Küresel piyasalarda, Orta Doğu’daki tansiyon ve ABD’de açıklanan dataların ekonomik aktiviteye yönelik karışık sinyaller vermesiyle temkinli bir seyir izlenirken, bugün ABD’nin istihdam raporundaki datalar yatırımcıların odağına yerleşti.
ABD’de iktisadın “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik iyimserlikler devam ederken, bugün istihdam piyasasına ait bilgilerden alınacak sinyallerin piyasalarda oynaklığı artırabileceği öngörülüyor. Ülkede enflasyonun istenilen düzeye ineceğine yönelik inanç güçlenirken, resesyon kaygılarının de varlığını sürdürmesi fiyatlamaları zorlaştıran etkenlerin başında geliyor. Dün açıklanan datalara nazaran, ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 28 Eylül ile biten haftada 225 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Ülkede Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet dalı Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde aylık bazda 3,4 puan arttı ve 54,9’a çıkarak, Şubat 2023’ten bu yana en yüksek düzeyini kaydetti. Ülkede fabrika siparişleri ise ağustosta artış beklentilerinin bilakis yüzde 0,2 azaldı.
FED AÇIKLAMALARI TAKİP EDİLİYOR ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, perakendeciler ve üreticilerin liman emekçileri grevi beklentisiyle yaklaşık iki haftalık eser stokladığını lakin bunun sonucunda ortaya çıkan tedarik zinciri kesintilerinin emekçi uyuşmazlığı devam ederse daha yüksek fiyatlara yol açabileceğini söyledi. Gelişmelerin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed’in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasımda yüzde 66 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor. Öte yandan, Milletlerarası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, Orta Doğu’daki çatışmaların daha da tırmanma mümkünlüğünün riskleri ve meçhullüğü artırdığını, bölge ve ötesi için kıymetli ekonomik sonuçları olabileceğini tabir etti.
ABD’DEN ATAK AÇIKLAMASI ABD Başkanı Joe Biden da İsrail’in İran’a ilişkin petrol tesislerine hücum ihtimaline, “Şu anda bunu tartışıyoruz.” diyerek açık kapı bıraktı. Kelam konusu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 3,85 düzeyinde bulunurken, dolar endeksi 101,9’dan güne başladı. Altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,1 paha kaybederken, şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 2.663 dolardan süreç görüyor. Brent petrolün varil fiyatı, Biden’ın açıklamaları sonrası günü 3,8 yükselişle 77,4 dolardan tamamlamasının akabinde, yeni süreç gününde yatay seyir izliyor. Dün, Dow Jones endeksi yüzde 0,44, S&P 500 endeksi yüzde 0,17 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,04 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
PMI DÜŞTÜ Avrupa borsalarında jeopolitik risklerin tesiriyle dün negatif bir seyir öne çıkarken, bölgedeki ekonomik sakinlik tasaları varlığını koruyor. Bölgede açıklanan bilgilere nazaran, Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite eylül ayında daraldı. Ağustos ayında 51 düzeyinde olan Euro Bölgesi bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 49,6’ya inerken, böylelikle bileşik PMI son 7 ayın en düşük düzeyini gördü. Euro Bölgesi’nde ağustosta 52,9 olan hizmet bölümü PMI da eylülde son 7 ayın en düşük kıymeti olan 51,4’e geriledi. Euro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 yükselirken, yıllık bazda yüzde 2,3 geriledi. İngiltere’de hizmet bölümünde büyüme suratı eylülde yavaşladı. Ağustosta 53,7 olan hizmet bölümü PMI eylülde 52,4’e indi. Öte yandan, Avrupa Birliği’nin (AB), cuma günü Çin’den ithal edilen elektrikli arabalara ek gümrük vergisi uygulama kararı alma ihtimali otomotiv kesimi paylarına olumsuz yansıdı. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yıl sonuna kadar toplamda 50 baz puan faiz indirimi yapacağı öngörüldüğünü aktaran analistler, makroekonomik bilgilerden gelecek sinyallerin yatırımcılar tarafından yakından takip edildiğini kaydetti.
ENDEKSLERDE KARIŞIK SEYİR Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,78 ve İtalya’da FTSE MIB endeksi yüzde 1,50, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,32 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,10 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı. Bugün ABD’de açıklanacak istihdam bilgileri öncesinde Asya piyasalarında alıcılı bir seyir hakım olurken, Çin’de tatil sebebiyle süreç gerçekleşmiyor. Japonya’nın yeni Başbakanı İşiba Şigeru bugün, genel seçim öncesinde enflasyondan etkilenen seçmenlere takviye göstermek emeliyle bir dizi ekonomik tedbir hazırlamaları talimatını verdi. Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Yönetim Kurulu Üyesi Asahi Noguchi, dün yaptığı açıklamada merkez bankasının gevşek bir para siyaseti duruşunu sürdürmesi gerektiğini düşündüğünü belirterek, “Toplumda yüzde 2 fiyat istikrarı gayesiyle dengeli bir zihniyetin yerleşmesi muhtemelen kıymetli bir vakit alacaktır.” dedi.
DOLAR/YEN’DE ARTIŞ Dolar/yen paritesi dün günü yüzde 0,3 artışla 146,94 düzeyinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,5 azalışla 146,20 düzeyinde bulunuyor. Bunun yanı sıra, Çin’de açıklanan ekonomik teşviklerin akabinde Hong Kong’da risk iştahı güçlü kalmaya devam ediyor. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,16, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,9 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,4 yükseldi.
SON 6 AYIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ Dün, satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü evvelki kapanışa nazaran yüzde 1,27 azalışla 8.898,23 puandan tamamladı. Dün yurt içinde açıklanan datalara nazaran Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), eylülde aylık bazda yüzde 2,97, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,37 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 49,38’e, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 33,09’a geriledi. Dolar/TL, dün yüzde 0,2 düşüşle 34,1542’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 34,2380 düzeyinden süreç görüyor. Analistler, bugün yurt içinde gerçek efektif döviz kuru, yurt dışında ise ABD’de tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik karların takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 8.700 ve 8.600 puanın dayanak, 9.000 ve 9.100 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
