Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam, Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Uğurcan Acar tarafından hazırlanan “Çeyreklik Bazda Küçülme” başlıklı Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Şubat 2024 notunu yayımladı.
Raporda, kesinleşen Ekim, Kasım ve Aralık ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre Türkiye ekonomisinin 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 4,7 oranında büyüme tahmin edildi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalarla ise 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,5 azalma öngörüldü.
GSYH tahmininde kullanılan diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlere bakıldığında imalat sanayi üretim endeksinde yüzde 0,6’lık, hizmet sektörüne olan talepte ise yüzde 2,8’lik düşüş gözlendi. Prakende sektöründe fiyatların yüzde 6,4 düşüş tahmin edildi.
Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında imalat sanayi üretim endeksinin yüzde 0,9 artmasının, hizmetlere olan talebin yüzde 6,3 azalmasının öngörüldüğü raporda kapasite kullanım oranında yüzde 1,2’lik, elektrik tüketiminde ise yüzde 3,5’lik yıllık artış hesaplandı.
Tüketim mallarında ithalat arttı
2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla tüketim malları ithalatı yavaşlayarak da olsa artmaya devam ettiği belirtildi. Artış yüzde 3,4 olarak kaydedildi. Tüketim malları ithalatı ve ÖTV hariç tüm tüketim öncü göstergelerinde çeyreklik bazda düşüş tahmin edildi.
Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında, tüketim malları ithalatında yüzde 49,5 gibi ciddi bir artış, konut kredilerinde ise azalış yüzde 24,8’lik azalış izlendi. Tüketici kredileri ve kredi kartları ile ÖTV ve kamu tüketim harcamalarında artışlar hız keserek devam etti.
Üretim beklentileri pozitif
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde kamu yatırım harcamalarında yüzde 8,2’lik bir artış hesaplandı. Diğer yatırım öncü göstergelerindeki değişimler ise yüzde 0,9’luk artış ve yüzde 3,1’lik düşüş aralığında izledi.
Yıllık bazda ise yatırım malı ithalatı önceki çeyreğe göre ivme kaybetse de artmaya devam etti. Son 3 aylık üretim beklentileri ise yüzde 10 artışla pozitif görünüm arzetti.
İthalatta ivme kaybı
2023 yılının dördüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış altın dışı ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 0,4’lük, ithalatta ise yüzde 1,7’lik düşüş öngörüldü.
Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla bakıldığında altın dışı ihracat yüzde 2,1 artarken, toplam ihracatta yüzde 4,6 artış görüldü. Altın dışı ithalat yüzde 8,2 artarken, altın dahil edildiğinde ithalatta yüzde 3,7’lik artış hesaplandı.
