Diş tabibi korkusu yahut dentofobi, dişle ilgili uyaranlara karşı verilen olağan duygusal bir reaksiyondur. Dentalanksiyete diş tedavisiyle bağlı olarak makus bir şey olacağına dair bir kaygı durumudur ve çoklukla diş hekimliği koltuğunda kişinin denetiminin kendisinde olmaması, kaybetmesi hissi ile bağlıdır. Dentofobi önemli bir anksiyete çeşididir, besbelli bir durum ve objelere karşı (örn; iğne, diş aletlerinin dişteki hissi gibi) yahut diş hekimliği ortamı ile bağlı olarak besbelli ve kalıcı anksiyete ile karakterizedir. Dental kaygı ve korku terimi, dentofobi belirtileri aranmaksızın çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde diş tedavisi ile ilgili epey güçlü olumsuz hisleri tanımlar.
Dental fobi; dental prosedürlerden, dental ortamdan, dental aletlerden yahut yalnızca bir insan olarak diş tabibinden korkmayı içerebilir. Dentofobisi olan şahıslar ekseriyetle diş tabibine gitmekten kaçınırlar, bununla birlikte ağız sıhhatlerini da ihmal ederler. Bu durum ağrı nedeniyle diş tabibine gitmek zorunda kalana kadar devam eder. Ağrı olması nedeniyle bu randevunun aciliyetide dental fobiyi arttırabilir. Bu durum dentofobi döngüsü olarak isimlendirilebilir. Diş doktoru telaşı tipik olarak çocuklukta başlar.
Dentofobi Belirti ve Semptomları
Her cins kaygı ve fobide olduğu üzere, diş tabibi korkusu da tek başınaveya duygusal, fizikî, bilişsel ve davranışsal semptomların birleşimi olarak ortaya çıkabilir.
Duygusal Belirtiler: Kaygı, Anksiyete, Kaygı, Panik
Fiziksel Belirtiler: Kalp atış suratında artma, nefessiz kalma, terleme, bulantı, titreme
Davranışsal Belirtiler: Ajitasyon, tetikte olma hali
Diş Tabibi Korkusu Neden Oluşur?
Çoğunlukla çocuklukta yaşanan berbat tecrübeler dentofobiye neden olmaktadır. Bununla birlikte diş tabiplerinin, iğnenin, diş tedavilerinin korkulacak ögeler olarak yansıtılması, oburlarının makus tedavi tecrübeleri üzere faktörler nedeniyle her yaşta dentofobi oluşabilmektedir.
Dişçi Korkusunu Nasıl Aşabiliriz?
Öncelikle endişenin nedenine inmek gerekmektedir. Mesela bir hastamın dehşetinin temel sebebi kullanılan döner aletin çıkardığı sesti, ben hastama her randevuya gelirken kulaklığını yanında getirmesini önerdim ve tedavi müddetince kulaklıkla müzik dinlediği için son derece rahat bir biçimde tedavileri bitirdik. Birebir biçimde kişi yapılacak süreç hakkında korku duyuyorsa tabibin ‘tell-show-do’ denilen ‘anlat-göster-uygula’ tekniğiyle yapacağı tedaviyi evvel anlatması, sonra kullanacağı materyalleri göstermesi ve uygulaması yararlı olacaktır. Bu metot çoğunlukla çocuklarda kullanılsa dahi rastgele bir yaşta yapılacak tedaviden dert duyan bir bireyde de kullanılabilir.
Eğer endişe diş tabibi koltuğunda denetimin büsbütün kendinden gideceğini düşünmekten kaynaklanıyorsa, hastayla bu mevzuda koopere çalışmak ve doktorun hastaya kendisini durdurmak istediğinde elini kaldırmasını ve çabucak duracağını söylemesi denetimin büsbütün kendinden gitmediğini düşündürtecek ve yararlı olacaktır. Aslında burada durum dehşetin nedenini anlamak ve buna yönelik tabiple nasıl bir biçimde bu tedavinin yapılacağına karar vermekten geçmektedir. Gerekirse dentofobisi olan kişinin birinci randevuya yanında güvendiği, ruhsal dayanak sağlayacak biriyle gelip tabibe durumu çok net bir biçimde açıklaması, neden ötürü çok korktuğu ve ne yapılırsa kaygısının azalıp koltukta daha rahat olabileceğini anlatması hem doktor hem de hastanın yanlışsız yolu izlemesi için yararlı olacaktır.
