1960’larda Ay’a insan indirmiş olmamıza rağmen, uydumuz hakkında bildiklerimiz halen çok az ve daha garibi de, artık Ay’a insan indirecek teknolojimiz yok ve yenisini de geliştirmekte çok zorlanıyoruz. Ancak bilim insanları Ay’dan vazgeçmiş değil.
ABD’deki Woods Hole Oşinografi Enstitüsü araştırmacıları, sismik dalgaları tespit ederek doğal uydumuzun “içini” araştırmak üzere Ay’a fiber optik bir kablo ağı yerleştirilmesini öneriyor.
Seismological Research Letters adlı araştırma dergisinde yer alan makalede, Ay’ın bileşimini ve iç yapılarını anlamanın, Dünya-Ay sisteminin ve diğer gezegenlerin kökenlerini ve evrimini ortaya çıkarmanın anahtarı olabileceği belirtiliyor. Sismologlar Dünya’da sismik dalgaları tespit etmek için halihazırda fiber optik kablolar kullandıklarından, “Ay’daki Fiber Sismik Ağ”ı teklif edenler, bu teknolojinin aynı amaçla Dünya’nın uydusuna da yerleştirilebileceğini düşünüyorlar.
1969-1976 yılları arasında Apollo astronotları tarafından Ay’a yerleştirilen sismometrelerin, Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünde binlerce sismik olay tespit ettiği söyleniyor. Bunlar arasında sığ ve derin ay depremlerinin yanı sıra meteor çarpmaları da yer alıyor. Yine de Ay’ın iç kısmının durumu ve bileşimi gibi birçok kritik soru, Apollo sismik sensörlerinin çok az sayıda olması ve sismik dalgaların Ay’ın üst katmanında güçlü bir şekilde saçılması nedeniyle çözülememiş durumda. Dolayısıyla, Apollo verileri Ay’ın çekirdeği hakkında bazı ipuçları verse de, çekirdeğin boyutu ve özelliklerine ilişkin ayrıntılar hala bulanık. Kısacası, içeride ne var, bilmiyoruz.
Şimdi ise bu gizemi çözmek için Ay’a fiber kablolar döşenmesi fikri gündemde ama bir sıkıntı var. Fiber-optik kabloların sağlıklı veri oluşturabilmesi için yüzlerce kilometre uzunluğunda kabloyu Ay yüzeyine sermek zorundayız. Peki bunu kim yapacak? Özellikle de Ay’a gidemediğimiz düşünülürse…