Gökyüzü insanoğlunun her vakit merakını uyandırmıştı lakin onun sırlarına lakin yeni yeni açmaya başlayabiliyoruz. NASA astronotu Andreas Mogensen, daha evvel bilinen ancak net formda fotoğraflanamamış bir gökyüzü olayını, uzaydan kayıt altına almayı başardı.
Hava Parıltısı (Air Glow) denilen bu fenomen aslında, Kuzey ve Güney kutup bölgelerinde izlenebilen Kuzey ve Güney Işıklarına benzese de, manzara olarak daha farklı bir ışık/parlama formu oluşturuyor. Hava Parıltısı sırasında, atmosferde ince katmanlar halinde, etkileyici renkler oluşuyor. Lakin elbette bu fenomeni yeryüzünden üst hakikat bakınca net formda görmek mümkün olamayabiliyor.
Alper Gezeravcı da ‘Hava Parıltısına’ şahit oldu
Şu anda Milletlerarası Uzay İstasyonu’nda birinci Türk astronot Alper Gezeravcı ile birlikte misyon yapan Andreas Mogensen istasyonun dünya yörüngesinde dönüşü sırasında, gökyüzündeki Hava Parıltılarını fotoğraflamayı başardı.
Fotoğrafta, atmosferin alt katmanında parlak sarı bir katman yer alırken, üstünde kırmızı bir katmanın oluştuğu görünüyor. Sarı ışıma atmosferdeki sodyum parçacıklarından kaynaklanırken, kırmızı ışıma atmosferin daha da yükseklerinde bulunan oksijen ve daha az oranda hidroksilden (oksijen artı bir hidrojen molekülü) kaynaklanıyor.
Peki bu fenomen nasıl meydana geliyor?
Üst atmosferdeki bu ince katmanda oluşan zayıf ışıldama, güneşten gelen ışıkla atmosferdeki moleküller yahut atomlar ortasında meydana gelen etkileşimle oluşuyor. Güneş ışığı gün boyunca moleküllere güç verirken onları birbirinden ayırır elektronları uyarıyor. Bu güç, ilerleyen saatlerde moleküllerle çarpışa çarpışa kayboluyor lakin bu sırada yaşanan güç emisyonu muhakkak renkleri ortaya çıkarıyor. Böylelikle Hava Parıltısı ismini verdiğimiz hava olayı gerçekleşiyor.
Elbette Hava Parıltısının oluşması için, öbür koşullar da gerekiyor. Bu fenomen yalnızca 50-300 km yükseklik ortasındaki ince bir bölgede gerçekleşiyor. NASA, kimi durumlarda bu katmanların iki katı kalınlığa ulaşabildiğini de söylüyor. Bilimsel olaraksa, Hava Parıltısı sayesinde atmosferin en yüksek kısımlarındaki son derece seyrek katmanların hareketi ve dağılımı hakkında müşahede yapmak kolaylaşıyor. Münasebetiyle, bilim insanları az de olsa gerçekleşen bu fenomeni izlemeye büyük ilgi gösteriyorlar. Haberin başında da söylediğimiz üzere, 15 bin yıllık insanlık tarihi içinde gökyüzünü şimdi yeni keşfediyoruz, gezegenin üzerini kaplayan bu hava katmanını daha yeni anlamaya başlıyoruz.
