Türk Nöroloji Derneği İdare Heyeti üyesi Prof. Dr. Kayıhan Uluç, 22 Temmuz Dünya Beyin Günü münasebetiyle ALS ve Engellilik konusunda bilgiler verdi.
Amyotrofik lateral sklerozun (ALS), istemli kasları denetim eden motor nöronların (sinir hücreleri) geri dönüşümsüz kaybına yol açan ilerleyici bir hastalık olduğunu tabir eden Prof. Dr. Uluç, ALS’nin halihazırda nedenin bilinmediğini fakat çok sayıda düzeneğin hastalıktan sorumlu olduğunu söyledi.
Motor nöronlar ve ilişkilerin bedendeki en uzun arayı kaydeden yapılar olduğunu ve beyinde ile omuriliğe yerleştiğini belirten Prof. Dr. Uluç, “Dolayısıyla bu nöronların metabolik gereksinimlerinin karşılanması çok değerlidir. Hücresel içeriğin motor nöronların uzunluğu boyunca etkin olarak taşınması, hücrelerin genel sıhhati ve bağlantı akışını sürdürmek için kritik kıymete sahiptir” halinde konuştu.
Kas seyirmeleri, kramplar ve yürüme zahmeti..
“Uzunluklarından ötürü motor nöronlar, bu taşıma sürecini etkileyen genetik anormalliklere yahut hücresel meselelere karşı bilhassa savunmasız olabilir.” diyen Prof. Dr. Uluç, ALS’nin de bu sistemlere bağlı olarak beyinde ve omurilikte yer alan motor nöronları etkileyerek hastalığa neden olduğunu lisana getirdi.
Sık görülen belirtilerin bedenin farklı bölgelerinde kas seyirmeleri ve kramplar, yürüme zahmeti ve düşmeler, günlük ömür aktivitelerinde zorlanma, ince el hünerlerinde ilerleyici etkilenmeye bağlı çatal bıçak kullanmada, yazı yazmada zorlanma, merdiven çıkmada zorlanma halinde olduğunu belirten Prof. Dr. Uluç, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Hastalığın ileri evrelerinde konuşma ve yutma zahmeti, çiğneme zahmeti, beslenmede zorlanma, nefes darlığı, hava açlığı görülebilmektedir. Ayrıyeten, ALS’li birtakım hastalarda beynin etkilenmesine bağlı olarak ilgisizlik, yeme davranışlarında değişiklik, olaylara anlamsız reaksiyon verebilme üzere bilişsel ve davranışsal problemler görülebilmektedir.
ALS’nin şu kademede şimdi kesin bir tedavisi bulunmasa da tedavilerdeki yeni gelişmeler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya, kişinin hayat kalitesini düzgünleştirmeye ve potansiyel olarak kişinin ömür beklentisini uzatmaya yardımcı olabiliyor. Ayrıyeten, her hastanın eşsiz olduğunu bilmek, yani her hastanın hastalık seyrinin farklı seyredebileceğini hatırlamak kıymetlidir. “