Lazer teknolojisi ne kadar kıymetli olduğunu kanıtlamaya devam ediyor. Ekvador’daki bir arkeolog grubu, bu teknolojiyi kullanarak Amazon yağmur ormanlarının orman örtüsünün altında gizlenmiş binlerce toprak yığını keşfetti.
2.000 yıllık alanda, lidar ismi verilen lazer teknolojisiyle görülebilen antik yollarla birbirine bağlanmış yaklaşık 6.000 toprak platform bulunuyor. Associated Press’in haberine nazaran, birtakım yapılar 20 yıl kadar evvel fark edilmiş olsa da son bulgular antik kentlerin gerçek ölçeğini ortaya koyuyor.
Lidar (Işık Algılama ve Ara Ölçümü) bilhassa ormanlık alanlarda ya da toprağın yapıların üzerini örttüğü yerlerde antik yapıları havadan tespit etme konusunda pek çok muvaffakiyet elde etti. 2021 yılında farklı bir arkeolog takımı, lidar kullanarak Meksika’nın 30.000 mil karelik alanında yaklaşık 500 Mezoamerikan yerleşimini haritalandırarak, bölge sakinlerinin yerleşimlerini nasıl düzenlediklerine dair bilgiler ortaya çıkardı. Birebir yıl öbür bir takım, metropolün nasıl inşa edildiğini daha yeterli anlamak için çağdaş Mexico City’nin kuzeydoğusundaki antik Mezoamerikan kenti Teotihuacán’ı taramak için teknolojiyi kullandı. Ek olarak 2018’de bir arkeoloji grubu, antik Tikal kentinin kuzeyinde bir piramit de dahil olmak üzere 60.000’den fazla antik Maya yapısı buldu.
Son araştırmada ise araştırmacılar, Ekvador’un Upano Vadisi’nde bulunan alanlarda büyük platformlar, plazalar, sokaklar ve yolların yanı sıra bir ziraî drenaj sistemi olduğunu açıkladılar. Araştırmacılar, yol sisteminin onlarca kilometre boyunca uzandığını, farklı kent merkezlerini birbirine bağladığını ve böylelikle bölgesel ölçekte bir ağ oluşturduğunu söylüyor. Bu yerleşimler MÖ 500’lerden MS 300 – MS 600’lara kadar uzun bir müddet boyunca kullanılmış.
Çalışmanın ortak muharrirlerinden olan arkeolog Antoine Dorison yaptığı açıklamada, çok kentli ağın en az 10.000 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu, hatta nüfusun tepede olduğu devirde 30.000’e kadar çıkabilmiş olacağını söyledi. Yerleşim yerlerinde yaşayanların ise Upano halkı olduğunu söyleniyor.
Lidar birebir vakitte çağdaş alanları tahlil etmek için de kullanılıyor; geçen yıl Geospatial World Forum’da bir uydu şirketi, Dünya’yı lidarla haritalamak için bir uydu takımyıldızı kullanmayı planladığını duyurdu. Görünen o ki, vakitle bu lazer teknolojisinin girmediği antik kent kalmayacak.
