COVID-19 salgını Dünya’da esaslı sıkıntılara yol açtı ve hala bunun tesirlerini yaşamaya devam ediyoruz. Yeni bir araştırmaya göreyse, salgının tesirleri sırf gezegenimizle hudutlu değil ve Ay’ın yüzeyi de salgın kaynaklı karantina ve meskende kalma buyruklarından dolaylı olarak etkilenmiş olabilir.
COVID-19 salgınının başlangıcında, aşılar geliştirilmeden evvel, hastalığın yayılmasını durdurmak yahut yavaşlatmak maksadıyla Dünya’nın dört bir yanındaki çeşitli hükümetler tarafından sokağa çıkma yasakları uygulandı. Nisan 2020’nin başlarında, dünya nüfusunun yaklaşık yarısına meskende kalmaları emredildi yahut bir cins sokağa çıkma yasağı uygulandı.
İnsan hayat kalıplarındaki bu büyük değişim, yaban hayatı ve natürel ki CO2 emisyonlarımız üzerinde anında tesir yarattı. Ay’ın gece yüzey sıcaklıklarını araştıran bir grup, bunun Ay’ı da etkilemiş olabileceğini söylüyor.
Ay, Dünya ile kütleçekimsel kilit içindedir, yani kendi ekseni etrafındaki dönüş suratı, Dünya etrafında yörüngede dönmesi için gereken vakitle eşittir ve bu yüzden Dünya’ya bakan tarafı her zaman birebirdir. Takım, lokal sıcaklık tesirlerini mümkün olduğunca sınırlamak için mümkün olduğunca düz olacak biçimde seçilen yakın taraftaki yüzeyde altı yer seçti. Altı yıl boyunca NASA’nın PDS Geosciences Düğümündeki Diviner Azaltılmış Data Kaydını tahlil edildiği çalışmada, ilginç bir anormallik bulundu.
Ekibin çalışmada yazdığına nazaran, “Ay’ın yakın tarafındaki altı farklı yerin gece yüzey sıcaklıkları 2017-2023 periyodunda tahlil edildi. Evvelki ve sonraki yıllardaki birebir devirdeki kıymetlerle karşılaştırıldığında sonuçlar, sıkı COVID-19 global karantina devri olan Nisan-Mayıs 2020’de tüm yerler için Ay’ın gece yüzey sıcaklıklarında olağandışı bir düşüş olduğunu gösterdi.”
“Karasal radyasyon da bu mühlet zarfında kıymetli bir azalma gösterdiğinden, Ay yüzey sıcaklıklarında gözlemlenen olağandışı azalma COVID-19 global karantina tesirine bağlanıyor. […] Ay, muhtemelen COVID-19 karantinasının tesirini deneyimlemiş ve bu tesir, o periyotta ay gece yüzey sıcaklıklarında olağandışı bir azalma olarak görselleştirilmiştir.”
Genel olarak, Ay gecesi sıcaklık farkı yaklaşık 8-10 Kelvin’di. Grup, sıcaklık farklarını bu türlü bir düşüşe katkıda bulunmuş olabilecek güneş lekesi aktivitesiyle karşılaştırdı, fakat hiçbir korelasyon bulamadı. Ekibin belirttiğine nazaran, düşüşün nedeni Dünya’dan gelen radyasyon ölçüsüydü. Ay’ın yakın tarafındaki gece boyunca Ay, Dünya yüzeyinden yansıyan radyasyonu alır. Fakat insan faaliyetleri değiştikçe ve atmosferimize daha az kirletici unsur girdikçe, bunun bir domino tesiri oldu ve Ay’a daha az radyasyon yansıdı. Bu sebeple de, COVID-19 yasaklarının, istemeden de olsa, Ay’ın yüzeyini kısa bir müddetliğine daha soğuk hale getirdiği görülüyor.
Çalışma, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters’da yayınlandı.
