Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir mühlet kendimizi izler ve diğer insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sırf o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da tekrar azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece epeyce fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz hayli kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki öteki bireyler tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki öteki insanların bir vücut algısı oluşturma gayretinden kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birçok vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu halde vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede fecî bulmaktadırlar. Bayanlar bu bahiste daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili tasalar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu müddetin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu mühlet zarfında kişi birtakım davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki öteki beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır efor sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir formda toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir tutum takınıldığı ve kusurlarının öbürleri tarafından izlendiği kanısı yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak kaygılarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu mevzuda niyetleri devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek tasa, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir halde yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça söz etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu yansılar vermektedir. Başka yandan esas ruhsal tedavi tekniği ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış bireye en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma prosedürüyle gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle bağlantıya geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise bireylerden, kendi görünümlerine dair bir teminat oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da öteki gibisi çeşitten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Öteki yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek usullerden bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel istikametine odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu(BDB)
Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir müddet kendimizi izler ve diğer insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sadece o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da yeniden azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece epeyce fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz epey kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki öbür şahıslar tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki başka insanların bir vücut algısı oluşturma gayretinden kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birden fazla vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu biçimde vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede vahim bulmaktadırlar. Bayanlar bu mevzuda daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili tasalar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu mühletin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu müddet zarfında kişi kimi davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki başka beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır gayret sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir biçimde toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir hal takınıldığı ve kusurlarının başkaları tarafından izlendiği fikri yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak tasalarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu hususta fikirleri devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek dert, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir biçimde yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça söz etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu reaksiyonlar vermektedir. Başka yandan esas ruhsal tedavi prosedürü ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış şahsa en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma usulüyle gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle bağlantıya geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise bireylerden, kendi görünümlerine dair bir garanti oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da başka gibisi çeşitten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Öteki yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek prosedürlerden bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel tarafına odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu(BDB)
Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir mühlet kendimizi izler ve öteki insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sırf o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da yeniden azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece epeyce fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz hayli kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki öteki şahıslar tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki başka insanların bir vücut algısı oluşturma eforundan kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birden fazla vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu halde vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede dehşetli bulmaktadırlar. Bayanlar bu bahiste daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili telaşlar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu müddetin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu mühlet zarfında kişi kimi davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki öteki beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır uğraş sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir biçimde toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir tutum takınıldığı ve kusurlarının başkaları tarafından izlendiği niyeti yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak telaşlarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu bahiste fikirleri devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek telaş, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir biçimde yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça tabir etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu yansılar vermektedir. Öbür yandan esas ruhsal tedavi metodu ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış bireye en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma yoluyla gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle irtibata geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise şahıslardan, kendi görünümlerine dair bir garanti oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da başka gibisi cinsten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Öbür yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek prosedürlerden bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel tarafına odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu(BDB)
Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir müddet kendimizi izler ve öteki insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sırf o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da tekrar azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece hayli fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz epey kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki başka bireyler tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki öteki insanların bir vücut algısı oluşturma uğraşından kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birçok vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu halde vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede dehşetli bulmaktadırlar. Bayanlar bu mevzuda daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili kaygılar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu mühletin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu mühlet zarfında kişi kimi davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki öbür beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır uğraş sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir biçimde toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir hal takınıldığı ve kusurlarının başkaları tarafından izlendiği fikri yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak tasalarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu bahiste niyetleri devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek korku, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir biçimde yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça tabir etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu reaksiyonlar vermektedir. Başka yandan en önemli ruhsal tedavi yolu ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış şahsa en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma sistemiyle gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle bağlantıya geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise şahıslardan, kendi görünümlerine dair bir teminat oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da öbür gibisi cinsten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Öbür yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek metotlardan bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel istikametine odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu(BDB)
Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir müddet kendimizi izler ve diğer insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sadece o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da yeniden azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece epey fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz epeyce kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki öteki şahıslar tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki öbür insanların bir vücut algısı oluşturma uğraşından kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birçok vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu formda vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede müthiş bulmaktadırlar. Bayanlar bu mevzuda daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili tasalar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu mühletin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu müddet zarfında kişi kimi davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki başka beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır uğraş sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir halde toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir hal takınıldığı ve kusurlarının öbürleri tarafından izlendiği kanısı yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak tasalarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu hususta niyetleri devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek korku, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir halde yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça söz etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu reaksiyonlar vermektedir. Başka yandan esas ruhsal tedavi metodu ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış bireye en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma sistemiyle gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle bağlantıya geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise bireylerden, kendi görünümlerine dair bir garanti oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da öteki gibisi cinsten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Başka yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek tekniklerden bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel istikametine odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu(BDB)
Çağımızın en büyük inançlarından bir tanesi “güzel” görünmek ve hissetmekte yatmaktadır. Günlük yaşantımızda çoğumuz metrolarda, alışveriş merkezlerinde, lavabolarda ayna gördüğümüz vakit durup bir müddet kendimizi izler ve öbür insanların bizi o gün nasıl gördüğü hakkında çıkarımlarda bulunuruz. Kimilerimiz bunu sırf o an üstünü başını düzeltme isteği halinde yapsa da tekrar azımsanmayacak kadar çoğumuz da bu sürece epey fazla güç ve vakit ayırarak takıntı haline getirir. Bu durum bizi daima görünüşümüz açısından tetikte olmaya itmektedir. Güya görünüşümüz hayli kusurlu ve eksiktir de bizler, toplumdaki öteki bireyler tarafından gülünç durumdaymışız üzere hissetmeye başlarız. Halbuki giyinişimizde hiçbir pespayelik yoktur. Zihnimiz büsbütün toplum tarafından oluşturulan vücut algısına uymaya programlanmış üzere hareket eder bu süreçte. Bu da bizim benliğimizin toplumsal etrafta kelamını geçirememesine sebep olur.
