürüğe neden olabilir. Enfeksiyonlar uzamış öksürüğün en değerli sebeplerinden olup, virüs ve bakterilere bağlı teneffüs yolu enfeksiyonları tam tedavi edilemediğinde uzamış öksürüğe neden olabilirler. Bilhassa bronşit, bronşiolit, zatürre üzere alt teneffüs yolu enfeksiyonları sonrası çocukların akciğerlerinde balgam birikimi olup akciğer sönmesi (atelektazi) ya da bronş genişlemesi (bronşektazi) gelişebilir. Bu durum kendini uzayan öksürük olarak gösterebilir. Uzamış öksürüğün bir başka sık sebebi ise alerjik saman nezlesi ve astımdır. Bilhassa gece artan öksürüklerde, çocukta alerjik bünye belirtileri olduğunda ve aile bireylerinde astım ve alerji öyküsü olması durumunda bu hastalıklar akla gelmelidir. Küçük süt çocuklarında reflüye bağlı öksürükler de görülebilir.
5 yaş altı çocuklarda yabancı cisim aspirasyonlarına çok dikkat etmek gereklidir. Fındık, fıstık, ceviz üzere sert bir şey yerken ya da çocuğumuzun ağzında boncuk, silgi, kalem kapağı üzere bir şey varken apansız öksürme ve teneffüste zorlanma hava yollarına yabancı cisim kaçtığını gösteren bulgu olup düzelmeyen öksürük ve dirençli hırıltı ile karşımıza çıkabilir. Teşhis ne kadar gecikirse, yabancı cismin akciğerlerde bırakacağı hasar o kadar artabilir. Düzelmeyen öksürüğün öbür bir nedeni ise doğuştan gelen akciğer hastalıklarıdır. Akciğerin yapısal sorunları, balgam birikimi ile giden kistik fibrozis ve doğuştan tüycüklerin çalışmamasına bağlı oluşan primer siliyer diskinezi hastalığı da dirençli öksürük yapabilirler. Bazen tüm altta yatan durumların araştırıldığı lakin nedenin tespit edilemediği, ruhsal nedenlerden kaynaklı öksürükler de olabilir ki buna da ‘psikojenik öksürük’ ismini vermekteyiz.”
“Zaman kaybetmeden uzman bir tabibe başvurun”
Uzayan öksürüklerde ne yapılması gerektiğine değinen Prof. Dr. Erkan Çakır, “Çocuğumuzda uzayan öksürük varsa birinci yapmamız gereken şey altta yatabilecek ve tedavi edilmediğinde akciğer hasarı bırakabilecek durumların araştırılması için alanında uzman bir tabibe başvurmaktır. Öksürüğün tedavisi öksürüğe neden olan durumun bulunması ve nedene yönelik tedavi başlanmasıdır” sözlerini kullandı.
“Öksürük kesici kullanmak ziyan verebilir”
Öksürük kesicilerin işe yarayıp yaramayacağının da sık sorulan sorular ortasında geldiğini belirten Prof. Dr. Erkan Çakır, “Altta yatan sebebin araştırılmadan ve buna yönelik tedavi verilmeden yalnızca öksürüğü kesmek ya da bastırmak hedefli öksürük şurupları kullanmak hayli ziyanlıdır. Bunun en büyük ziyanı ise gerçek teşhisin ve tedavinin gecikmesi ve buna bağlı ortaya çıkacak akciğer hasarının ağırlaşmasıdır. Bilhassa de doktor denetimi dışındaki tüm ilaç ve hususları kullanmaktan kaçınılmalıdır” biçiminde konuştu.