Ahmet Şerafettin bey (Şeref bey) 1894 yılında Beşiktaş Valide Çeşmesi Dibek sokağında, 14 numaralı meskende doğmuştur. Gümrük memurlarından Erzincan’lı Hacı Yusuf zadelerden Mehmet beyin oğludur. 9 yaşında Bediai İrfan Mektebini, 12 yaşında Beşiktaş Mülkiye Rüştiyesi’ni, 15 yaşında da Mercan idadisini bitirerek, yeterli derecelerle diploma almıştır.
İdadi’den mezun olduktan sonra Fransız mektebine kaydolan Gurur Bey’in yeni mektebinde de düşündüğü tek bahis, ömründe yavaş yavaş vazgeçemeyeceği bir tutkuya dönüşen futboldur. Başına takmıştır bir sefer. Bu türlü 11 kişinin bir ortaya gelip top peşinde koşuşturmasıyla futbolda bir yere gelinemeyeceğinin farkındadır. Hocalarına sorar, arkadaşlarına danışır. Kararını vermiştir. Yaz tatili geldiğinde mahallelerine 200-300 metre uzaklıkta bulunan Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü’ne gidecek, oradaki idarecilere başvuracak, kurduğu futbol ekibinin bundan bu türlü Beşiktaş kulübünün himayesinde faaliyet göstermesini teklif edecektir. Pekala bir birden fazla o şatafatlı askeri üniformalarla dolaşan idarecilerden, koca şampiyon Kurtdereli’nin, boksör Kemal’in, Hoca Şevket’in, Ahmet Fetgeri Bey’in ve bölümün bir çok ünlü atletinin egzersiz yaptığı kulüp alanında kendilerinin de spor yapmasına müsaade almayı nasıl başaracaktır? Üstelik şimdi 17 yaşındadır…
O doğma büyüme Beşiktaş’ın çocuğu Ahmet Şerafettin’dir. Semtte büyük küçük herkes tarafından çok sevilmektedir. Genç yaşına karşın bir çok büyüğü cebinden çıkaracak kadar tesirli bir konuşma üslubuna sahiptir. Bilgilidir, terbiyelidir, kibardır. Tuttuğunu koparan bir gençtir. 1911 yılı yaz tatilinde birlikte futbol oynadığı arkadaşlarına niyetini açar.Cesaretini toplar, birkaç arkadaşını da yanına alarak Beşiktaş kulübünün Akaretler’deki binasına masraf. Futbol sporunu, bu sporu Beşiktaş kulübünün bir atleti olarak yapmak istediklerini, semtin gençleri olarak buna hakları olduğunu, memlekete tam sıhhatli ve kuvvetli bir gençlik yetiştirmek gayesiyle kurulan Beşiktaş kulübünün himayesini beklediklerini etkileyici bir lisanla anlatır idarecilere. Sonunda Fuat (Balkan) Bey, Mahzar (Kazancı) Bey ve Ahmet Fetgeri (Aşeni) beyefendilerin oluru ile Gurur Bey’in istekleri kabul edilir.
Böylelikle 1911 yılının Ağustos ayında Şeref Bey ve arkadaşlarının kulübe iştirakleriyle Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü’nde güreş, halter, eskrim, jimnastik üzere ferdi spor branşlarından sonra birinci sefer bir kadro sporunun faaliyeti de başlamış olur. Akaretlerde Beşiktaşlı atletlerin egzersiz yaptığı küçük kulüp alanında, spor bayramlarının yanı sıra, toplu sünnet düğünleri düzenlenir, hatta vakit zaman sinema bile oynatılırken, Erdem Bey’in uğraşlarıyla bundan bu türlü yarışlar ve şovların akabinde birinci ve ikinci futbol kadrosunun ortalarında yaptığı maçlar da Beşiktaş halkı tarafından heyecanla izlenmeye başlanır.
Şeref Bey Beşiktaş kulübüne futbolu getirdiğinde şimdi 17 yaşındadır. Ülküleri uğruna bıkıp usanmadan gayret eden bu genç adam kısa ömrü boyunca Beşiktaş’ ta futbolun gelişmesi için gayret verecek, siyah beyaz renk sevgisini sıradan insanlara, halka yayacaktır. Onun sayesinde 1911 yılına kadar yalnızca atletlere ve idarecilere sahip olan Beşiktaş kulübü, kendisini tahminen de yüz yıllar uzunluğu dimdik ayakta tutacak yesyeni bir güce, ‘’taraftar gücüne’’ sahip olmayı başaracaktır.
