Türkiye’nin en genç volkanlarının bulunduğu Manisa’nın Kula ilçesinde yapılan kapsamlı bir araştırma, ülkemiz için bir birincisi ortaya koydu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öncülüğünde yürütülen ve TÜBİTAK dayanaklı projede yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde 8 farklı magma odası tespit edildi. Bilhassa yüzeye yalnızca 5 kilometre uzaklıkta bulunan en büyük magma odasının bölgedeki etkin faylar ve sarsıntılar tarafından tetiklenerek yine püskürme riski taşıdığı belirtildi.
Yanardağ patlaması mı olacak?
Projeyi yürüten Prof. Dr. Özgür Karaoğlu, yaklaşık 10 bin kilometrekarelik bir alanda 3,5 yıl boyunca yapılan araştırmalarda özel tasarım sismometrelerle yer kabuğunu incelediklerini açıkladı. Kula, Demirci, Selendi, Salihli ve Alaşehir üzere yerlerde yapılan incelemeler sonucunda bilhassa jeotermal sistemin ısınmasına neden olan büyük bir magma kütlesinin yüzeye tehlikeli derecede yakın olduğunu tespit ettiklerini belirtti.
Bölgenin son volkanik aktivitesi 4 bin 700 yıl evvel gerçekleşmiş olsa da mevcut bulgular bu volkanların yine etkin hale gelme riskini gösteriyor. Zelzeleler ve yer kabuğundaki hareketler devam ettikçe yüzeye 5 kilometre derinliğe kadar yükselen magma kütlesinin yine harekete geçebileceği tabir edildi. Karaoğlu, bölgede yer alan faal fayların da bu süreci hızlandırabileceği ve bir yanardağ patlamasının her an muhtemel olduğunu vurguladı.
Bu araştırma Türkiye’de volkanik faaliyetlerin bilimsel yollarla bu kadar ayrıntılı incelendiği birinci çalışma. Magma odalarının pozisyonları, büyüklükleri ve derinlikleri tespit edilirken bölgede son 3 yıl içinde 3 bine yakın küçük sarsıntının bu mümkün faaliyeti tetikleyebileceği belirtiliyor.
Bu çalışmalar sırf bilimsel açıdan değil, ekonomik olarak da değerli yararlar sağlayabilir. Araştırmanın bilhassa jeotermal güç çalışmalarına rehberlik edecek bilgiler sunduğu belirtiliyor. Volkanik faaliyetlerin yine canlanma riski de bölgedeki hayatı ve ekosistemi nasıl etkileyeceği konusunda da soru işaretlerini artırıyor.
