Lenf sistemi, bedenin bağışıklık sistemiyle alakalı olan bir ağdır ve bedendeki enfeksiyonlarla gayrette kıymetli bir rol oynuyor. Lenfoma da bu sistemin hücrelerinde meydana gelen denetimsiz büyüme ve çoğalma sonucu ortaya çıkıyor. Lenfoma belirtileri, hastalığın tipine ve yayılma derecesine bağlı olarak değişebildiğini söyleyen Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Cafer Adıgüzel, hastalığın belirtilerine ve tedavi yollarına ait açıklamalarda bulundu.
ORTA YAŞ VE YAŞLILIK PERİYODUNDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Lenfomanın ekseriyetle orta yaş ve yaşlılık devrinde daha sık görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Adıgüzel, risk faktörlerini şöyle anlattı:
“Cinsiyet bir risk faktörü sayılabilir. Örneğin kimi lenfoma tipleri erkeklerde daha sık görülürken, kimileri da bayanlarda daha yaygındır. Kimi genetik faktörler lenfoma riskini artırabilir. Örneğin, ailesinde lenfoma geçmişi olan şahıslarda lenfoma gelişme riski daha yüksek olabilir. Bunun dışında zayıf yahut baskılanmış bağışıklık sistemi, lenfoma riskini artırabilir. Bilhassa HIV üzere bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olan bireylerde lenfoma riski daha yüksektir. Bazen de enfeksiyonlar riski artırabilir. Epstein-Barr virüsü Hodgkin lenfoma ile alakalıdır. Helicobacter pylori bakterisi ise MALT lenfoması ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıyeten birtakım kimyasalların, radyasyonun, çevresel faktörlerin lenfoma riskini artırdığı gözlemlenmiştir. Bu faktörler lenfoma oluşumunda tesirli olabildiği görülse bile, her bireyde birebir faktörlerin tesirli olması gerekmez. Her lenfoma hadisesi farklı olabilir ve nedeni tam olarak belirlenemeyebilir. Bu nedenle, lenfoma riskini azaltmaya yardımcı olmak için sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak ve sistemli sıhhat denetimlerine katılmak kıymetlidir.”
BİYOPSİ DE YAPILABİLİR
Lenfoma teşhisinin, fizik muayene, kan testleri, görüntüleme testleri (örneğin, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme yahut PET-CT), biyopsi ve kemik iliği testleri üzere çeşitli prosedürler kullanılarak konulduğunu söyleyen Prof. Dr. Adıgüzel, “Biyopsi, lenf düğümünün mümkünse tam çıkarılması mümkün değilse etkilenen dokudan kâfi bir örneğin alınması ve patoloji laboratuvarında incelenmesi sürecidir. Bu örnek, kanser hücrelerinin tipini ve özelliklerini belirlemek için kullanılır” dedi.
TEDAVİLER KİŞİNİN DURUMUNA NAZARAN DEĞİŞİYOR
Tedavilerde kemoterapi, radyoterapi, gayeye yönelik tedaviler, kök hücre nakli, immünoterapi üzere formüller kullanıldığına değinen Prof. Dr. Adıgüzel, “Tedavi planı, hastanın durumuna ve lenfoma tipine bağlı olarak bu mevzuda eğitim almış hematoloji uzmanı bazen de bir onkolog tarafından yönetilir. Tedavi sürecinde yan tesirler görülebilir ve bu yan tesirlerin idaresi kıymetlidir. Ayrıyeten, lenfomanın nüks etme mümkünlüğü da göz önünde bulundurulmalı ve hastalar sistemli takip edilmelidir. Lenfoma prognozu, hastalığın tipine, evresine, yaşa, genel sıhhat durumuna ve tedaviye karşılık üzere faktörlere bağlı olarak değişir. Erken teşhis ve tedavi, çoklukla daha âlâ bir prognozla ilişkilendirilir. Lakin, lenfoma bazen tedaviye dirençli olabilir yahut nüks edebilir. Bu nedenle, hastaların hem tedavi sırasında hem de tedavi sonrası sistemli takip ve denetim altında olmaları kıymetlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile lenfomalar büsbütün denetim altına alınabilir. Hastaların tabipleriyle tertipli olarak irtibat halinde olmaları ve takip edilmeleri önemlidir” biçiminde konuştu.
