Türkiye İş Bankası’nın 100. yılında ‘Atatürk Vizyonuyla Gelecek 100. Yıla Bakış’ Konferansı’nda konuşmacı olan Chicago Üniversitesi İktisat Profesörü Prof.Dr. Ufuk Akçiğit Bloomberg HT’nin sorularını cevapladı.
Akçiğit, verimlilik artışının ehemmiyetini vurgularken, Türkiye’nin güçlü kaslarını belirleyip o olanlarda yapay zeka yatırımlarının yapmasının daha uygun olacağını vurguladı.
Akçiğit’in konuşmasında öne çıkan ayrıntılar şöyle:
“Ülkelere baktığımız vakit öncelik verdikleri şeyler çok misal; eğitim, piyasa rekabeti ve verimliliği çok önceliklendiriyorlar. Verimlilik artışı olmadan ekonomik büyüme olamaz. Verimlilik artışlarının sebepleri ülkelere nazaran farklılık gösterebilir. Örneğin Polonya’ya baktığımız vakit kamu iktisadi teşebbüsleri vardı. Onları rekabetin içine soktular uzun vadede Polonya iktisadının 2030’da İngiltere’ye geçmesi bekleniyor. Güney Kore ise bilimsel gelişmeyi en başından beri çok değerli bir noktaya koymuştu. Biz yoksul bir ülkeyiz bizi yönlendirmesi için değerlerimizden faydalanmamız lazım diyerek; dünyadaki 18 tane kıymetini Kore’ye getirdiler ve çok değerli bir araştırma kurumunu kurdular”
Verimlilik konusunda Türkiye’nin ilerleme göstermediğini söyleyen Akçiğit, “Türkiye’deki verimli kıssasından ne yazık ki verimli artışımız yok. Bir ileri bir geri uzun vade baktığımız vakit sıfır verimlikten gelen büyüme var. Kısa vade yaşadığımız büyümelerden gelen büyümeler süreksiz, bulunduğumuz yere tekrar geliyoruz. Enflasyon ekonomik stabilite eksikliğinden kaynaklanıyor. Siyasetlerimizin bir uyum içinde olması gerekiyor. Biz daima para siyasetleri üzerinden büyüyeceğimizi düşünüyoruz. Tansu Çiller devirde de birebir şeyleri tartışıyorduk, bugün de tıpkı şeyleri tartışıyoruz” dedi.
“Türkiye güçlü kaslarına yatırım yapmalı”
Akçiğit, “Türkiye’de iktisada giren firmaların verimli çıkanların altında. Ekonomik merkeziyetçilikten uzaklaşıp daha çok rekabetin olduğu özel girişimcinin ileriye itti bir ortama dönmemiz gerekiyor. Türkiye’de Kit’lerin verimlilik artışı özel firmalara nazaran daha düşük” diye ekledi.
Dünyanın çok büyük ihtilallerden geçtiğini yapay zekanın da bunlardan bir tanesi olduğunu vurgulayan Akçiğit, “genellikle bizim üzere orta gelir tuzağına takılmış ülkeler biraz da gelişmiş ülkelerle rekabet etmekten çekiniyorlar. Biz geride onları takipçi olarak kalalım üzere düşünüyorlar lakin teknolojik ihtilal ortamları orta gelir için yeni fırsatlar yaratıyor. Yanlışsız eğitim siyasetleriyle, gerçek yatırımlarla orta gelir düzeyindeki ülkeler en varlıklı ülkelerle önemli formda masaya oturacak pozisyona geliyor. Örneğin elektrikli otomobiller konusunda Çin çok yoksul bir ülkesi olmasına karşın, dönüşümü o denli bir kullandı ki dünyadaki en kıymetli üretici haline geldi. Bu yapay zeka konusu için de geçerli. Nasıl Türkiye’nin güçlü kasları ile bir ortaya getirebiliriz? Türkiye’nin güçlü kasları neler; tarım ve sıhhat alanı. Türkiye’de çıkan makalelerin yüzde 50’si sıhhat alanında. Biz yapay zekayı ve tarımla, sıhhatle nasıl birleştirebiliriz, yapılan yatırımlar değerli yatırımlar ancak öbür ülkelerin müsaadeden gitmek bizi daima ikinci olarak bırakacaktır” dedi.