Kış şartları bir anda kötülüşteğinde, kardan ve buzdan kapanan yollara hepimiz aşinayız. Ancak bilim insanları, kış şartlarında insanoğlunun hayatını kolaylaştıracak yeni bir gelişmeyle karşımıza çıkmaya hazırlanıyorlar.
Yeni bir faz değişimli beton türü, buzlu koşullarla başa çıkma şeklimizde tamamen devrim yaratacak. Çünkü bu yeni beton, buzu ve karı kendi kendine eritiyor ve tuz kullanma ya da küreme ihtiyacını ortadan kaldırabiliyor.
Bilim insanları, karayollarını güvenli tutmak için gereken kar küreme ve tuzlama miktarını büyük ölçüde azaltabilecek yeni bir kendiliğinden ısınan malzeme geliştirdiler. ABD Ulaştırma Bakanlığı (DOT), mevcut durumda yolların %70’inden fazlasının karlı bölgelerde olduğunu belirtiyor. Bu nedenle, yıl boyunca yolların %70’inde kar ve buz riski bulunuyor. Türkiye için de bu oran hiç az değil. Orta Anadolu’nun yarısı ve Türkiye’nin kalan doğu kısımları yüksek rakımlara sahip olduğu için kış şartlarında karlanma ve buzlanma sık görülüyor.
Aslında yollarda buzlanmayı önlemek için kullanılan mevcut tuz yöntemi yolların daha hızlı bozulmasına da neden olduğu için, maliyeti yüksek bir çözüm. Çünkü bu pahalı yolları tamir etmek zorunda kalıyoruz. Ancak faz değişimli bir beton, tuz ihtiyacını tamamen ortadan kaldırabilir.
Faz değişimli betonun ana hedefi, betonun yüzey sıcaklığını donma noktasının üzerinde tutmak. Bu sayede kar ve buzun yüzeyde birikmesi zorlaşıyor. Araştırmacılar ayrıca parafin olarak bilinen bir malzeme kullandılar. Parafin bir “faz değişim” malzemesi.
Yeni beton şimdiye kadar sadece kontrollü senaryolarda test edildi. Ancak son test araştırmacılar tarafından gerçek zamanlı olarak, gerçek dünya koşulları altında gerçekleştirildi. Araştırmacılar betona parafin eklemek için iki farklı yöntem denediler ve bu iki yöntemi parafin eklenmemiş bir beton örneğine karşı test ettiler.
Faz değişimli betonun, hava sıcaklıkları donma noktasının altına düştüğünde 5 derece ila 8 derece yüzey sıcaklığını koruyarak yaklaşık 10 saat boyunca kar ve buzu eritebildiğini buldular. Araştırmacılar, bu yeni betonla inşa edilmiş bir yolun, saatte yaklaşık çeyrek santimlik bir hızla birkaç santimlik karı eritebildiğini ortaya koydu. Daha kalın kar tabakalarında ise, kar yağışı durduğunda yolun birkaç saat içinde kendini temizlemeye devam etmesi mümkün olacak gibi görünüyor.