Ulusal Fizik Laboratuarı’ndaki (NPL) bilim insanları, denizaltından geçen güç ve telekom kablolarını, çevrelerindeki fizikî yansıları ölçebilen sensörlere çevirebileceklerini keşfettiler ve bu sayede okyanus tabanının kapsamlı bir halde izlenip anlaşılmasının da önü açılacak.
Science Magazine’de yayınlanan bulgular, deniz tabanından gerçek vakitli datalar sağlayarak gezegeni izleme formumuzda ihtilal yaratabilir. Sensör teknolojisindeki gelişmelere karşın, kalıcı okyanus tabanı sensörlerinin heyetim ve bakımının yüksek maliyetleri büyük bir sorun teşkil ediyor. Binlerce metre derine daima inip çıkmanın teknik zorlukları nedeniyle dünya okyanuslarının büyük bir kısmı hala bir muamma olarak duruyor. Öbür bir deyişle, uzayı keşfetmeye devam ediyoruz lakin burnumuzun tabanındaki okyanusların altında ne olduğunu şimdi bilemiyoruz ve göremiyoruz. Bu da jeofizik datalarda değerli bir boşluk yaratıyor. Dünya’nın yapısı ve dinamik davranışı hakkındaki anlayışımızı sınırlıyor.
NPL ve ortakları tarafından yapılan evvelki araştırmalar, denizaltı kablolarının sualtı sarsıntılarını tespit etmek için sensör olarak yine kullanılabileceğini göstermişti. Lakin her bir kablo sadece tek bir sensör olarak fonksiyon görebiliyordu ve ölçümler yalnızca kablonun uzunluğu boyunca meydana gelen değişimlerle sonluydu.
Yeni araştırma, kablolarınbir dizi sensöre dönüştürülebileceğini gösteriyor
Edinburgh Üniversitesi, British Geological Survey, Istituto Nazionale di Ricerca Metrologica ve Google’dan araştırmacıların yer aldığı grup, tekniği İngiltere ve Kanada ortasında EXA Infrastructure tarafından sağlanan 5.860 km uzunluğundaki denizaltı optik fiber irtibatı üzerinde test etti. Takım, tüm transatlantik irtibatın muhakkak kısımlarını farklı sensörlere dönüştürmeyi başardı. Böylelikle geniş bir alanda zelzeleler, dalgalar ve akıntılar üzere okyanus sinyallerini tespit etti.
Bu çığır açan araştırma, sualtı telekom altyapısını geniş bir jeofizik sensör dizisine dönüştürerek, okyanus tabanının şu anda izlenmeyen geniş alanlarının izlenmesini mümkün kılacak üzere görünüyor. Dahası, araştırma bu usulün potansiyel olarak tsunamileri tespit etmek için de kullanılabileceğini gösteriyor. Böylelikle sarsıntılardan sonra korkulan tsunamilerin oluşup oluşmadığını çok daha kesin bir formda anlamak mümkün olacak.
