SERTLEŞME SORUNU
Sertleşme sorunu (erektil disfonksiyon) erkeklerde en sık görülen cinsel sorundur. Başarılı bir cinsel birliktelik için kâfi sertleşmenin sağlanamaması yahut devam ettirilememesi durumudur. Yapılan çalışmalarda 50 yaş üstü erkeklerin yaklaşık yarısında gözlenen ve ömür kalitesini olumsuz etkileyen yaygın klinik bir tablodur. Türkiye’de 50 yaşından sonra görülme sıklığı yaklaşık %40 civarında olduğu bildirilmiştir.
SERTLEŞME PROBLEMİNİN NEDENLERİ
Sertleşme probleminin büyük kısmı altta yatan bir hastalığın sonucu ortaya çıkar. Bunun yanında psikojenik faktörlerde değerli nedenler ortasındadır. Hayatı tehdit edebilecek önemli hastalıklar (kalp-damar hastalıkları, inme, vb.) sertleşme problemine neden olduğu üzere, sertleşme sorunu da bu hastalıkların habercisi olabilir. Sertleşme sorunu ile başvuran erkeklerin sonraki 5 yıl içerisinde kalp damar hastalık gelişme riski %50-60 oranında olduğu bildirilmektedir.
Sertleşme probleminin sık görüldüğü birtakım durumlar;
1. İleri yaş
2. Fazla kilolu olmak
3. Sigara ve tertipli alkol tüketimi
4. Tansiyon hastalığı
5. Şeker hastalığı
6. Kan yağlarında/kolesterolde yükseklik
7. Kalp-damar hastalıkları
8. Depresyon, gerilim, anksiyete bozukluğu
9. Antidepresan üzere birtakım ilaçlar
10. Prostat kanseri cerrahisi olanlar
11. Mesane ve kalın barsak kanseri cerrahisi geçirenler
SERTLEŞME SORUNU TANISI NASIL KONUR?
Sertleşme sorunu tanısı için hasta öyküsü çok kıymetlidir ve çoğunlukla kafidir. Hastalar şikâyetleri, varsa eşlik eden hastalıkları, sertleşme problemine neden olabilecek, sigara, alkol, ilaç kullanımı, evvelden geçirdiği ameliyatlar sorgulanır. Hastalara gece ve sabah sertleşmelerinin olup olmadığı sorulur. Sabah ereksiyonları sertleşme sorunu olan hastalarda besbelli biçimde azalmıştır. Hastaların ruhsal durumları ve partneri ile olan bağlantısı kıymetlendirilir. Detaylı fizik muayene yapılır ve sonrasında hastalığın teşhisine ve eşlik edebilecek organik bozuklukları tespit etmeye yönelik testler istenir.
Sertleşme sorunu yaşayan hastalardan testesteron, LH, FSH, tiroid hormonları, açlık kan şekeri, kan yağları üzere kimi laboratuvar tetkikleri istenmelidir. Gerekli durumlarda daha ileri penil doppler ultrasonografisi, penis içine ilaç enjeksiyonu ile uyarılma testi üzere ileri tetkikler gerekebilir. Bu ileri kıymetlendirme tetkikleri genelde ilaç tedavisine kâfi cevap alınamayan durumlarda istenir.
SERTLEŞME SORUNU TEDAVİSİ
Sertleşme sorunu olan hastalarda öncelikle hayat biçimi değişikliği gerekir. Yani hastanın sertleşme problemine neden olabilecek fazla kilo, sigara, alkol, yüksek tansiyon, şeker üzere değiştirilebilir risk faktörlerinin denetim altına alınması gerekir. Spor ve diyet ile kilo verilmesi, açlık kan şekeri, kolesterol, seviyelerinin yakın takibi, yüksek tansiyon için doktor denetiminde uygun tedavinin alınması üzere tedbirler alınır. Bu hem sertleşme meselesinde bizatihi %15-20’lik bir düzgünleşme sağlar hem de sertleşme sorunu için verilecek tedavinin aktifliğini ortalama %20-30 daha fazla arttırır. Sertleşme sorunun sebebi ruhsal faktörler ise hasta psikiyatriste yönlendirilmelidir.
1-) Ağız Yoluyla Kullanılan İlaçlar:
Sertleşme sorunu olan hastalarda birinci basamak tedaviyi oluşturur ve hali hazırda en sık kullanılan tedaviyi yoludur. Hastalığın derecesine nazaran birinci olarak ereksiyon hapı olarak bilinen ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar (sildenafil, tadalafil, vardenafil, avanafil) peniste düz kasların gevşemesini ve kanın penise daha fazla dolmasını sağlayarak sertleşme oluştururlar. Bu ilaçlar iki halde kullanılabilir. Birincisi yalnızca münasebetten 1-2 saat evvel ikincisi ise her gün tertipli alınarak da kullanılabilir. İlaç tedavisinin aktifliği %75-80 ortasında değişmektedir. Bu ilaçların baş ağrısı, bilhassa sırt ve bacaklarda kas ağrısı, burunda dolgunluk ve nadiren görme bozukluğu üzere yan tesirleri görülebilir.
