Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, katıldığı canlı yayında gündeme ait değerli açıklamalarda bulundu. İsrail ile İran ortasındaki muhtemel bir savaşı ihtimalini pahalandıran Bakan Fidan “Bunu yüksek bir ihtimal olarak kıymetlendirmemiz lazım. Buna ülke ve bölge olarak hazır olmamız gerekiyor” dedi.
Bakan Fidan’ın açıklamalarından satır başları şu formda; “Savaş başladığı andan itibaren biz tarihi ikazlarımızı yapmıştık. Bu savaşın burada kalmayacağını daha da ileri gideceğini ve fay çizgilerinde kırılmalara neden olacağını söylüyorduk. Bunun an an artarak devam ettiğini görüyoruz. Şimdi Hamas’tan doğrulama olmadığı sürece (Sinvar’ın öldüğü haberi) kabul etmemiz gerçek değil.
“GAZZE AÇIK HAVA MEZARLIĞINA DÖNÜŞTÜRÜLDÜ”
Gazze maalesef on binlerce insanın soykırıma uğradığı bir açıkhava mezarlığına dönüştürüldü. Beşerler için yaşanılamaz hale geldi. 2 milyon insan daracık bir yere sıkıştırıldı, açlıkla, susuzlukla pençeleşiyor ve hepsi maalesef bütün bir insanlığın gözü önünde oluyor. Milletlerarası sistem ve hukuk büsbütün kör, sessiz ve sağır olmuş durumda. Netanyahu hükümetinin hiçbir halde ateşkesi kabul etmemesi daha fazla kayıpları beraberinde getirdi. Netnayahu’nun kendisi için ne kadar askeri maksat varsa onların hepsini gaye alacağını zati kestirim etmiştik.
“İSRAİL’İN LÜBNAN’A SALDIRISI BİZİM İÇİN SÜRPRİZ OLMADI”
Her derinlikli hassas görüşmede iki konu var, bir düşündükleriniz bir söyledikleriniz. (Nasrallah ile görüşme) konuşmamızda benim en son değerlendirmem Hizbullah’ın kapsamlı bir atağa girişmeyeceği yalnızca Gazze’de askeri harekatını devam ettireceği ve ikinci bir cephenin açılmayacağına dair müşahedem vardı. Şunu da biliyorduk, İsrail’in planlaması başta Hamas olmak üzere daha sonra kendisi için tehdit oluşturan Hizbullah ve sonra Husiler’i ortadan kaldırmaya yönelik planları olduğunu değerlendiriyorduk. Lübnan’a saldırması bizim için sürpriz olmadı. 7 Ekim’den sonra birinci 3 hafta en büyük tasa savaşın yaygınlaşmamasıydı. Hem cephe açılmasını istemiyoruz hem de evvel Gazze’ye ağırlaşıp sonra diğer bir yere döneriz fikrinin olmamasını istiyorduk lakin İsrail ne hedeflediyse onu yapıyor görünüyor.
“TÜRKİYE ÇOK ÖNEMLİ İHTARLAR YAPIYOR”
Şu anda iç içe geçmiş olaylarla baş başayız. bir yerde Filistin Gazze soykırımı bir yerde Lübnan var, bir yerde İran’la muhtemel savaş ihtimali var. Hepsinin farklı dinamiği var. Hepsinin farkındayız. Birincisi bölgede bu savaştan evvel de İran ve ögeleriyle bölgedeki birçok devletin aslında sorunu vardı. Bu sıkıntının Filistin problemi ile iç içe geçmesi büyük talihsizlik. Lübnan’a geldiği vakit sıra o hassasiyeti göstermediler. Analizlerimizin paylaşılması değerli fakat daha da değerlisi devletlerin birçoğunun hal koyamayacak durumda olması. Türkiye çok önemli ikazlar yapıyor, bildiri veriyor, deklare edilmesi uygun olmayan konuları da paylaşıyor.
