Almanya Eski Cumhurbaşkanı ve Türkiye- Almanya Ekonomi Konseyi Eş Başkanı Christian Wulff Bloomberg HT’nin sorularını yanıtladı.
Türkiye-Almanya alakaları ve geleceğe yönelik beklentileri hakkında konuşan Wullf, “Türkiye ile Almanya ortasındaki alakalar istisnaidir, tarihidir ve bu durum iki halk ortasındaki karşılıklı temaslardan kaynaklanmaktadır. Her Türk ailesinde bir periyot Almanya’da bulunmuş, hatta Alman olmuş biri vardır. Pek çok Alman ekonomik temaslar, turistik nedenlerle Türkiye’ye geliyor, hasebiyle çok yakın bir bağ var. Bu bağ benzersizdir ve onun birçok potansiyeli de içinde barındırır. Bilim, araştırma, güç, yenilenebilir güçten savunma teknolojilerine kadar birçok alanda ortak faaliyetler, iş birlikleri yapılabilir. Hasebiyle bu iki ekonomiyi toplam nüfus olan yüz yetmiş milyon tüketiciyle bir ortaya getirmek, hiç birimizin kaçırmayı göze alamayacağı bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Ve bu alakalar göz önüne alındığında, Alman-Türk İş Kurulu eş başkanlığı üzere özel bir konumu üstlenerek şu anda önde gelen girişimcilerle çalışıyoruz. Bugün de burada sahiden çok hoş görüşmeler yaşandı” dedi.
Wullf konuşmasına şöyle devam etti:
“Dünyanın her yerinde çatışmanın ana akım olduğunu ve iş birliğinin ne kadar daha değerli hale geldiğini fark etmekten büyük bir acı duyuyorum. Fransız filozof Henri Levy bir kezinde 21. yüzyılın şimdi başlamadığını, zira iklim değişikliği üzere sorunların tahlili, finans piyasaları ve barışın süregelmesi için iş birliğine, iştirake muhtaçlık duyulduğunu söylemişti. Lakin görünen o ki, milliyetçilik, ırkçılık ve korumacılığın yine yükseliyor, diğer bir deyişle yine çiçek açıyor ve 18., 19. ve 20. yüzyıl şeytanlarının hala yenilmediği anlaşılıyor. Ve ben iş birliğini, değişimi, alakaları derinleştirmeyi savunmak istiyorum, zira Almanya’nın Avrupa’da daha büyük bir rol oynayabileceğine inanıyorum. Türkiye, Amerika ile transatlantik münasebetlerde, Arap dünyasında, İslam dünyasında, güneyde, Kafkasya’da bir köprü üzere uzanarak çok değerli bir rol oynuyor. Türkiye bir köprü, büyük bir tarihe ve birçok ilişkiye sahip değerli bir ülke. Ve şayet Almanlar ve Türkler birbirleriyle bağlantı kurarlarsa, birbirlerine daha fazla güvenirlerse ve birbirlerine daha yakınlaşırlarsa, iki ülke birlikte bu sıkıntılı dünyayı daha barışçıl hale getirmede büyük bir rol oynayabilir.
“Türkiye’nin Avrupa’ya yakın olması güzel bir avantaj”
Almanya iktisadı hakkında değerlendirmede bulunan Wullf, “Alman iktisadı birtakım meseleler yaşarken, şu anda büyüme sayılarının çok olumlu gelmemesi şaşırtan değil. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye’de çok sayıda genç, çok sayıda çalışan olacak ve dünya çapında işgücünde bir kıtlık var ve Türkiye’nin Avrupa’ya yakın olması yeterli bir avantaj. Daha evvelden Asya’ya giden, Asya’da üretim yapan fakat artık uzun teslimat yolları ve tedarik zincirleri nedeniyle Türkiye’de üretim yapmayı düşünenler var. Örneğin Volkswagen, Ford ile bir sonraki VW otobüsünü burada Türkiye’de üretiyor. Zira Türkiye yakın. Zira Türkiye hayli muteber. Epeyce istikrarlı ve lojistik yolları düzgün. Yani burada potansiyel var ve biz de bugün bundan bahsettik.