Görünüşle ilgili takıntılarımız bilhassa toplumsal medya baz alındığında büyük oranda toplumdaki öteki insanların bir vücut algısı oluşturma eforundan kaynaklanmaktadır. Her gün toplumsal medya platformlarında pürüzsüz ciltler, kusursuz vücutlar gören bizler, insan oluşumuzun doğasıyla da çabucak bir kıyaslama yaparak bedenimizdeki “eksikleri” ve “kusurları” fark ederiz. Bu tabi birçok vakit nesnellik barındırmayan bir yargılama olacaktır.
BDB tanısı almış beşerler da tıpkı bu halde vücutlarında ya da dış görünüşlerinde hayali bir eksik olduğu konusunda son derece takıntılılardır. Etrafı tarafında o denli görünmese bile, bu beşerler kendilerini insan içine çıkamayacak derecede vahim bulmaktadırlar. Bayanlar bu hususta daha çok vücudundaki göze çarpan uzuvlar konusunda endişelenmektedirler. Kalça, bacak ya da göğüs vb. Erkekler ise uzunluklarının uzunluğuna, penislerinin büyüklüğüne ve bedenlerindeki kas kütlelerine odaklanmıştır. Tabi bu durum kültürden kültüre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Japonya’ da göz kapağı ile ilgili tasalar batıya nazaran daha yaygındır. Yapılan çalışmalara nazaran erkeklerde BDB tanısı bayanlara oranla biraz daha fazla gözlemlenmektedir.
BDB tanısı alan bir insan gününün birçoklarını kendisi üzerinde düşünmeye ve dış görünüşü hakkında birtakım yargılarda bulunmaya ayırır. Bu müddetin 3-8 saat olduğu düşünülmektedir. Bu mühlet zarfında kişi kimi davranışlarda bulunur. Örneğin, aynada görünüşünü denetim eder, toplumdaki öteki beşerlerle kendini kıyaslar, beğenilmeyen kısımlarını örter ve kamufle eder yahut yakın etrafı tarafından görünüşü ile ilgili onay almak için uğraşır. Birçoğu görünüşlerini denetim etmek için ağır uğraş sarf ederken kimileri da aynalardan ve kendini göreceği ışıklı yerlerden kaçınmaya çalışır.
BDB tanısı alan insanlarda ağır bir formda toplum tarafından dış görünüşleri hakkında alaycı bir hal takınıldığı ve kusurlarının öbürleri tarafından izlendiği fikri yatmakta olduğu için bu durumdan kurtulmanın estetik ameliyatı olma yolundan geçtiğini düşünürler. Araştırmalara nazaran BDB tanısı alan insanların dörtte biri estetik ameliyatı geçirmektedir. Ne yazık ki estetik ameliyatı olmak tasalarını giderememekte ve ameliyattan sonra da bu mevzuda kanıları devam etmektedir. Zira vücutları üzerindeki yargıları kendileri üzerinden değil toplumun görüşleri üzerindendir. Toplum daima değişken bir yapıda olduğu için dış görünüş üzerindeki yargılamarın da sonu yoktur.
Görünüşle ilgili böylesine takıntılar insanın toplumsal etrafında var olmasını güçleştirir. Yüksek dert, utanç ve çokkunluk hissi yaşayan bu beşerler, benliklerine sağlıklı bir formda yoğunlaşamazlar. Beşerlerle etkileşime girmekten ve toplum içerisinde kendilerini özgür ve rahatça söz etmekten mahrum kalırlar. Bu da onları gitgide bulunduğu toplum içerisinde toplumsal bir izolasyona sürüklemeye başlar. Bu olaylar zincirinin akabinde depresyon ya da özkıyım üzere çeşitli sonuçlar da gelebilmektedir.
Tedavi sürecinde BDB ve OKB(Obsesif Kompulsif Bozuklu) birtakım benzerlikler göstermektedir. Bu bozukluklar serotonin geri alım inhibitörlerine olumlu yansılar vermektedir. Öteki yandan esas ruhsal tedavi tekniği ise reaksiyon engellemeli maruz bırakmadır.
Antidepresanlar BDB tedavisi sürecinde kullanılan en yaygın ilaçlardır. Ruhsal tedavi gerçekleştirildiğinde ise TEMB(tepki engellemeli maruz bırakma) süreci, BDB tanısı almış bireye en çok korktuğu aktivitelere maruz bırakma usulüyle gerçekleştirilebilir. Örneğin görünümleri ile ilgili tenkitlerin ağır olabileceği ortamlarda bulunması ya da eleştirici bireylerle bağlantıya geçmesi üzere. Reaksiyon tedbire için ise bireylerden, kendi görünümlerine dair bir garanti oluşturmalarını, aynaya bakmalarını ya da öteki gibisi tipten bir aktivite uygulamaları istenebilir. Öteki yandan Bilişsel davranışçı terapi de BDB için uygulanabilecek formüllerden bir adedidir. Rahatsızlığın bilişsel tarafına odaklanmak ve öz değerin/güvenin tekrar sağlanmasına çalışmak uzun soluklu bir tesir gösterebilir.