İSRAİL İLE İRAN ORTASINDA SAVAŞ İHTİMALİ
Bunu yüksek bir ihtimal olarak kıymetlendirmemiz lazım. Buna ülke ve bölge olarak hazır olmamız gerekiyor. Bölgede savaşın yaygınlaşması arzuladığımız bir şey değil. Var gücümüzle son 20 yıldır işgale, yıkıma maruz kalmış Orta Doğu coğrafyamızda savaşa son verme konusunda değerli bir yoğunlaşmamız var. Bölge halklarının istikrar ve güvenliği için savaşın olmaması gerekiyor. Şayet İran kendi legal müdaafasını yaparsa bu da onun hakkıdır.
“TÜRKİYE 20 YILDIR ATEŞ ÇEMBERİ İÇİNDE”
Devleti ve milleti rastgele bir sürprizle baş başa bırakmamak temel esas bahis bu. İkincisi geldiği vakit yanıt verebiliyor durumda olmamız. Kapasite artırımımız, güvenlik ve istihbarattaki ileri ataklarımız dünyadaki gelişmeleri varsayım etme konusunda Türkiye’nin üst seviyede olduğunu söyleyebiliriz. Sürprizler karşı karşıya kalmadığınız vakit bir krizde mümkünse bunu önlemek yapamıyorsanız ülkenizi bundan ya hiç etkilendirmemek ya da minimuma indirmek. Büyük strateji içerisinde bunu makul bir yere oturtmak ve kamuoyuna da fevkaladelik hissi vermeden yönetebilmek değerli. İster siyasi ve teknolojik tüm gelişmeler daha fazla bölünmeyi, kamplaşmayı söz ediyor. Makul görüşleri de söz eden taraflar var. Biz Cumhurbaşkanımız öncülüğünde kendi milletimizin duruşunu hem bölgeye hem de iç siyasete yansıtarak hem istikrarı hem de milletlerin karşı çıkarına hem de barışı sağlayacak bir odaklanma içindeyiz. Türkiye 20 yıldır bir ateş çemberi ortasında ve içinden sağ salim geçmeyi başardı ve bir anıt üzere yükseliyor. Bölgede bizim sınırımızdaki ve biraz ötesindeki aktör de daha nitelikli iş birliği arayışı içerisinde.
“KİMSENİN TOPRAĞINDA GÖZÜMÜZ YOK”
Terörizmle çaba ediyoruz kimsenin toprağında gözümüz yok bunu görüyorlar. Bu yolda yürümeye devam edeceğiz fakat dünyada ve bölgede yalnız değiliz. Çok farklı görüşlere odaklanmak isteyen aktörler var. Bütün bunları yakından gözlemleyip yolumuza devam etmek istiyoruz. Milletlerarası bağlantılardaki en büyük sorun öngörülemezlik sorunu ve daha çok artıyor. İnanılmaz güç matriksi düşünelim. Ulus devletler, yeni gelişen teknolojiler, aktörler bunun içinde ve gücünü daha da ilerletip ortaya çıkıyor, 20 yıl evvel hayata geçen devletler daha olgun. Her güç merkezi biraz daha büyüme ve kendine alan açma peşinde. hepsine baktığımızda yapay zeka bunun içine teknoloji alanında girdi, bunun bize söylediği şu, milletlerarası sitem, bilhassa ulus devletler regülasyonlarını artırma muhtaçlığı hissediyorlar. Daha fazla bir kamu güvenliği alanı oluşturma peşindeler.
ÇİN-ABD REKABETİ
Uluslararası sistemi kimin domine edileceği düşünülünce burada Çin ABD ayrımının neye yöneleceği nitekim kıymetli. Kendi kampında ne çeşitten bir münasebet platformu sunacağı değerli. Çeşitli değerlendirmelerimiz var. ABD, ittifakları yönetmede çok yeterli bir ülke. Çin’in ise bu bahiste şu anda örnek teşkil edebilecek bir alaka tipi yok. Bundan sonra siyasal alanda nasıl bir hal ortaya koyacak askeri alana girecek mi? Güç kullanacak mı? Bunu göreceğiz. Siyasi hususlara girdiğini görüyoruz bilhassa de Orta Doğu’da.”
