Rüya biliminin ana akım mı yoksa bir uç araştırma alanı mı olduğuna uzun bir müddettir karar verilebilmiş değil. Bilim insanları ve filozoflar yüzyıllardır düşlerin tam olarak hangi maksada hizmet ettiğini belirlemeye çalışıyorlar. Fakat bu alanda yapılan çok sayıda yaratıcı çalışma ve geliştirilen yeni teknolojiler, artık neden hayal gördüğümüzü anlamamıza daha da fazla yardımcı olabilir ve öne çıkan dört teori bulunuyor.
The Conversation’daki bir paylaşıma nazaran kimi araştırmacılar, düşlerin toplumsal olarak paylaşılması gerektiğine ve “duygusal zekamızı ve empatimizi geliştirmek için insanlarda evrimleştiğine” inanıyor. Hatta, 2019’da yayınlanan bir araştırma makalesi, hayaller paylaşıldığında, paylaşan ve dinleyenler ortasındaki empatinin arttığını gösteriyor. Bu çalışmada, araştırmacılar hayal görmemizin nedenlerinin muhtemelen erken insanların diğerleriyle daha kıymetli ilişkiler kurmasına yardımcı olan atalarımızdan kalma bir hayatta kalma hünerinden kaynaklandığını savunuyorlar.
Elbette, bu bahisteki tek teori bu değil. Öteki bir teori, düşlerin bizi her gün uyandıktan sonra geçirdiğimiz bilişsel hareketlere hazırladığını öne sürüyor.
Bazıları hayal görme yeteneğimizin hafızamızla da kontaklı olabileceğine inanıyor. Yapılan araştırmalar, düşlerinin birçoklarını hatırlayabilen kimi iştirakçilerin, dikkat dağıtıcı uyaranları görmezden gelme konusunda başkalarından daha makus olabileceğini gösteriyor. Düşlerini hatırlayamayanlar ise dikkat dağıtıcıları görmezden gelme konusunda daha başarılı görünüyor. Elbette bu araştırmanın bulguları büsbütün kanıtlanmış değil ve doğrulama için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Ancak, düşlerimizin tam olarak ne manaya gelebileceği ve uyurken neden düş gördüğümüz konusunda çok sayıda teori bulunuyor. Bilim insanları insanların neden hayal gördüğünü tam olarak anlayana kadar, hayal görme hakkında sorular sona ermeyecek.