Özellikle 2010’lu yılların başını kasıp kavuran ve şahısların tükürük örneklerindeki tek nükleotid polimorfizm genotiplemelerini tahlil ederek, sıhhat durumu, soy bilgileri, ırkı ve genetik yakınları üzere bilgileri bir sıhhat raporu olarak sunan 23andme isimli genomik ve biyoteknoloji şirketi resmen batmanın eşiğine geldi. Bu durum düşündüğünüzden çok daha külfetli bir sürece işaret ediyor.
23andme, mali olarak çöküşe geçti
2006 yılında Kaliforniya’da kurulan 23andMe, tükürük örneklerinden DNA tahlili yaparak müşterilerine sıhhat, soy ağacı ve genetik yatkınlıklar hakkında bilgi sunan bir biyoteknoloji şirketiydi. Başlangıçta 999 dolar olan test fiyatları vakitle 79 dolara kadar düştü ve şirket global pazarda süratle büyüdü. 2015’te 1 milyon müşteriye ulaşan şirket, 2024 itibariyle 14 milyon kişinin DNA bilgilerini elinde bulunduruyor.
Ancak şirketin yaşadığı son gelişmeler, milyonlarca insanın genetik bilgilerinin geleceği konusunda kaygılara yol açmış durumda. 2021’deki halka arzından sonra pay pahası yüzde 97 oranında düşen şirket, 2023’te yaklaşık 7 milyon kullanıcıyı etkileyen büyük bir data ihlali yaşadı ve 30 milyon dolarlık toplu dava ile karşı karşıya kaldı.
Geçtiğimiz ay şirketin yedi bağımsız yönetim kurulu üyesinin istifası ve kurucunun şirketi tekrar özelleştirme planları, durumu daha da karmaşık hale getirdi. Kuruluşundan bu yana hiç kar açıklayamayan şirketin iflas eşiğinde olduğu ortaya çıktı.
Her ne kadar 23andMe müşterilerine saklılık garantisi vererek DNA datalarının patronlar, sigorta şirketleri yahut kamu veritabanlarıyla müsaadesiz paylaşılmayacağını taahhüt etse de, şirketin kullanım kaidelerinde, bilgilerin hizmet sağlayıcılarla paylaşılabildiği ve şirketin iflası yahut satışı durumunda bu bilgilerin ‘erişilebilir, satılabilir yahut devredilebilir’ olduğu görülüyor.
Tüm bunlara rağmen şirket sözcüsü, CEO Anne Wojcicki’nin üçüncü taraf devralma tekliflerine açık olmadığını ve rastgele bir mülkiyet değişikliği durumunda mevcut data saklılığı mutabakatlarının, müşterilere yeni kaideler sunulup onay alınmadığı sürece geçerli kalacağını belirtti.
Buna karşın şirketin resmi olarak DNA’nızı diğer şirketlerle paylaşmaya hakkı var ve bu gelecekte bu durumun ne üzere sonuçlar doğuracağı da merakla bekleniyor. Siz de bahisle ilgili görüşlerinizi yorumlarda paylaşmayı ihmal etmeyiniz.