İLK FUTBOL TAKIMI
Beşiktaş’ın birinci futbol ekibi, kaleci Resül, savunma oyuncuları Rıdvan, Behzat, orta saha oyuncuları muallim Sırrı, şair Kazım, Sabri, Halil, forvet oyuncuları İzzet, Mehmet, Asım, Erdem ve Fahri tertibiyle maçlarına başlarlar. Futbol grubunun birinci siyah-beyaz formalarını, ayakkabılarını ve futbol topunu İpekçi İhsan isimli bir sporsever temin eder.
Yeni kurulan grup ilk senesinde lig maçlarına iştirak etmez. Lakin yapılan özel maçlarda ‘’Arakas’’ Ermeni kulübünün çok kuvvetli olan birinci takımını, yine Hristiyanlardan kurulu Bakırköy’ün Tatavla Rum kadrosunu mağlup etmeyi başarır.
Bu ortada semtin başka grubu Basiret’in bir çok oyuncusu, başta Refik Osman olmak üzere Beşiktaş futbol kadrosuna katılır, genç yaşına karşın usta bir idarecilik gösteren Erdem Bey’in çabalarıyla grup düzgünden uyguna güçlenir.
Futbolun yanında eğitimini de ihmal etmez Gurur Beyefendi. Fransız mektebinin akabinde Darülfünunun Edebiyat şubesine kaydı için müracaatta bulunur. Evvel yaşının küçüklüğü münasebetiyle kabul edilmez. Lakin devranın Maarif Nazırının özel müsaadesiyle 17 yaşında yüksek tahsiline başlar. 20 yaşında Darülfünunu bitirir. Hocaları Hüseyin Cahit Yalçın ve Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından merasimle talebe arkadaşlarına takdim edilir. Akabinde Eyüp’te Meşriki Füzüyat ve Reşadiye isimlerindeki mektebe hoca ve müdür muavini olarak tayin edilir. Beşiktaş futbol şubesinin idarecisi Şeref bey bundan bu türlü spor idarecisi olmanın yanı sıra genç bir muallim olarak da memleket gençlerinin vücudu ve zihni gelişimlerine hizmet edecektir.
SAVAŞ VE SONRASI…
1914’ün Kasım ayında evvel Rus İmparatorluğu, akabinde İngiltere ve Fransa Osmanlı imparatorluğuna savaş ilan ederler. Koskoca Osmanlı devleti, maharetsiz ellerde sürüklendiği bu anlamsız savaşla birlikte önlenemez sona gerçek adım adım yaklaşmaktadır.
Futbol şubesinin kurucusu Şeref bey yedek subay olarak Romanya cephesinde görevlendirilir. Futbol ekibi oyuncularının tamamı çeşitli cephelerde vatan hizmetine koşarlar… Binasız ve eşyasız kalmış kulübü savaş sonuna kadar İstanbul’ da kalmış Ahmet Fetgeri Bey yalnız başına açık tutmaya çalışır.
I. Dünya savaşında, 11 kişilik Beşiktaş futbol ekibi vatan müdafaası uğruna 8 şehit birden verir. Dr Ali, Dr. Mehmet ve Rıdvan Kafkas cephesinde tifüs salgınının kurbanı olurlar. Akabinde Sadi ve Behzat’ın da şehit oldukları haberi ulaşır İstanbul’a. Ekip kaptanı şair Kazım ve sağiç Asım’ Çanakkale müdafaasında şehit düşerler.
Mütareke günlerini takiben akabinde gelen işgaller ve bilhassa İngiliz askerlerinin İstanbul’u işgali sırasında Beşiktaş kulübü de çok güç günler yaşar. Rumlar bir gece, savaş yıllarında Ahmet Fetgeri Bey’in kulüp faaliyetlerini yürüttüğü Köyiçi’ndeki salona girerek kulüp eşyasının bir kısmını yağmalarlar ve salonu sıkıntı kullanarak boşalttırırlar. Bütün eşya ve spor materyalleri perişan olur. Rumlardan kaçırılarak kurtarılan birkaç kesim eşya Köyiçi’nde bir manav dükkanına kilitlenir. İktidardaki Damat Ferit Paşa hükümetinin memurları da kulübün elinde kalan yegane antrenman alanı Akaretler’deki sahayı (bu günkü Beşiktaş Plazaların yükseldiği alan) zorla tahliye ederek bostan yapılmak üzere kiraya verirler. Beşiktaş kulübü kuruluşundan bu yana 5. sefer faaliyetine orta vermek zorunda bırakılmıştır.