Wullf, “Türkiye, insanların ülkede kalmasını sağlamak için daha fazlasını yapmalı. Bunu hukukun üstünlüğü, piyasa iktisadı ve güvenilirlik yoluyla yaparak insanlara umut vermeli. Zira şu anda ülkeyi terk etme isteği çok yüksek. Türkiye, Almanya’ya gelen hekimler, sıhhat çalışanları, araştırmacılar, teknisyenler ve mühendisler açısından bir beyin göçü yaşıyor ve bunlar elbette Almanya’da çok beğenilen karşılanıyorlar, lakin uzun vadede bu Türkiye için bir tehdit. Ayrıyeten Türkiye’den Almanya’ya gelmek isteyen çok fazla sığınmacı var, bu şahıslardan kimileri yakın vakitte Türk oldu. Kimlerin sahiden sığınmacı olarak Almanya’ya girme hakkına sahip olduğuna yakından bakmalıyız ve bu tıpkı vakitte Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Şansölye Scholz ortasında da tartışılan bir bahis. Burada bir istikrar sağlanmalı ki ülkemizde olmasını istediğimiz herkes -öğrenciler, çalışanlar, araştırmacılar, teşebbüsçüler, Almanya’ya seyahat edebilenler- süratli bir halde vize alabilsin ve başkaları de Türkiye’yi terk etmesin, kendi ülkelerinde kalsın” dedi.
“Vize konusu prosedürlerin hızlandırılması ve kolaylaştırılması en üst sıralarda”
Vize konusunda da değerlendirmede bulunan Wullf, “Vize konusu gündemin birinci sıralarında yer alıyor ve prosedürlerin hızlandırılması ve kolaylaştırılması konusu da yüksek önceliğe sahip. En çok müracaatın alındığı başkonsolosluk olan İstanbul’un, vize departmanında örnek bir konsolosluk olarak dijitalleştirilmesi düzgün bir tahlil olabilir. Tüm bu süreçleri, tahminen de yapay zeka ile dijital ortama aktarıp tüm yasal müracaatlara süratli bir halde vize verip, temel olarak Almanya’da sığınma müracaatında bulunmak için vize müracaatında bulunan fakat sığınma hakkı olmayan öteki hadiseleri birbirlerinden ayırılması gerekiyor. Birden fazla insanın sığınma hakkı yok ve ekonomik iş birliği ismine yapılan müracaatları bu müracaatlardan büsbütün ayırmak zorundayız. Bu hakikaten çok kıymetli bir husus ve Almanya’nın da ajandasının en üst sıralarında yer alıyor” dedi.
Wullf’un konuşmasında öne çıkanlar şöyle:
“Pek çok Türk kökenli Alman, Alman iktisadının muvaffakiyetinde kıymetli bir rol oynuyor ve büyük bir hisseye sahip; ben de onları memnuniyetle karşılıyor ve kendilerine teşekkür ediyorum. Lakin ne yazık ki birtakım tartışmalar artık birden fazla vakit yabancı düşmanlığı, ırkçılık ve insanların büsbütün yalnız olduğu eski günlere dönme fikirleri tarafından zehirleniyor. İtalya’da, Fransa’da, Almanya’da, Amerika’da tartışmaların nasıl daha kolay, daha sıradan hale geldiğini görüyoruz ve bu nedenle bu tartışmalarda şunu açıkça ortaya koymak için şirketlerin, girişimcilerin çok daha büyük bir katkısı gerekiyor. Değişim gereksinimi, sonları aşan ticaret trafiği, fuar ziyaretçilerine gereksiniminiz var, bunun için vizeye gereksiniminiz var. Her yere duvar örmek yerine, kendinizi izole etmek yerine birlikte büyüyen bu global dünyayı tanıtmak gerekiyor. Bu büyük bir misyon, ben de Türk girişimcilerini bu hususları daha ciddiye almaya, siyasi tartışmalara katılmaya teşvik ettim, bu kendi başına yürümez, şayet siz onu kendi başına yürütmeye kalkarsanız o vakit daha fazla duvar örersiniz, daha fazla izolasyon yaşanır, daha fazla sonlar koymuş oluruz. Ve global iktisadın geleceği bu türlü olamaz”
Alman ekonomisindeki meselelerden bahseden Wulff, “Gulliver’in Gezileri’ndeki Gulliver üzere görüyorum. Bu, devin yerde yattığı ve prangalar ve iplerle güya hiç kalkamayacakmış üzere hissettiği bir peri masalı. Alman iktisadı Çin iktisadından sonra Amerikan iktisadından sonra dünyanın üçüncü büyük iktisadı. 84 milyon beşerle hala dünyanın üçüncü büyük iktisadı. Lakin bu iktisat bürokrasiden arındırılmalı, kuralsızlaştırılmalı, teşvik edilmeli. Bu iktisadın tekrar ayağa kalkması, tekrar daha rekabetçi hale gelmesi ve yine daha fazla üretmesi gerekiyor. Ve iklim değişikliğiyle gayret yoluyla dönüşüm yaratmalıyız, ileri gitmeye, elektromobiliteye, farklı güç üretimine gereksinimimiz var, kömür ve gazdan uzaklaşıp rüzgar ve hidroelektrik gücünü eklemeliyiz. Bu dönüşüm çok paraya mal oluyor, vakit alıyor, güç alıyor lakin sonunda yeni teknolojilerle, kaynakların korunmasıyla, geri dönüşümle, yine kullanımla dünyada rekabetçi olabiliriz. Yani burada şunu söyleyebilirim ki, bir dönüşümden geçiyoruz ancak güçlerimizi birleştirdiğimizde başkalarının de yardımıyla yine tepeye tırmanma bahtımız var. Türk iktisadı güçlü bir iktisattır ve sinerjimiz birleşirse bunların avantajlarından yararlanacağımız konusunda çok iyimserim” dedi.