2-) Vakum Aygıtları:
Kanın bir vakum aracılığıyla penise çekilip daha sonrasında bir müddetliğine lastik bir bant yardımı ile hapsedilmesi prensibine dayanır. Aygıtın aktifliği ve hasta tatmin oranı %50-85 ortasında değişmektedir. Ağrı, boşalamama, uyuşukluk üzere yan tesirler nedeniyle hastaların büyük kısmı birinci 3 aydan sonra bu tedaviyi bırakırlar. Kanama bozukluğu olan ve kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda kullanılması önerilmez.
3-) Penis İçine İlaç Enjeksiyon:
Sertleşme meselesinin ikinci basamak tedavisini oluşturur. Sertleşmeyi sağlayıcı ilaçların (papaverin gibi) direkt olarak penis içine ince uçlu enjektörle uygulanmasıdır. Bu self yahut kendi kendine enjeksiyon tabip tarafından hastaya öğretildikten sonra hasta ilgi öncesi ilacı kendisine uygular. Bu biçimde uygulanan birkaç çeşit ilaç mevcuttur. Tek başına uygulanabildikleri üzere karışım halinde de uygulanabilirler. Muvaffakiyet oranları %80’ lere varmaktadır. Yan tesir olarak peniste ağrı, peniste fibrozis dediğimiz nedbe dokusu oluşumu, sersemlik hissi görülebilir.
4-) Penis/Penil Protezi:
Sertleşe sıkıntısının son basamak tedavi sistemidir. Fizyolojik ereksiyona en yakın ereksiyonu sağlayan altın standart yoldur. Halk ortasında memnunluk çubuğu olarak bilir. Penis protezi hastanın anatomisine uygun bir halde cerrahi olarak yerleştirilmesidir. Tek yahut çok modüllü protezler mevcuttur. En düzgün sertliği ve esnekliği sağlayan ve doğal forma en yakın olarak kabul edilen 3 modüllü protez tercih edilmektedir. Hastave partner memnuniyeti %95’in üzerindedir.
5-) Şok Dalga Tedavisi (Li-ESWT):
Şok dalga tedavisi sertleşme sorunu tedavisinde son yıllarda sık kullanılmaya başlandı. Muvaffakiyet oranı seçilmiş uygun hastalarda epeyce yüksektir. Bu tedavide penise yönlendirilen şok dalgaları kullanılmaktadır. Bu şok dalgaları peniste mikro travma oluşturur. Bu sayede kök hücreler uyarılarak yeni damarlar oluşur. Tesiri 1 aydan sonra başlar. Azamî tesir 3. Ayda görülür ve tesiri 2 yıla kadar devam eder.
6-) Kök Hücre Tedavisi:
Kök hücreler bedendeki anaç hücreler diyebiliriz. Bu hücreler sınırsız çoğalma yeteneği olan, birden fazla hücre çeşidine dönüşebilen, kendini ve etrafındaki dokuları yenileyebilen hücrelerdir. Kök hücre tedavileri son 20 yılda birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bilhassa kanser tedavisinde hayli yoğunlaşılmış bir alandır. Sertleşme sorunu tedavisi için yağ dokusundan elde edilen kök hücreler kullanılır. Karın etrafından toplanan yağ dokusu özel süreçlerden geçirilerek kök hücre elde edilir ve penise enjekte edilir. Enjekte edilen bölgede yeni damar oluşumu, sonlarda ve etraf dokuda tamir üzere tesirleri vardır. Kök hücre hastanın kendi hücresi olduğu için önemli bir yan tesir görülmez.
7-) Platelet Rich Plasma (PRP) Tedavisi:
PRP hastanın kendi kanı santrifüj edilerek kan elemanlarının uzaklaştırılması ile elde edilir. ayrılmaktadır. Geride kalan bu plazma ve trombosit (platelet) hücrelerinden ve büyüme faktörlerinden hayli zengindir. Bu büyüme faktörleri penisin kas, hudut ve damar dokusunda hücre yenilenmesini artırarak onarıcı tesir oluşturur. PRP tek başına uygulanabileceği üzere şok dalga tedavisi ile kombine de edilebilir. Bu sayede şok dalga tedavinsin aktifliğini arttırmış olur.