Bu kargaşada Şeref Bey, Romanya cephesindeki görevini tamamlayarak İstanbul’a döner. Birkaç yıl evvel üzerine titrediği kulübünün, top koşturduğu sahanın yerinde yeller estiğini görünce yıkılır. Refik Osman ve semtteki öteki arkadaşlarını Taşlık’ta toplar. ‘’Arkadaşlar, faaliyetleri durdurulan Beşiktaş kulübümüzü bizler tekrar ihya edeceğiz. Var mısınız?’’ diye sorar…
Gurur Bey’in kararlı tavrından etkilenen arkadaşları, sonraki gece yanlarında öbür arkadaşlarını da getirerek Maçka’daki muhallebici dükkanında toplanırlar. Oradan topluca Akaretler’deki eski alanlarına yürürler. Eski kulüp binasının çabucak art tarafındaki duvardan atlayarak bahçeye girerler. Yanlarında getirdikleri ağaç makaslarıyla, çapalarla, kazma ve küreklerle Erdem Bey’in kumanda ettiği bu yaklaşık elli kişilik topluluk daima birlikte işe girişir. Kimileri bahçedeki köpeklerle gayret etmek zorunda kalırken, kimileri bu gürültü, patırtı devam ederken bostanın bir tarafından girip öteki tarafından çıkar ve işi bitirirler. Sonuçta eski sahayı bostan olarak kiralayanlar birkaç gün içerisinde bu alanı terk etmek zorunda kalırlar. Onur Bey’in önderliğindeki Beşiktaşlı gençler kısa bir uğraştan sonra alanlarına tekrar kavuşmuşlardır…
Sahanın art tarafındaki dükkanlardan birini de kiralayıp soyunma odası haline getiren Şeref Bey, kapısına kilit vurulan Beşiktaş kulübünü tekrar faaliyete geçirmeyi başarmıştır. Bundan sonra tek bir emeli vardır: ‘’ Futbolcuları bir biri arkasına patlak veren harplerde, vatanı uğruna bir o cephede bir bu cephede savaşarak şehit olmuş Beşiktaş futbol kadrosunu yeni baştan kurmak. Bu kadrosu en kısa müddette Altınordu, Süleymaniye, Galatasaray, Fenerbahçe, Anadolu, Egzersiz Yurdu grupları seviyesine taşımak, hatta onları da yenip geçecek muzaffer bir armada yaratmak…’’
Lakin Galatasaray ve Fenerbahçe’nin de ortalarında bulunduğu Cuma liginin tertibini gerçekleştiren kadrolar, Gurur Bey’in ısrarlı müracaatlarına karşın, Beşiktaş’ın bu ligde çabasına pürüz olurlar. Şeref Bey bu duruma çok içerler, lakin yeniden pes etmez. Cuma ligine alınmayan Hilal, Üsküdar, Vefa, Türkgücü, Beylerbeyi ve öteki kulüpleri bir ortaya toplayarak ‘’İstanbul Türk İdman Birliği’’ isminde 12 ekibin çaba edeceği yepyeni bir lig düzenler. Daha sonra İstiklal savaşında şehit düşecek ünlü Arap Nuri’nin orta alanda oyun kurucu olarak vazife aldığı Beşiktaş futbol grubu, İzzettin, Akif, Kamil, Resul, Haki, Kemal, Cavit, İbrahim, Rüştü gibi oyuncularla ligde gayret edecektir.
Gurur beyin adeta yeni baştan yarattığı Beşiktaş futbol kadrosu 1919 ve 1920 yıllarında peş peşe ‘’İstanbul Türk İdman Birliği’’ ligini şampiyon olarak tamamlar. 1920-21 döneminde katıldığı Pazar ligini ikinci olarak tamamlarken, 1921-22 dönemi Pazar liginde şampiyon olur.
İmparatorluğun başşehri İstanbul’ da gerek azınlıklar, gerek Türkler ortasında futbola ilginin günden güne artması, futbol gruplarının sayısının çoğalmasıyla birlikte birkaç ligin birden düzenlenir olması, bir futbol federasyonu teşkilatının bir an evvel kurulmasını gerekli kılar. Galatasaray kulübü kurucularından Ali Sami Bey’in teşebbüsleriyle 27 Kasım 1921 günü İstanbul’da toplanan 14 futbol kulübünün temsilcileri ‘’Türkiye Antrenman Cemiyetleri İttifakı’’nın kuruluş görüşmelerini başlatırlar. Fakat ne acıdır ki küçük hesaplar peşinde olan birkaç kişi, Pazar liginin şampiyon iki grubu Beşiktaş ve İttihatspor’u bu teşkilatın kuruluş çalışmaları dışında bırakmaya kalkışırlar. Şeref bey, bu oldu bitti teşebbüsü karşısında da yılmadan çaba verir ve sonunda hedefine ulaşır. 1923 yılı Şubat ayında ortadaki ihtilaflar giderilir, Gurur Bey’in liderliğinde kurulan ‘’İstanbul Türk İdman Birliği’’ne dahil Beşiktaş ve öbür 11 kulüp Türkiye Antrenman Cemiyetleri İttifakına dahil olurlar.
