Akne nedir?
Akne (sivilce), pilosebase ünite dediğimiz kıl folikülü ile birlikte yağ bezlerinin inflamasyonu sonucu oluşan komedon (siyah/beyaz noktalar), enfekte kızarık kabarıklıklar ya da kistlerle seyredebilen, iz bırakabilen uzun müddetli bir deri hastalığıdır.
· Kimlerde görülür?
Ergenlik ve genç erişkinlik periyodundaki bireylerin yaklaşın %50’sinde görülebilmekle birlikte sıklığı giderek azalsa da her yaşta görülebilir.
· Ergenlik çağında neden sık görülür?
Ergenliğin başlaması ile birlikte androjen hormonlarındaki artış sonucu sebase bezler yani yağ bezleri etkinleşir ve derideki yağ üretimi artar. Artan yağ ölçüsü, gözenekleri tıkayarak; komedonlara, tıkanmış gözeneklerin içinde bakterilerin yerleşmesini kolaylaştırarak orta/şiddetli akne oluşumuna sebep olur.
· Ergenlik çağında sivilcelere karşı ne önerirsiniz? Günlük nasıl bir bakım yapılmalı?
Sivilcelerle uğraşta; Cilt tipine uygun bir temizleyici eser ile sabah akşam yüz temizlenmeli. Dermatoloğunuzun verdiği tedavi edici kremler (antibiyotik/benzoil peroksit/retinoik asit/azelaik asit) nizamlı olarak kullanılmalı ve ayda bir denetime gidilmeli.
Tedavi edici kremlerle birlikte cildinize ve aknelerinizin şiddetine uygun dayanak eserler ve nemlendiriciler kullanılmalı (C vitamini serum, retinol serum, salisilik asit içerikli tonik/serumlar, hyaluronik asit içeren serum ve kremler)
· Sabunla yüz yıkamak önerilirdi, ne kadar gerçek?
Sabunlarla temizlemenin avantajı; derideki gözenekleri tıkayan yağ tabakayı ve deri artıklarını temizlemedeki yüksek aktifliği iken, dezavantajı; deride hassasiyete ve tahrişe sebep olabilmesidir. Ayrıyeten sabunlar deri pH’ını artırarak bakteriyel florayı değiştirebilir ve bunun sonucunda komedon ve akneyi artırabilmektedir. Ülkü bir temizleyici; komedojenik ve alerjik olmamalı, irritasyon yapmamalı.
Bu nedenle gerçek sabunlar akne tedavisinde kullanılamaz. Akne tedavisinde kullanılabilecek sabunlar; sindet barlar (sentetik temizleyiciler), çay ağacı özlü, kükürtlü, yosun özlü, salisilik asit içerikli sabunlar olabilir.
· Nasıl tedbir alınır? Beslenme üslubu değerli mi?
Akneye eğilimli bir cildiniz varsa, cildin uygun bir biçimde temizlenmesi, nemlendirilmesi, gerektiğinde uygun güneş kollayıcı ve makyaj eserlerinin kullanılması değerlidir. Nemlendirici eserler, su bazlı ve yağsız olmalı ve gereksinim halinde günde iki defa kullanılmalıdır.
İdeal akne kamufle edici eserler yağlı, komedojenik olmamalı, doğal bir görünüm sağlamalı, kolay uygulanabilmeli.
Beslenme biçimi akne oluşumunda ve tedavisinde epey kıymetli. · Hangi besinler cildi bozar, akneye neden olur? (Asitli, yağlı vs…) Batı tipi beslenmenin ve yüksek glisemik indeksi olan besinlerin akneyi artırdığı ile ilgili kuvvetli bilgiler bulunmaktadır. Ayrıyeten süt ve süt eserlerinin fazla tüketilmesi de akne oluşumuna sebep olabilmektedir.
· Hoş, sağlıklı bir cilt için hangi besinler olmazsa olmaz? (Su mesela…) Diyetin akne üzerine tesiri hala tartışmalı olsa da zerzevat, meyve, balık yiyen bireylerde akneye daha az rastlandığı ile ilgili datalar bulunmaktadır. Fakat balık yağı, çinko, probiyotik kullanımının akne üzerine olumlu bir tesiri olduğu ile ilgili kâfi data yoktur.
· Yetişkinlerde akne nedenleri nelerdir?
Akne ergenlik periyodunda daha sık görülse de sanılanın tersine yalnızca ergenlik devrine has değildir. Her yaşta görülebilir. Yetişkinlerde aknenin en sık sebepleri ortasında; yağlı cilt yapısı, hormonal değişiklikler, bayanlarda polikistik over sendromu, beslenme üslubu, kozmetik eserler, maske kullanımı yer almaktadır.
· Hem ergenlerde hem de yetişkinlerde ne vakit tedavi gerekir, ne vakit tabibe başvurmalı?
Akne tedavisinde en çok yapılan yanlışlardan biri ‘ergenlik sivilcesi’ ya da ‘kendi kendine geçer’ diyerek vakit kaybetmek. Zira yetişkin aknesi de, ergenlik aknesi de iz bırakabilir. İzlerin tedavisi akne tedavisinden çok daha uzun ve şiddetli bir yol. Hasebiyle her yaşta akne hastasının tertipli olarak dermatoloğuna başvurması kıymetli.
· Tedavide ne yapılır?
Aknede tedavi seçimi hastanın yaşına, aknenin şiddetine, tutulum alanına ve hastanın tercihine nazaran değişkenlik gösterebilmektedir. Öncelikle cildinize uygun günlük cilt bakım rutininizi oluşturuyoruz. Bununla birlikte aknenizin şiddetine uygun krem ya da ağızdan ilaç tedavilerine başlıyoruz. Tedavi seçenekleri ortasında; -Antibiyotikli kremler -Retinoik asit içerikli serumlar/kremler -C vitamini içeren kremler -Lazer tedavileri (Q-Switched lazer, Nd-YAG lazer, Fraksiyonel lazer) -Altın iğneli radyofrekans tedavileri -Peelingler, akne maskeleri -Ağızdan alınabilen antibiyotikler ya da A vitamini içeren kapsüller yer alıyor. Akne tedavisinde sabırlı olmak gerekiyor. Hastanın tedaviye ahengi ve hekim / hasta irtibatı tedavi karşılığında çok kıymetli. Ekseriyetle ayda bir defa tedavi karşılığını pahalandırmak, gerekirse değişiklik yapmak için hastalarımızı görmek istiyoruz. İlaçlara başlamadan evvel karşılaşılabilecek yan tesirler ve tedavi süreciyle ilgili sorularınızı, çekincelerinizi hekiminizle konuşmalısınız. Akne tedavisi bittikten sonra şayet izler kaldıysa, iz şiddetine uygun krem, lazer, mezoterapi, prp, dermapen , altın iğneli radyofrekans üzere süreçler planlayabiliyoruz.