“İki iktisat birbirine bağlanma konusunda fırsatlara sahip”
İki ekonomiyi birbirine bağlama açısından fırsatlar olduğunu belirten Wullf, “Türkiye’de çok sayıda genç var ve küreselde mevcut emekçi sorunu büyük bir sorun. Zira Almanya’da baby boomer jenerasyonu artık emekli oluyor ve daha az genç geliyor. Ancak çalışma hayatında vergi ödeyen, toplumsal güvenlik, sıhhat ve emeklilik primi ödeyen daha fazla beşere gereksinimimiz var. Burada da hizmet dalında, bakım bölümünde ve sıhhat dalında genç, nitelikli Türk işgücü potansiyeli büyük kıymet taşıyor. Bu da Türkiye’de kalkınma umutları yaratıyor, zira her iki ülkede de insanların seyahat ettiği ve verimli bir formda iş dünyasının irtibatlarını her vakit görebiliriz. Hasebiyle burada iki ekonomiyi birbirine bağlama konusunda gerçek fırsatlar görüyorum” dedi.
Wullf, “Bu iş kurulundaki izlenimimiz ikili ticareti artıabileceğimiz istikametinde. İster dünyanın diğer yerlerinden bölgemize taşınan üretim tesislerindeki üretim olsun, ister bankacılık kesimi olsun, bunların dönüşüme muhtaçlığı var. Türk bankalarıyla Alman bankaları yakın çalışıyor. Bir öbür alan güç bölümü. Güçte yenilenebilir güç, güneşi, rüzgarı, hidroelektrik gücünü teşvik etmeliyiz ve Türkiye bilhassa güneş gücü için düzgün pozisyon şartlarına sahip bir yer. Türkiye ayrıyeten global çapta değeri giderek artan güç üretimi için sıvı gaz kullanan gemilerle birtakım araştırmalar yapıyor. Yani bugün gerçek bir artışın olabileceği pek çok alandan bahsedildi.
Wullf, “Aşırı milliyetçiliğin, kendini başkalarından üstün tutmanın, ırkçılığın, yabancı düşmanlığının, korumacılığın, kendini izole etmenin global iktisadın büyüme fırsatlarına ziyan verdiğine inanıyorum. İş birliği, değişim ve ortaklaşma ortamına gereksinimimiz var. Genel olarak biz de halklar olarak bunun için kampanya yürütmeli, bunun için çalışmalı ve korkmadığımız gerçeğini cüretle savunmalıyız. Endişe her vakit en makûs tavsiye veren şeydir lakin mert olmamız, öteki kültürlerle, öteki dinlerle, diğer tecrübelerle, diğer kıtalarla iç içe olmamız gerekiyor. Nefret, kışkırtma, ırkçılık, dinler ortası hengame son bulmalı, birbirimize yaklaşmalıyız. Umarım olmaz. Umarım daima birlikte Filistinlilerin kendi devletlerini kurma hakkına sahip olduğu, lakin İsrail’in de var olma hakkına sahip olduğu ve şayet biri oburunun hakkını inkar etmezse barış içinde bir ortada yaşamanın yolunun açılabileceği bir yol izlenir. Bu yolda Türkiye ve Almanya’nın bölge barışına kıymetli bir katkı sağlayacağını umuyorum. Ben Avrupa’nın büyük bir destekçisiyim. Avrupa ülkelerinin, Avrupa sanayi toplumlarının muvaffakiyetinin esasen iç pazarda, eşit kurallarda kendi ortalarındaki uyumda, hizmet özgürlüğünde, emekçilerin hareket özgürlüğünde, yattığına inanıyorum. Ve akabinde Avrupa ile dünya giderek daha fazla ortak ticaret mutabakatları yapılıyor ve böylelikle en büyük ortak pazar yaratılıyor. Lakin bu pazarlar yaratıldığında o vakit tüketici siyasetten bağımsız olarak kendisi karar verebiliyor. Ben Türk arabası mı istiyorum, Alman arabası mı, Çin arabası mı istiyorum diye kendi karar veriyor. Ve bunu otomobilin teknolojisine bakarak yapıyor. Ortak pazarlar olduğunda fiyatlar yapay olarak daha kıymetli hale getirilip insanları buna nazaran yönlendirmiyor. Almanya’nın eski Cumhurbaşkanı olarak benim yolum Avrupa’dan dünyaya uzanıyor ve Avrupa’yı muteber bir ortak kılmada rol oynuyor” dedi.