CUMHURİYET VE BİRİNCİ ŞAMPİYON
Türkiye Futbol Teşkilatı, yahut şimdiki ismiyle Türkiye Futbol Federasyonu, başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın direktifleriyle, Cumhuriyet’in ilanından aylar evvel, Nisan 1923’ de kurulur. Vakit geçirmeksizin Milletlerarası Futbol Teşkilatı FİFA’ya üyelik için başvurulur ve birkaç ay içerisinde üyelik başvurusu kabul edilir. Teşkilatın FİFA’ya başvurusu şahsen Mustafa Kemal tarafından istenir ve takip edilir. Bunun nedenini de, bu müracaatın milletler ortası arenada kabul edilip edilmediğinin sınanarak, birkaç ay sonra ilan edilecek Cumhuriyet Devleti’nin de dünya ulusları tarafından kabul görüp görmeyeceğinin yerinin yoklanması olarak açıklayabiliriz.
Futbol Teşkilatı’nın kurulmasıyla İstanbul Cuma Ligi, İstanbul Pazar Ligi, İstanbul Şampiyonluğu Ligi ve İstanbul Türk İdman Birliği Ligi üzere, birebir yıl içinde 4 İstanbul Şampiyonunun çıktığı ligler bir ortaya getirilir. Bundan bu türlü tek bir lig, iki başka kümede, birinci lig ve ikinci lig olarak oynanacaktır. Fakat Beşiktaş kulübünün Türk Sporundaki ihtişamlı yükselişinden rahatsız olan kimi bireyler, Beşiktaş’ı İstanbul Birinci Ligi’nden dışlamak ve Beşiktaş futbol kadrosunun ikinci kümede yer alması için ağır kulis faaliyetine girişirler. Şeref bey Beşiktaşlılık ismine dik duruşunu burada da stantlar. Ani bir kararla futbol grubunu ligden çeker.
Beşiktaş aleyhine kulis faaliyetlerine girişenlerin de yaptıkları yanlarına kar kalmaz. Beşiktaş’ın katılmadığı lig türlü uyuşmazlıklar sonucunda tamamlanamaz. Verdiği tutarsız kararlarla bu karışıklığa neden olan Futbol Teşkilatı üyeleri misyonlarını bırakmak zorunda kalırlar. Yeni Futbol Teşkilatı,1924 yaz aylarına girilirken İstanbul şampiyonunun belirleneceği yeni bir lig düzenlemek zorunda kalır. Yeni lige bu kere Beşiktaş da davet edilmiştir.
Beşiktaş futbol grubu, ortalarında Fenerbahçe’nin de bulunduğu rakiplerini bir bir yenerek finale çıkar. 22 Ağustos 1924 Cuma günü hakem Necmi Bey yönetiminde oynanan final maçı, birebir vakitte yıllar uzunluğu sürecek Beşiktaş-Galatasaray ezeli rekabetinin de birinci maçıdır. Refik Osman Top ve Edip beyefendilerin attıkları gollerle Galatasaray’ı 2-0 mağlup eden siyah beyazlı futbolcular, böylelikle Türkiye Cumhuriyetinin resmi birinci İstanbul şampiyonu olarak spor tarihine isimlerini yazdırırlar…
HÜSNÜ, HAKKI, ŞEREF…
Cumhuriyet devrinde düzenlenen birinci futbol liginde şampiyonluğun kazanılmasının akabinde 5 yıl boyunca lig üçüncülüğü ile yetinmek zorunda kalır Beşiktaşlı futbolcular. Her biri farklı spor kollarıyla uğraşan devrin asker kökenli Beşiktaş kulüp liderleri ve idarecileri futbola karşı soğukturlar. Halkın futbol branşına, başka branşlara göre daha fazla ilgi göstermesinin ve futbolcuların öbür kulüp atletlerinden çok daha ön plana çıkmalarının yarattığı hoşnutsuzluklarla birleşince, Gurur Bey’in bir başına kalması, kulübünün yeteri kadar dayanağını alamaması sonucunu doğurur.
Lakin futbol tutkusu öylesine işlemiştir ki Onur Bey’in benliğine, yalnız bırakılsa da, yokluklarla savaşsa da pes etmez. Yakın arkadaşları Abdülkadir Ziya Karamürsel ve Nazmi Öktem’le (Şan Öktem’in babası) birlikte gecesini gündüzüne katarak, orijinal gençlerden oluşturacağı şampiyon bir kadroyu yoktan var etme uğraşısındadır…
Şeref Bey futbolcudur, idarecidir, yurt dışında maç yönetmiş (Viyana’da) birinci futbol hakemidir… Bunların yanında çok güzel derecede Fransızcası olan, çok okuyan, çok yazan bir entelektüel, hayatını gençliğin eğitimine ve spora adamış, Cumhuriyet gençliğine inanan, güvenen bir eğitim adamıdır. Futbolda ilerlemenin fakat yurt dışı temasları sıklaştırmakla mümkün olacağını düşünmektedir.
