Küresel piyasalar, Ortadoğu’da tırmanan tansiyonun tesiriyle negatif bir seyir izledi. İran’ın İsrail’i maksat alan füzel saldırısı büyük bir savaş telaşlarını tırmandırdı. İnançlı liman varlıklara talep arttı. Ayrıyeten bugün ABD’de açıklanacak özel kesim istihdamı verisi yatırımcıların odağına yerleşti.
Ortadoğu’daki çatışmaların durumu ve dünya genelinde enflasyonla çabanın resesyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına ait soru işaretleri risk iştahını törpülemeye devam ediyor. Dün, İran İhtilal Muhafızları Ordusu, İsrail’e balistik füze saldırısı başlattığını duyurmuştu. İsrail’in karşılık vereceğine yönelik tehditleri ve İran’ın karşılık verilmesi durumunda daha şiddetli reaksiyon verileceğine yönelik açıklamalarının akabinde bölgede tansiyon yüksek kalmaya devam ediyor. ABD ENDÜSTRİSİNDE DARALMA İŞARETİ Öte yandan, dün açıklanan bilgilere nazaran ABD’de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 8 milyon 40 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Analistler, kelam konusu bilginin iş gücü piyasasında beklentilerin üzerinde bir soğuma olabileceği tasalarını beslediğini belirterek, cuma günü açıklanacak istihdam bilgilerinin yatırımcıların odağında kalmayı sürdürdüğünü söyledi. Ülkede inşaat harcamaları ağustosta artış beklentisinin bilakis yüzde 0,1 azalışla 2 trilyon 132 milyar dolara indi. ABD’de Tedarik İdare Enstitüsü’nün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 47,2 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. S&P Küresel’in imalat sanayi PMI verisi de üst taraflı revize edilerek 47,3 oldu. Endeksler, ülkede imalat bölümündeki daralmanın sürdüğüne işaret etti. SİLAH ŞİRKETLERİNİN PAYLARI POZİTİF Orta Doğu’da tansiyonun yükselmesi, birtakım savunma ve güç şirketlerinin paylarını müspet etkilerken, çatışmalardan rezervasyonların ziyan görebileceği telaşlarıyla kruvaziyer şirketlerinin paylarında düşüş yaşandı. F-35 savaş uçağının ana yüklenicisi ABD’li savunma şirketi Lockheed Martin’in payları yüzde 4’e yakın, Northrop Grumman’ın payları yüzde 3’ün üzerinde bedel kazandı. Patriot füze sisteminin üreticisi RTX’in payları yaklaşık yüzde 3, General Dynamics’in payları yüzde 1 yükseldi. Kruvaziyer şirketlerinden Carnival’ın payları yüzde 2,5, Norwegian Cruise Line’ın payları yüzde 3 ve Royal Caribbean Cruises’ın payları yüzde 2,3 geriledi. FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİLERİ Para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed’in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasımda yüzde 60 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor. Kelam konusu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 3,75 düzeyinde bulunurken, dolar endeksi 101,2’den güne başladı. Jeopolitik risklerin artması sonrasında altının ons fiyatı dün yüzde 1,1 kıymet kazanırken, şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,3 altında 2.656 dolardan süreç görüyor. PETROL FİYATLARI YÜKSELDİ Brent petrolün varil fiyatı da Ortadoğu’daki tansiyonun tesiriyle dün yüzde 3,4 bedel kazanmasının akabinde, şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 74,5 dolar düzeyinde bulunuyor. Dün, Dow Jones endeksi yüzde 0,41, S&P 500 endeksi yüzde 0,93 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,53 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar da güne negatif bir seyirle başladı. AVRUPA BORSALARI SATICILI Avrupa borsalarında, Ortadoğu’da çatışmalara ait telaşların artmasıyla dün İngiltere hariç satış yüklü bir seyir izlendi. Avrupa’nın bankacılık endeksi yüzde 2,84 düşüşle kayıplara öncülük etti. Teknoloji şirketlerinin payları ortalama yüzde 0,65 gerilerken, otomotiv şirketlerinin payları yüzde 1,17 paha kaybetti. Makroekonomik datalar tarafında ise dün, düşen güç fiyatları eylülde Euro Bölgesi’ndeki enflasyon oranını son üç yılın en düşük düzeyine indirdi. Bölgede mal ve hizmet fiyatları geçen yılın birebir ayına kıyasla ortalama yalnızca yüzde 1,8 arttı. Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon, 3 yılı aşkın bir müddettir birinci defa Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) orta vadede Euro Bölgesi iktisadı için ülkü olarak gördüğü yüzde 2 maksadının altında kaldı. Buna ek olarak, Euro Bölgesi’nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) eylül ayında 0,8 puan düşerek 45 puana inerken, Almanya’da imalat sanayi PMI 40,6 ile beklentilerin üzerinde gelmesine rağmen zayıf kalmayı sürdürdü. İngiltere’de imalat dalı PMI verisi ise eylülde 51,5 ile beklentilere paralel formda büyümesini sürdürürken, iş dünyası inancı 9 ayın en düşük düzeyine indi. Analistler, kelam konusu datalardan alınan sinyallerin, ECB’nin para siyasetini gevşetmeye devam edeceği ve ekimde siyaset faiz oranını tekrar düşüreceği tarafındaki beklentileri artırdığını söyledi. Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,58, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,81 ve İtalya’da FTSE MIB endeksi yüzde 1,04 düşerken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,48 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı. ASYA PİYASALARI NEGATİF Asya piyasalarında yeni süreç gününde Hong Kong hariç negatif bir seyir hakim olurken, Çin’de tatil sebebiyle süreçler gerçekleşmiyor. Ortadoğu’da artan tansiyonun Asya piyasalarında da risk iştahını törpülemesine rağmen, Çin’in açıkladığı ekonomik teşvik paketlerinin tesiriyle Hong Kong müspet seyretmeye devam ediyor. Öte yandan dün, Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) yeni lideri İşiba Şigeru, Temsilciler Meclisi’nde düzenlenen harika oturumda ülkenin başbakanı seçildi. İşiba’nın, misyonunu 27 Ekim’de düzenlenmesi planlanan erken genel seçimlere kadar yürütmesi bekleniyor. Bugün açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da eylül ayına ait tüketici itimat endeksi 36,9 ile beklentilerin altında gerçekleşti. Dolar/yen paritesi ise dün günü yüzde 0,1 azalışla 143,57 düzeyinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,2 artışla 143,9 düzeyinde bulunuyor. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 düşerken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 5,8 yükseldi. BORSA İSTANBUL’DA SERT DÜŞÜŞ Dün, satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü evvelki kapanışa nazaran yüzde 3,25 azalışla 9.351,22 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün yatay seyirle 34,1978’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışın çabucak üzerinde 34,2080 düzeyinden süreç görüyor. Analistler, bugün yurt içinde finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, yurt dışında ise Euro Bölgesi’nde işsizlik oranı ve ABD’de ADP Özel Dal İstihdamı datalarının takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 puanın dayanak, 9.500 ve 9.600 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
