Türk futbolunun “asırlık çınarı” Gençlerbirliği Kulübü, kuruluşunun 101. yılını kutluyor.
Ankara Sultanisi’nde (Atatürk Lisesi) 14 Mart 1923’te öğrencilerin teşebbüsleriyle kurulan Gençlerbirliği, renklerini bir rivayete nazaran “Ankara gelinciği”nden, bir diğer rivayete nazaran ise o sırada Karaoğlanoğlu Hanı’ndaki dükkanlarda yalnızca kırmızı ve siyah kumaş olmasından alıyor.
Kurulduktan sonra Ankara Futbol Ligi’ne katılan Gençlerbirliği, otuz dört dönem boyunca burada uğraş etti. Bu ligde 10 şampiyonlukla en başarılı ekip olan kırmızı-siyahlılar, 1941 yılında İstanbul Futbol Ligi şampiyonu Beşiktaş’ı finalde 4-1 yenerek Türkiye şampiyonu oldu.
Gençlerbirliği, 5 yıl sonra da Türkiye futbol birincisi olmayı başardı.
Milli Lig’e katıldı
Gençlerbirliği, 1959 yılında Ulusal Lig’e Ankara’dan katılan dört kadro ortasında yer aldı.
Milli Lig’de 1965-1966 dönemini üçüncü sırada tamamlayan kırmızı-siyahlılar; Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray dışında bu ligde birinci üçe girebilen birinci grup unvanının sahibi oldu.
Başkent temsilcisi 1960’lar boyunca bilhassa Ankara’daki maçlarda İstanbul kadrolarına karşı aldığı başarılı sonuçlarla isminden kelam ettirirken; Köylü Selçuk, Büyük Tevfik, Paçoz Oktay, Rüzgarın Oğlu Zeynel lakapları takılan simge isimler kulüp tarihine geçti.
İlhan Cavcav’ın dönüşü ekibin mukadderatını değiştirdi
1970 yılında küme düşen Gençlerbirliği, 2. ligde geçirdiği vasat dönemlerin sonunda işlerin daha da berbata gitmesiyle 1979’da 3. lige kadar geriledi.
Hasan Şengel, 1981 yılında kulüp tarihi için hayati hamleyi yaparak, 1978’deki kısa vadeli başkanlığının akabinde İlhan Cavcav’ın ikinci defa ve hayatını kaybedene kadar kesintisiz kulüp başkanlığına gelmesini sağladı.
Cavcav, Türkiye Futbol Federasyonunda periyodun yöneticilerine 2. ve 3. liglerin birleştirilmesi projesini kabul ettirdi. Amatör kümenin eşiğinden dönen kulübü iki senede toparlayan İlhan Cavcav başkanlığındaki idare, başşehir grubunu 13 yıl sonra 1983’te 1. lige (Süper Lig) taşıdı.
Türkiye Kupası müzede
Gençlerbirliği, 1987 yılında finalde Eskişehirspor’u yenerek birinci defa Türkiye Kupası’nı müzesine götürdü.
Bu muvaffakiyetinin akabinde istikrarı yakalayamayan başşehir grubu, 1988 yılında yine küme düşme kederi yaşadı.
Afrika açılımı
Bir dönem sonra en yakın rakibinin 16 puan önünde 1. lige dönmeyi başaran kırmızı-siyahlılarda lider İlhan Cavcav, altyapı ve tesisleşmeyle ligde kalıcı olmanın temellerini atarken, “Afrika açılımı” da yaptı.
Cavcav ayrıyeten yetenekli futbolcuları keşfetmek için amatör maçlara bile gitti. Afrika kıtasındaki ülkelerde de maçlar izleyen Cavcav’ın transfer ettiği Moshoeu, Kushe ve Kona’nın başarılı performansları, çok sayıda Afrika kökenli futbolcunun da Türkiye’ye gelmesini sağladı.
Gençlerbirliği, 1995 yılında Moshoeu, Kushe ve Kona’lı takımı ve heyecan verici futboluyla ligi 5. bitirdi.
Kamerunlu Nijitap Geremi’yi Real Madrid’e 5 milyon dolar bonservis bedeli karşılığında satan Cavcav, bu geliri kırmızı-siyahlı kulübün tesisleşmesinde kullandı.
Gençlerbirliği son devirde Türk futboluna kazandırdığı İrfan Can Kahveci, Yıldırım Mert Çetin, Berat Ayberk Özdemir ve bilhassa İspanyol takımı Real Madrid’e transfer olan Arda Güler ile altyapısının gücünü tekrar gösterdi.
İkinci Türkiye Kupası şampiyonluğu ve Avrupa macerası
Gençlerbirliği, 2001 yılında Türkiye Kupası’nı ikinci kere kazanma başarısı gösterdi. Final maçında Fenerbahçe’ye penaltılarda üstünlük kuran kırmızı-siyahlı takım, müzesindeki Türkiye Kupası sayısını ikiye çıkardı.
Ligi 2002-2003 döneminde Beşiktaş ve Galatasaray’ın akabinde üçüncü sırada bitiren başşehir temsilcisi, sonraki dönem UEFA Avrupa Ligi’nde Türkiye’yi temsil etti.
Kupada 2003-2004 döneminde Blackburn Rovers, Sporting Lizbon ve Parma ekiplerini eleyen Gençlerbirliği, 4. tıpta Valencia ile eşleşti.
Ankara’da İspanya temsilcisini 1-0 yenen Gençlerbirliği, deplasmanda rakibine uzatma sonunda 2-0 mağlup olarak tertibe veda etti. Tek yenilgisini Gençlerbirliği’nden alan Valencia, dönem sonunda kupayı kazandı.
“Oğul Cavcav” dönemi
Başkent takımının efsane lideri İlhan Cavcav’ın 22 Ocak 2017’de hayatını kaybetmesinin akabinde Gençlerbirliği Kulübünde başkanlığa oğlu Murat Cavcav getirildi.
Gençlerbirliği, Murat Cavcav idaresinde, İlhan Cavcav’ın isminin verildiği 2017-2018 döneminde, 29 yıl kesintisiz yer aldığı Muhteşem Lig’den düştü.
Kırmızı-siyahlılar, bir dönem ortanın akabinde Muhteşem Lig’e dönmeyi başarsa da 2020-2021 döneminde yine küme düşme kederi yaşadı.
101. yılını Sungur başkanlığında kutluyor
Süper Lig’e veda eden Gençlerbirliği’nde lider Murat Cavcav, 10 Haziran 2021’de yapılan harikulâde seçimli genel heyette aday olmadı ve başkanlığa Niyazi Akdaş seçildi.
Daha sonra sık sık genel heyet haberleriyle gündeme gelen kırmızı-siyahlı kulüpte, “Cavcavlar dönemi” sonrası bir sefer Talip Çankırı, 5 defa de Niyazi Akdaş periyodu yaşandı.
Şirketleşme yetkisi alınamaması nedeniyle lider Niyazi Akdaş’ın istifa etmesi üzerine başşehir grubunda son olarak 3 Mart Pazar günü harika kongreye gidildi. Üç adayın yarıştığı seçimi bir oy farkla kazanan Osman Sungur, Gençlerbirliği’nin yeni lideri oldu.
Gençlerbirliği, teknik yönetici Sinan Kaloğlu idaresinde Trendyol 1. Lig’de play-off’a kalma uğraşı veriyor.