Arkadaşı Nazmi Bey’in yardımlarıyla Beşiktaş futbol ekibinin birinci yurt dışı maç tertibini 1926 yılında Bulgaristan’a yapılan seyahatle gerçekleştirir. Çabucak bir yıl sonra, 1927 yılının Nisan ayında Romanya’ya ikinci yurt dışı seyahatinin tertibini da gerçekleştirir. Şeref Bey, Yönetimci Abdullah Posan’ın Bandırma Öğretmen Okulu’ndan bulup
getirdiği Hüsnü isimli genç bir futbolcuyu da bu seyahatte kafileye dahil etmiştir.
Beşiktaş, Bükreş’te birinci maçını 3 Nisan 1927 Pazar günü Rumen Juventus grubuna karşı oynar. Güçlü rakibine 3-2 mağlup olur. 4 Nisan 1927 günü Olimpia ile 2-2 berabere kalan Beşiktaş, Romanya’daki maçlarını tamamlar. Ekibe yeni katılan Hüsnü ise her iki maçta da 40 yıllık Beşiktaşlı üzere oynamış, oynadığı bek mevkinde tekmeye bile baş uzatarak rakip hamleleri bertaraf etmeye çalışmıştır. O denli ki kendisini izleyen Rumen futbol severler ‘’Bu oyuncu Türk mü, yoksa İtalyan mı? İtalyan liglerinde bile bu türlü futbolcuya az rastlanır’’ diye Onur Bey’ e sormadan edemezler. Erdem Bey’in kadroya kazandırdığı ve herkesin merak ettiği bu yeni futbolcu, sonraki yıllarda Beşiktaş ekibinin unutulmaz kaptanı ve Ulusal grubun değişmez beki olacak, Beşiktaş’ın ‘’baba’’ lakabıyla anılacak birinci futbolcusu Hüsnü Savman’dır.
Şeref Bey; Hüsnü, Feyzi, Hayati, Osman, Eşref üzere futbolcuları bir bir takıma dahil ederek uyguladığı gençlik aşısıyla, yavaş yavaş geleceğin bileği bükülemeyen Beşiktaş futbol grubunun temellerini atar. 1930 yılına girildiğinde, şimdi 16 yaşında , birinci bakışta sapsarı saçlarıyla dikkatleri üzerine toplayan Nişantaşı’lı bir genç daha takıma dahil edilir. Bu genç de, siyah beyazlı formayı 20 yılı aşkın bir müddet erdemle taşıyacak, rakip filelere gönderdiği 320 golün 99’unu voleyle atarak kırılması güç bir rekora imza atacak Erdem Görkey’dir.
Tıpkı yıl bir futbolcunun daha peşine düşer Onur Beyefendi. Beşiktaş’ta oturan, Kuleli Askeri Lisesi öğrencisi bu gencin ismi Hakkı’dır. Gurur beyefendiye verilen bilgilere nazaran, babası 1. Dünya Savaşı’nda şehit niyet küçük yaşta yetim kalmış, 5 kardeşiyle birlikte yoksulluk içinde büyümüştür bu genç. İki ağabeyi üzere o da baba mesleği askerliği seçmiştir. Ağabeylerinden Muhtar, 1924 Türkiye şampiyonu Harbiye kadrosunun santrahafıdır. İzleyenler methede methede bitirememektedir Hakkı’yı… ‘’Ağabeyi Muhtar kadar âlâ bir futbolcusuyla bu bile yeter’’ diye düşünür Erdem Beyefendi. Yönetimci arkadaşları Abdullah Pozan ve Fehmi Erok’a uzun mühlet kendisine farkettirmeden izlettirir Hakkı’yı…Yalnız halledilmesi güç bir sorun vardır. Hakkı bir askeri okul öğrencisidir. Yayınlanan tamim gereği sivil kadrolarda oynaması yasaktır…
Hakkı’ ya siyah-beyazlı formayı giydirebilmek için Hakkı’nın yakın arkadaşı ‘’Zigota’’ Hayri ile küçük bir oyun planlar Onur Beyefendi. Ve 1931 yılının Kurban bayramı tatilinde plan uygulamaya konulur… Hayri, bayramın 2. günü Hakkı’nın kapısını çalar: ‘’ Gel maça gidelim. Bu gün Taksim stadında şahane bir maç var. Beşiktaş Yugoslavlarla karşılaşıyor’’… Yoksulluk içinde büyümüş Hakkı, bayramda el öperek topladığı 2,5 lira harçlığı da maça kaptırmak istemediğinden evvel pek sıcak yaklaşmaz arkadaşının teklifine… Fakat arkadaşı Hayri ısrarcıdır : ‘’ Yahu, bırak parayı düşünmeyi. Ben Onur Bey’le konuştum, müsaade aldım. Bizi parasız içeri alacaklar…’’ diyerek ikna eder Hakkı’yı. İki arkadaş süratli adımlarla Taksim stadının yolunu fiyatlar…
Bayram günü oynanan maça ilgi büyüktür. Taksim stadının etrafında mahşeri bir kalabalık toplanmıştır. Hayri kalabalığa birkaç metre kala durur, Hakkı’ya: ‘’ Sen burada bekle, ben birazdan geleceğim’’ diyerek ortadan kaybolur. Ortadan 10 dakika kadar geçmiştir ki, yanında uzun uzunluklu, pak giysili bir adam olduğu halde döner. Gelen adam gülümseyerek elini uzatır Hakkı’ya: ‘’ Merhaba, ben Erdem. Beğenilen geldin Hakkı. Bu gün bizim maçta Beşiktaş formasını giyer misin?’’ diye sorar.
