MENİSKÜSÜ KORU
Menisküs nedir ve dizdeki işlevleri nelerdir?
Menisküs sözünün kökü Latince’deki “meniskos” sözcüğünden gelmektedir ve manası “hilal” dir. Menisküs dizde uyluk kemiği ve kaval kemiği ortasında bulunan, 2 adet hilal biçimli kıkırdağımsı dokudur. Menisküsler birtakım bağlar yardımı ile eklem kapsülüne ve kaval kemiğine tutunur. Diz açma ve kapama hareketlerinde kemiklerle birlikte bir ölçü hareket eder. Uyluk kemiğinin eklem yüzeyinin dışbükey bir yapısı bulunmaktadır. Kaval kemiğinin ise bunun tersine daha düz bir yapısı mevcuttur. Alt ve üstteki eklem yüzey geometrisinin farklı olması eklem yüzeyleri ortasında bir uyumsuzluk yaratır. Menisküslerin temel vazifesi ise eklem yüzeylerindeki bu uyumsuzluğu ortadan kaldırmaktır. Öteki bir söyleyişle menisküslerin ana vazifesi eklem ahenginin elde edilmesi ve bu sayede kusursuz bir eklem hareketinin sağlanmasıdır.
Menisküslerin öteki bir değerli misyonu ise üstteki uyluk kemiğinden gelen beden yükünün sağlıklı bir biçimde alttaki kaval kemiğine aktarılması ve yük dağılımının sağlanmasıdır. Menisküsler bu formda eklem kıkırdakları üzerinde olağandışı yüklerin gelmesini maniler ve adeta bir süspansiyon vazifesi görerek eklem kıkırdağını korur. Ayrıyeten menisküsler eklem sıvısı aracılığı ile kıkırdakların kayganlığını sağlamasına yardımcı olarak kıkırdak beslenmesini kolaylaştırır ve bu sayede kıkırdakları korur. Menisküsler eklem ahengini artırdığı için eklem sağlamlığına kıymetli ölçüde katkı sağlar ve dizin olağandışı hareketlerini önleyerek öbür dokulara ziyan gelmesini önler.
Menisküslerin korunması kıymetli midir?
Menisküsler diz sıhhatinin devamı açısından hayli değerlidir. Menisküste önemli bir sorun bulunduğu vakit üstte anlatılan vazifelerin büyük bir kısmını yapamaz duruma gelebilir ve bu kıkırdaklarda geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir. Menisküs yırtığı üzere sorunlarının teşhisi erken konulabilirse menisküsler daha fazla hasara uğramadan bu yırtıklar özel kapalı ameliyat teknikleri ile onarılabilir ve menisküs kurtarılarak işlevlerine devam etmesi sağlanabilir. Menisküs yırtıkları erken devirde onarılmadığı vakit menisküsün doğal yapısı ileri seviyede bozulabilir ve onarılabilecek bir menisküs yırtığı onarılamayacak duruma gelebilir. Bilhassa genç hastalardaki menisküs ameliyatlarında menisküsün onarılması için bütün uğraşın gösterilmesi çok kıymetlidir. Menisküsün kimi kısımları onarılamayacak durumda olsa dahi, onarılamayacak modüller çıkarıldıktan sonra menisküs gövdesinin onarılması yeniden menisküs işlevlerinin büyük bir kısmının geri kazanılmasına imkan sağlayabilir.
Özet
Menisküsler eklem kıkırdağını koruduğu için diz sıhhatinin korunmasında hayati ehemmiyete sahiptir. Menisküs yırtıklarının mümkün olan bütün durumlarda bilhassa genç hastalarda onarılması gerekmektedir. Yırtık menisküsün onarılması ile menisküsün hami işlevlerin tekrar geri kazanılması sağlanabilir.
