Uzun süre yemek yememenin vücudumuzda çeşitli etkileri olduğu biliniyor. Ama şimdiye kadar uzun süreli kalori kısıtlamasının tam biyolojik sonuçları tam olarak araştırılmadı. İnceleyebilecek veri arayışına giren araştırmacılar, uzun süre yiyeceksiz kaldığında birden fazla organda meydana gelen sistemik değişiklikleri analiz ederek sağlık üzerindeki hem olumlu hem de olumsuz etkileri ortaya çıkardı.
Araştırmanın yazarları, yedi günlük oruca katılmak üzere 12 sağlıklı gönüllüyü araştırmaya aldı. Katılımcıların, bu süre zarfında su içmelerine izin verildi ancak hiçbir yiyecek tüketmediler. Katılımcılar bu dönem boyunca yakından izlendi ve araştırmacılar, kan proteininde günlük olarak yaklaşık 3.000 farklı değişiklik ölçtüler.
Bulgularını özetleyen çalışma yazarları, gönüllülerin vücutlarının açlığın ilk birkaç günü içinde enerji kaynaklarını değiştirdiğini ve glikoz yerine depolanmış yağları yakmaya başladığını bildirdi. Sonuç olarak katılımcılar hafta boyunca ortalama 5,7 kilo kaybettiler ve tekrar yemek yemeye başladıktan sonra bile bu kilo kaybını korudular.
Ancak şaşırtıcı bir şekilde araştırmacılar, ilk birkaç günde kan protein seviyelerinde büyük bir değişiklik olmadığını fark etti. Bu durum üçüncü günden sonra çarpıcı biçimde değişti ve sağlık üzerinde büyük etkileri olan yüzlerce bileşik çılgınca dalgalanmaya başladı.
Çalışmanın yazarları, bulgularını, bu çeşitli proteinleri farklı hastalıklara bağlayan genetik çalışmalarla çapraz referanslar vererek, açlık sırasında değişen 212 kan plazması bileşiğinin sağlık sonuçlarını tahmin edebildiler.
Örneğin, üç günden fazla bir süre boyunca yiyeceklerden uzak durmanın, SWAP70 proteininin plazma seviyelerinde bir azalmaya yol açtığını buldular. Bu işaretleyicinin seviyelerinin düşük olması, romatoid artrit (RA) riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğundan, araştırmacılar bu bulgunun “uzun süreli açlık sırasında RA’lı hastaların ağrılarının hafifletilmesi için en azından kısmi bir açıklama sağlayabileceğini” öne sürüyorlar.
Aynı zamanda araştırmacılar, açlıkla ilişkili birçok olumsuz sağlık sonucunu da tespit etti. Örneğin, pıhtılaşma faktörü XI’de bir artış gözlemlediler, bu da potansiyel olarak tromboz olaylarının riskinin arttığını öneriyordu.
Araştırma yazarı Claudia Langenberg yaptığı açıklamada, “ilk kez, uzun süreli açlıkta vücutta moleküler düzeyde neler olduğunu görebiliyoruz” dedi ve devam etti: “Sonuçlarımız, uzun süre yemek yememenin kilo vermenin ötesinde sağlık açısından faydalarına dair kanıtlar sağlıyor, ancak bunlar yalnızca üç günlük toplam kalori kısıtlamasından sonra – daha önce düşündüğümüzden daha geç – görünür hale geldi.”
Bu araştırmanın sonuçlarını özetleyen ortak yazar Maik Pietzner, “Uzun süre aç kalmak bazı rahatsızlıkların tedavisinde faydalı olsa da çoğu zaman sağlık sorunları olan hastalar için bir seçenek olmayacaktır” diyor.