Erken yaşta otizm spektrum bozukluğu tanısı konulan Selin Zülal Önal, toplumda kendisi üzere olan bireylerin göz gerisi edilmemesi, ötekileştirilmemesi ve kucaklanması gerektiğini söyledi.
İstanbul Boğazı’nı yüzerek geçen birinci otizmli bayan atlet Selin Zülal Önal ve Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Eğitim Yöneticisi Gül Hayal Korkmaz, AA muhabirine Dünya Otizm Farkındalık Günü hasebiyle değerlendirmede bulundu.
25 yaşındaki Önal, otizm tanısı konulan şahısların genel olarak eğitim ve sosyalleşememe sorunları yaşadığını, topluma karışmakta zorlandıklarını bu nedenle yalnız başına kalıp daha da içine kapandıklarını belirtti.
Önal, bilhassa çocukluk yıllarında kendisinin de bu yalnız kalma ve dışlanmadan mustarip olduğunu aktararak, şöyle devam etti:
“İlkokul yıllarımda sosyalleşemediğim için sorunlar yaşadım. Çocukluğum, küçüklüğüm çok güç geçti. Kimseyle sohbet edemiyor, arkadaşlık kuramıyor diyaloğa giremiyordum. Derslerimden çok geri kalıyordum. Benim için kelam konusu olan tek şey, bir başıma vakit geçirmekti. Benim için öğrenmeye başlamak, keşfetmek her şeyi değiştirdi. Öğrenmeye açık ve istekli biri olmak, toplumsallaşmak zorlukları aşmama yardımcı oldu.”
Çocukluk yıllarında güçlü bir süreç geçirdiğini, ilerleyen yıllarda Tohum Otizm Vakfı ile tanıştığını, burada aldığı eğitimle toplumsal etrafı ve eğitim hayatının daha güzel bir noktaya geldiğini anlatan Önal, şu tabirleri kullandı:
“Ben öğrenmeyi çok seven biriyim. Evvelce çok arkadaşım yoktu, arkadaşlık kurabilme yeteneğim de yoktu. Konuşamıyor, sosyalleşemiyordum, tek başıma vakit geçirmek zorunda kalıyordum. Arkadaşlarım beni kendi ortamlarından uzak tutmaya çalışıyorlar, yanlarına almak istemiyorlardı. Ben de bununla ilgili çok bir şey yapamadım. Ne toplumsal ortamlarda bulunabildim, ne de birileriyle sohbet edebildim. Yalnızca kendi başımaydım, yalnız başıma bir şeyler yapıyordum. Arkadaşlarım beni oyunlarına çağırmadıkları vakit çok üzgün hissediyordum.”
Önal, Tohum Otizm Vakfından aldığı eğitimlerin bugün geldiği noktada kıymetli bir eşik olduğunu, bu sayede iş hayatında da var olabildiğini lisana getirerek, bir gümrük müşavirliği firmasında yarı vakitli ithalat takviye çalışanı olarak çalıştığını tabir etti.
– Boğaz’ı geçen birinci bayan otizmli yüzücü oldu
2020’de yapılan 32. Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı’nda engelli sportmenler kategorisinde, “Boğaz’ı geçen birinci otizmli bayan sporcu” unvanını kazandığını kaydeden Önal, “Kuruşeşme’den girip Kanlıca’dan çıktım, yaklaşık 6,5 kilometre kadar yüzdüm. Boğaz’ı yüzerek geçmek benim için heyecan ve memnunluk verici bir histi. Yüzerken çok heyecanlandım, akıntıya kapıldım, zorlandım, çok üşüdüm açık denizde tüylerim diken diken oldu lakin sonunda başardım. Çok memnunluk verici bir tecrübeydi benim için.” dedi.