Daha evvel ismini çok duyduğu Erdem Bey’le karşılaşmış olmaktan ve hiç beklemediği bir anda aldığı tekliften afallamıştır Hakkı. ‘’Nasıl oynarım ki… Ben asker adamım.. Merkez kumandanı Şükrü Naili paşa canıma okur sonra…’’ diyerek itiraz etmeye kalkışır…
‘’Merak etme..Ben konuşurum komutanınla..İzin alırım…Hadi sen fazla oyalanma… Forman, ayakkabıların hazır… Soyunma odasına git de ekip arkadaşlarınla tanış…’’diyen Şeref Bey, neler olup bittiğini anlamaya çalışan Hakkı’yı bir emr-i vakiyle siyah beyazlı formayı birinci sefer giymek üzere soyunma odasına yollar.
1931 Salı günü birinci defa Yugoslav Beogradski kadrosuna karşı Beşiktaş formasını giyer Hakkı Yeten. İmam Hayati ile yanında sağ iç mevkiinde oynar 1-1 beraberlikle sonuçlanan birinci maçında. Mücadeleci futbolu, bitmek tükenmez hırsı ile çabucak göze batar. Hakkı’ya Beşiktaş formasını bir emr-i vaki ile giydirmeyi başarmıştır Şeref bey lakin, merkez kumandanı Şükrü Naili paşadan müsaade falan almamıştır. Başından, o denli süreksiz bir müsaade almayı değil, Hakkı’nın askeri okuldan bir biçimde ayrılışını sağlayarak siyah-beyazlı formayı giymesinin önündeki mahzurları bütünüyle ortadan kaldırmayı geçirmektedir.
Şeref Bey bir yandan, yardımcısı Fehmi Erok bir yandan, Hakkı’yı ikna etmek için tekraren gidip gelirler Halıcıoğlu Askeri Lisesi’ne. Hakkı’nın ağabeyini, kimi kumandanlarını ortaya koyarlar. Daima ısrarlar karşısında nihayetinde ikna olur Hakkı. Okulundan istifa eder, lise son sınıfı bitirmek üzere İnkilap Lisesi’ne aldırır kaydını. Sirkeci’de bir terzide Gurur Bey’in kendisine diktirttiği bir gömlek, bir kadro elbise, bir de siyah-beyaz ipek kravat karşılığı Beşiktaş’ a transfer olur. ( Bu , bir kadro elbise, bir ipek kravat, Hakkı Yeten’in17 yıllık futbolculuk hayatında Beşiktaş’tan aldığı tek transfer fiyatı olacaktır!)
Hakkı, Hüsnü, Gurur, Eşref, Hayati üzere yıldızların futbol ekibine iştirakiyle, futbol branşı düzgünden uyguna kulübün en çok ilgi çeken branşı durumuna gelir. Semt halkı futbola, atletizm, eskrim, güreş, halter üzere ferdi sporlardan çok daha fazla ilgi göstermektedir. Futbol ferdi sporların başaramadığı bir şeyi başarmakta; adım adım sporseverin, seyircinin ötesinde sıkı sıkıya, gönül bağıyla Beşiktaş kulübüne bağlı bir taraftar kitlesi yaratmaktadır.
