İsrail ordusu 8 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik taarruzlarında 41 bin 615 kişiyi öldürdü. Bu hücumlarla eş vakitli olarak Lübnan‘ı da maksat alan İsrail, o tarihten bu yana örgüt lideri Hasan Nasrallah dahil toplam 7 üst seviye yöneticiyi öldürdü. 1992’den beri örgütün genel sekreterliğini yapan Nasrallah’ın mevti, Hizbullah açısından elbet en kıymetli dönüm noktası oldu. İran lideri Hamaney ile doğrudan münasebeti olduğu bilinen Nasrallah, hem siyasi hem de askeri bir figür olarak Lübnan‘ın son 30 yılına damga vurmuştu.
HİZBULLAH’IN YENİ LİDERİ KİM OLACAK?
Nasrallah’ın öldürülmesinin akabinde örgüte kimin liderlik edeceği merak konusu olurken, Hizbullah, İsrail akınında ömrünü yitiren genel sekreteri Hasan Nasrallah’ın yerine hareketin yürütme konseyi başkanı Haşim Safiyuddin’in seçildiğine ait haberleri yalanladı. Lakin bu yalanlamanın Safiyuddin’i olası bir taarruzdan korumak için mi ya da örgüt içindeki mümkün çekişmeyi örtbas etmek için mi yapıldığı bilinmiyor.
Safiyuddin’i Hizbullah için kıymetli kılan bir öteki tarafı de, örgütün Arap dünyası, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika dahil olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerinde milyarlarca dolarlık kıymete sahip yatırımlarını yönetiyor olması. ABD, 2017’de partideki kıymetli rolü ve hem askeri hem de yürütme kanatlarıyla yakın bağları nedeniyle Safiyuddin’i “terörizm” listesine dahil etmişti.
Safiyuddin’in, halefi Nasrallah üzere İran ile yakın bağlarının yanı sıra, organik bağı da var. Oğlu İstek, 2020 yılında İran Devrim Muhafızları lideri Kasım Süleymani’nin kızı Zeynep Süleymani ile evlenmişti.
TÜRKİYE’YE YENİ GÖÇ DALGASI İHTİMALİ
Çatışmaların ne kadar uzayacağını şimdi kestirmek güç olsa da İsrail’in Lübnan‘daki mülteci kamplarını vurması, dahası kara harekâtıyla eş vakitli olarak Lübnanlıların kaçtığı Suriye’nin başşehri Şam’ı da bombalaması yeni bir göç akımı ihtimalini gündeme getirdi. Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı, 144 Lübnan vatandaşını kabul ettiğini açıkladı. Toplumsal medyadan yapılan paylaşımlarda Lübnan halkı Şam’ın da kendileri için inançlı olmadığına, bölgede sadece Türkiye‘nin itimat ögesi olduğuna vurgu yapıyor. Ortadoğu’nun en değerli haber kuruluşlarından Al-Monitor da hazırladığı bir haberde krizden kaçan Lübnanlıların göç tercihlerinden birinin Türkiye olduğunu yazdı.
Çatışmaların alevlenmesi durumunda Lübnan’daki Türkmenler yurtlarını terk etmek zorunda kalırlarsa birinci gitmeye çalışacakları yer Türkiye olacak. Lübnan’da bulunan 1,5 milyon Suriyeli mülteci tekrar göç etmek zorunda kalırsa onlar da Suriye’ye geçecekler, Esad idaresi ile ahenk sağlayamayanların da birinci tercihi Türkiye olacak.
Çok mezhepli ve inanç kimliğin siyasette güçlü bir tesiri olduğu bir ülkede Hizbullah, yakın vakte kadar siyasi müttefiklerinden biri olan Hristiyan partisi Özgür Yurtsever Hareketi’nin dayanağını kaybetmiş durumda. Farklı kümelerin her an yeni ittifaklar kurmasının kelam konusu olabileceği ülkede Hizbullah şu anda en azından askeri olarak İsrail’e karşı tek başına. Küçük çaplı öteki silahlı kümelerin Hizbullah partisine takviyesi ise, İsrail üzere hava gücü olan bir öge karşısında kâfi görülmüyor.
LÜBNAN ORDUSU ZAYIF VE DIŞA BAĞIMLI
Lübnan Ulusal Ordusu ise ülkedeki ekonomik kriz ve siyasi bölünmüşlük nedeniyle yekpare ve büyük bir güç olmaktan epey uzak. Lübnan ordusunun silah gücü zayıf, eski ve büyük ölçüde ABD ile öteki Batılı ülkelere bağımlı. Hizbullah’ın askeri gücü nedeniyle ülke içinde ülke izlenimi vermesine karşın Lübnan sokaklarında ordunun güçsüzlüğü nedeniyle Hizbullah’ın mümkün dış müdahalelere karşı güçlü kalmasını savunanlar da var.
BAĞIMSIZLIK YIL DÖNÜMÜNDE İŞGAL
İsrail 1982’de Lübnan’ topraklarına girdi ve ülkenin güneyini 2000’e kadar işgal altında tuttu. İsrail’in yeniden 1 Ekim’de Lübnan’ın bağımsızlığını kazandığı bir günde karadan işgale başlaması manidar olarak yorumlandı. Ülkedeki halkın büyük bölümü, geçtiğimiz günlerde Hizbullah üyelerinin davet aygıtları ve telsizlerinin patlatılmasından mağdur olanlarla dayanışma içinde. Binlerce kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan ölümcül kitlesel hücum nedeniyle çoğunluk İsrail’i suçluyor. İsrail’in Lübnan’ın güney bölümleri ve Bekaa Vadisi’ne, akabinde da Beyrut’un kalabalık güney bölgesine yönelik hava atakları bu dayanışmayı güçlendirdi. Kara akınıyla farklı bir süreç başladı.
İSRAİL FİKİR AYRILIĞINI BESLİYOR
İsrail, Hizbullah konusundaki fikir ayrılıklarını besleyerek Lübnan halkı ve devletinin bir bütün olarak işgale karşı çıkmasını engellemek için ağır bir süreç yürüttü. İsrail jetleri Lübnan’ı bombaladığında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Lübnan halkına “İsrail’in savaşı sizinle değil, Hizbullah ile” diyerek işgale karşı çıkmamalarını öğütledi.
