Mobil Dünya Kongresi 2024 telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve giyilebilir aygıtlarla dolup taştı, lakin aktiflikte biyo-geliştirme aygıtlarının sayısının hayli azaldığına da şahit olduk. Fakat büsbütün yok da değillerdi. Çünkü Dubai merkezli teknoloji teşebbüsü Xpanceo, epey dikkat çeken, gözünüze taktığınız gerçek eserler haline gelebilecek 4 farklı akıllı kontakt lens prototipi tanıttı.
Akıllı kontakt lensler giyilebilir akıllı aygıtların son noktası olabilir. Bu teknolojiyi ekseriyetle sinemalarda görsek de şu ana kadar bu bahiste hiçbir kıymetli gelişme olmadı. Fakat Xpanceo bir sürpriz yaparak tam 4 akıllı kontakt lens versiyonu duyurdu:
- Holografik akıllı kontakt lens
- Biyoalgılama lensi
- Süper görüş için nanopartikül içeren lens
- Şeffaf elektronik lens
Şirketin argümanına nazaran tüm bu lensler klâsik lensler kadar ince, lakin her birinin kendine mahsus yetenekleri var.
Xpanceo’nun MWC 2024’te sergilediği holografik lens, esasen bir karma gerçeklik (XR) lensi. Demoda kimse lensi gözüne takmadı; bunun yerine “süper görüş” lensinde kullanılan nanoparçacıkların hologramını görmek için bir platformdaki lensin içinden baktılar. Bu nanoparçacıklar düşük ışıkta görmeyi ve yakınlaştırma özelliği sağlayabilir.
Göz basıncını ölçmek ve kullanıcıyı muhtemel glokom problemlerine karşı uyarmak için kullanılabilecek biyo-algılayıcı lens ise kulağa biraz tanıdık gelebilir. Neredeyse 10 yıl evvel Google, bir kişinin gözündeki yaşlar aracılığıyla glikoz düzeylerini ölçebilen lensler geliştirmek için sıhhat şirketi Novartis ile birlikte çalıştığını duyurmuştu. Google’ın projesine ne olduğu muhakkak değil, lakin gerçek akıllı kontakt lenslere giden yol gecikmeler ve başarısızlıklarla dolu.
Mojo Vision, göz içi AR ekran sistemini mükemmelleştirmek için yıllarını harcadıktan sonra geçen yıl işçisinin birçoklarını işten çıkardı ve ultra küçük microLED ekranlar üzerinde çalışmaya başladı. Bir diğer şirket olan InWith ise Bausch & Lomb kontakt lenslerine bir karma gerçeklik görüntüleme sistemi yerleştirmek için çalışıyordu. Fakat hiçbir gelişme açıklanmadı.
Dört lens teknolojisi, içerik için ultra küçük, 1 piksellik bir ekran, XR yetenekleri için şeffaf teknoloji ve harika görüş yetenekleri için nanopartiküller içerebilecek “hepsi bir ortada akıllı kontakt lens” için bir çerçeve üzere görünüyor. Şirket 2026 üzere erken bir tarihte en son testlere başlayabileceğini belirtiyor.
Xpanceo’ya “mükemmel lensi” pazara sunmaya ne kadar yakın oldukları sorulduğunda, tüm temel bileşenlerin geliştirilmesinin büyük ölçüde tamamlandığı, lakin nöro arayüz, birtakım AR ögeleri ve biyosensörlerinin güzelleştirilmesi üzerinde çalışılması gerektiği açıklandı.
Xpanceo’nun vizyonunu örneğin Google ya da InWith’inkinden ayırabilecek bir şey de gereç kullanımı. Xpanceo klasik optoelektronik gereçlerde dizaynları için çok hantal yapan temel sınırlamalar olduğunu söylüyor. Buna rağmen Xpanceo, “daha akıcı ve gelişmiş bir akıllı kontakt lens tasarımını” destekleyen 2D materyaller kullanıyor. Xpanceo ayrıyeten yalnızca birkaç nanometre kalınlığında esnek ve şeffaf elektronikler kullanıyor.
Tüm bunların gerisindeki bâtın sos ise yapay zeka olabilir. Xpanceo, bilim insanlarının yeni materyallerin özelliklerini kestirim etmek ve özel materyaller oluşturmak üzere sistemler geliştirmek için yapay zekayı kullandıklarını söylüyor. Şirket, jestler, göz kırpmalar ve hatta belli göz hareketleri yerine akıllı lensi denetim etmek için beyninizi kullanacağınız bir nöral arayüzü entegre edeceğini vadediyor.
Geleceğin bu lensleri miyopluk ve şaşılık üzere görme meselelerine bile yardımcı olabilir, görüşü anında otomatik olarak ayarlayabilir ve beyninize ülkü görüşü sunabilir.