O denli ki, futbolun başındaki Gurur Bey’e semtte de, spor etraflarında de herkes ‘’başkan’’ diye hitap etmeye başlamıştır. Beşiktaş kulübü, gerek basında gerek halk ortasında ‘’Şeref’in kulübü’’ olarak isimlendirilmektedir. Bu durum, başka şube kaptanlarının ve birtakım idarecilerin hoşnutsuzluklarını yüksek sesle lisana getirmeleri sonucu doğurur. Kulübün kuruluşundan bu yana faaliyet gösteren ana spor branşlarının yavaş yavaş geri planda kalmasıyla birlikte, kulüp yönetimini elinde tutan kurucular Fuat Balkan ve Ahmet Fetgeri Bey’lerin futbol şubesine ve Erdem Bey’ e karşı daha soğuk durmalarına, hatta vakit zaman açıkça hal koymalarına neden olur.
Şeref Bey, ülkülerini gerçekleştirme yolunda, etrafındaki üç beş yakın arkadaşının dışında bütünüyle yalnız başına uğraş etmek zorunda olduğunun farkındadır. Bir öteki şeyin daha farkındadır, başarıyı elde etmek için dıştaki rakipler kadar içteki rakipleri de yenmek zorundadır….Üstelik artık, uzun vakittir hayalini kurduğu bir diğer düşünü daha gerçekleştirmeye sıra gelmiştir: ‘’Beşiktaşlı futbolcuları egzersiz yaptıkları Akaretler’deki gayri nizami alandan kurtarmak, yangın sonucu harebe haline gelmiş Çırağan sarayının futbol alanı yapılmaya müsait bahçesini Ulusal Emlak’tan kiralayarak, bu alana siyah beyazlı renklere yaraşır bir tesis kurmak.’’
BEŞİKTAŞ’IN ŞEHİDİ
1932 yılında Beşiktaş kulüp başkanlığını Abdülkadir Ziya Karamürsel üstlenir. Şeref Bey yakın arkadaşı Abdülkadir Bey’in kulüp başkanı olmasına çok sevinir. Artık bir müddettir uğraştığı Çırağan’ın bahçesinin Ulusal Emlak’tan kiralanması sorununu lider Abdülkadir Bey’in takviyesi ile daha kısa müddette halledebilecektir. Üstelik lideriyle, idarecileriyle, futbolcularıyla bütünleşmiş Beşiktaş’ın bu dönem hasret kaldığı şampiyonluğu kucaklaması çok daha kolay gözükmektedir.
1932 yılı Haziran’ında Ankara’ da toplanan ‘’Türkiye Egzersiz Cemiyetleri Birliği’’ genel kongresine katılır Onur beyefendi. Kongre devam ederken bölgeler ortası ‘’Kongre Kupası’’ maçları da yapılmaktadır. İzmir Bölgesi ile Ankara Bölgesi’nin yapacağı maçın hakemliğini Gurur Bey’ e teklif ederler. Seve seve kabul eder. Alkışlar ortasında alana çıkar…
Maçın birinci yarısının son dakikalarında yığılır kalır yeşil alana… Yanına koşup gelenlere: ‘’ Bir şeyim yok…Merak etmeyin.. Herhalde heyecandan tansiyonum düşmüş olacak… Halftaymda dinlendikten sonra bir şeyim kalmaz…’’ diye karşılık verir… ‘’İkinci yarı istersen öteki birini hakem yapalım. Sen dinlen…’’ diye ısrar ederler.. ‘’Yok olmaz, maçı tamamlamak istiyorum..Bir şeyim yok, ben yeterliyim…’’ diyerek başladığı maçı yarım bırakmak istemez Onur Beyefendi… Hayatı boyunca başına koyduğu, başladığı hiçbir işi yarım bırakmamıştır ki…
Maçın sonunu getirir getirmesine de, bu defa soyunma odasında baygınlık geçirir Onur Beyefendi. Arkadaşları o halde kaldığı otele taşırlar…Teşhis ve tedavi için İstanbul’a gitmesini ve Cerrahpaşa hastanesine yatmasını ısrarla isterler… Hiç birine aldırmaz Gurur Beyefendi… ‘’Ben uygunum, merak etmeyin… Ankara’ daki işler bir bitsin, Bursa’ da kaplıcalara gideceğim, demir üzere olacağım..’’ diyerek arkadaşlarının ısrarlarını geri çevirir… Çırağan Sarayı bahçesinin Beşiktaş’ın kullanımına verilmesi ve bu alanda bir stadyum inşaatının başlatılması izniyle ilgili Bakanlar Kurulu kararını beklemektedir. Karar çıkana kadar kimselere kulak asmaz, Ankara’ dan ayrılmaz… Ağrıları ve sık geçirdiği baygınlıklar ise gün geçtikçe dayanılmaz bir hal almaktadır…
Hastalığına kulak asmaksızın Ankara’da kalan Şeref Bey, Çırağan’ın bahçesini Beşiktaş kulübüne mal etme yolunda değerli aralık alır. Kimi gerekli imzaların tamamlanmasının akabinde İstanbul’a döner. Bir hayalini daha gerçekleştirmiş olmanın memnunluğunu yaşmaktadır. Lakin ihmal ettiği hastalığı epey ilerlemiştir. Artık ayakta duramamaktadır. Köyiçindeki konutunda yatağa serilir. Izdırapları ise azalacağına gün geçtikçe daha da dayanılmaz bir hal almaktadır.
Deva olur diye Bursa’ da kaplıcalara masraf. Bir hafta, on gün, hiçbir şey değişmez. İstanbul’a döndüğünde operatör Burhanettin bey tarafından son denetimleri yapılır. Yapılan testlerin sonucunda Erdem Bey’in hastalığına kesin teşhis konur… Bu teşhis ne yazık ki ‘’KANSER’’dir…
20 Ekim 1932 günü sessiz bir kalabalık toplanmıştır Sirkeci garında… Beşiktaş kulübü idarecileri, atletleri, yakınları, sevenleri son bir umut olarak tedavi için Viyana’ya uğurlamaktadır Gurur Bey’i… 27 gün kalır Avusturya’da… Tıbben uygulanabilecek tüm tedaviler uygulanır kendisine… Hastalığı karşısında tıbbın da çaresiz kaldığını anlamıştır erdem Beyefendi. Tabiplerle konuşur, hastaneden çıkışını alır. İstanbul’u ve Beşiktaş’ını çok özlemiştir. Geri dönecektir…
Hayatı daima uğraşlarla dolu olan Şeref Bey, 12 ay süren son gayretini yakalandığı amansız hastalığa karşı verir. 12 Haziran Pazartesi gününü 13 Haziran Salı gününe bağlayan gece yarısı 0:20’de hayatında birinci kere girişmiş olduğu bir uğraşta yenik düşer, hastalığı boyunca başından ayrılmayan babasının kollarında, 39 yaşında hayata gözlerini yumar.
14 Haziran 1933 Çarşamba günü, Erdem Bey’in cenazesi evvel Beşiktaş Köyiçi’ne getirilir. Atletleri, öğrencileri ve halkın oluşturduğu binlerce kişilik bir kalabalık Köyiçi meydanında toplanmış, 39 yıllık hayatını Beşiktaş’a hizmete adamış bu müstesna insanın akabinde gözyaşı dökmektedir. Türk bayrağına sarılı tabutu Sinan Paşa mescidine taşınarak cenaze namazı burada kılınır.
Beşiktaş’a mal etmek uğruna sıhhatinden olduğu Çırağan sarayının bahçesine yapılan stadta da bir merasim düzenlenmesini vasiyet etmiştir Erdem Beyefendi. Kent Bandosunun çaldığı matem marşının hüzünlü melodisi eşliğinde, sevdiklerinin elleri üzerinde tabutu Çırağan’a taşınır. Stad direğinde, Beşiktaş kulübünün arması simsiyah hazırlanmış bir bayrağı yarıya indirilmiş biçimde dalgalanmaktadır. Tabut stadın ortasında hazırlanan iki masa üzerine konur. Binlerce kişi etrafını çevirir.
Birinci konuşmayı Egzersiz Cemiyetleri İttifakı reisi Halit Bey yapar.. Merasime katılan devlet adamlarından bir kaçının daha konuşmasının akabinde sıhhatinde vakit zaman küstüğü, vakit zaman barıştığı çocukluk arkadaşı, mahalle arkadaşı, futbolcu arkadaşı Refik Osman Top çok dokunaklı bir konuşma yapar. Akabinde Gurur Bey’in yakın dostu, Beşiktaşlıların ‘’baba’’ diye hitap ettikleri kulüp başkanı Abdülkadir Ziya bey’in konuşmaya başlamasıyla birlikte merasime katılan binlerce kişi artık göz yaşlarına hakim olamamaktadır…
Erdem Bey’in naaşı, Çırağan’ daki stadı zirveden seyreden pozisyondaki Yahya Efendi dergahına defnedilir. 39 yıllık kısa hayatına çok şey sığdırmıştır Erdem Beyefendi… Kuruluşunda hudutlu sayıda kişinin ferdi sporlarla uğraştığı özel bir kulüp kimliğindeki Beşiktaş kulübünü halka indirmiş, halka sevdirmiş, halkla büyütmüş, siyah beyaz renk aşkını binlerce, yüz binlerce kişinin kalbine kazımayı başarmıştır. Hani ‘’ben ekibim için canımı veririm’’ derler ya, tahminen bu türlü bir kelamı söylememiştir Şeref bey ama, Beşiktaş kulübü için nitekim de canını vermiştir. O Beşiktaş’ın ŞEREF’idir… O Beşiktaş’ın ŞEHİDİDİR…
Yazan: Tuğrul YENİDOĞAN