Önal, yüzmeyle ilgili maksatlarının bulunduğundan ve bu doğrultuda çalışmalarını sürdürdüğünden bahsederek, şöyle devam etti:
“İşimden ve eğitimimden kalan vaktimde bol bol yüzme idmanları yapıyorum. Yüzme ile ilgili bir amacım var. Ulusal kadroya seçilmek, ulusal atlet olmak istiyorum. Bu doğrultuda çalışmalarımı sürdürüyorum. Tıpkı vakitte bir Galatasaraylı olduğum için taraftarı olduğum Galatasaray’ın formasını yüzücü olarak giymek istiyorum. Ben ünlü, başarılı biri olmak, önyargılara karşı kendimi ispatlamak istiyorum.”
Kendisi üzere otizmli bireylere “asla pes etmeyin” diye davette bulunan Önal, şu değerlendirmede bulundu:
“Otizmli bireyler her bahiste başarılı olabilirler, hayatın her alanında var olabilirler. Bu da asla pes etmeden daima yeni şeyler öğrenmek istemeleri ve toplumsallıktan geri kalmamalarıyla mümkün. Ben geçmişten bugüne kendimdeki değişimi, gelişimi görebiliyorum. Bugün de hala hem kendimi daha fazla geliştirmek için çalışıyor, hem de otizme farkındalık kazandırmak için yaptığım sunumlar, çalışmalar ve faaliyetlerle gayret veriyorum. Benimle tıpkı durumda olanlara da söyleyebileceğim ‘Hayattan geri kalmayın. Ben pes etmedim, siz de pes etmeyin.'”
– “Otizmde erken teşhis ve nitelikli eğitim çok önemli”
Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Eğitim Yöneticisi Korkmaz da otizm spektrum bozukluğu olan şahıslarda çocuk yaşlarda erken teşhis ve nitelikli eğitimin çok kıymetli olduğunu vurgulayarak, bunun en somut örneklerinden birinin Selin Zülal Önal olduğunu söyledi.
Korkmaz, Önal’ın erken yaşta başlayan ve uzun yıllar süren özel eğitim takviyesiyle bugün başarılı bir atlet olduğuna dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Otizmli bireylerin istihdama erişim süreçleri sahiden çok sıkıntı oluyor. Biz Zülal’le bunu başardık. İş yerinde çok verimli bir işçi olarak çalışıyor. Hatta şu anda kendisine verdiğimiz takviyesi çektik zira artık bağımsız olarak işlerini yapabiliyor. Bunun yanı sıra iş yerinde çok toplumsal bir etrafı de var. İş arkadaşları var, onlarla çok uygun ilgiler geliştirdiler, çok hoş bir takım olarak çalışıyorlar. Biz Zülal’le ve yaptıklarıyla gurur duyuyoruz.”
Türkiye’de 0-19 yaş kümesinde 500 binin üzerinde, tüm yaş kümelerinde ise yaklaşık 2 milyon bireye otizm tanısı konulduğunu aktaran Korkmaz, şu değerlendirmede bulundu:
“Sayıları epey fazla olan otizmli bireylerin maalesef eğitime erişimlerinin zahmetli olduğunu görüyoruz. Nitelikli eğitime ulaşamıyorlar. Okul çağındaki 500 bine yakın çocuğun yalnızca 44 bini okula gidebiliyor. Bu yalnızca kayıtlı olan sayı. Bu çocukların her birinin okula gidip gitmediğini tespit edemiyoruz. Bu çocukların nitelikli eğitime erişmeleri çok değerli. Toplumsal ortamlara erişimleri ise çok sıkıntı. Otizmli çocuklar erken periyotta nitelikli eğitime erişemezlerse büyüdüklerinde var olan yetersizlikleri azalmıyor, tam aykırısı daha da ağırlaşıyor. Bu sebeple istihdama erişimleri mümkün olamıyor. Bu sebeple otizmli bireyler konutta kalmaya mahkum oluyor.”
Korkmaz, Tohum Otizm Vakfının otizmli bireylerin nitelikli eğitim alabilmesi, istihdam edilebilmesi ve toplumsal hayata ahenk sağlayabilmesi için çalışmalar yürüttüğünü belirterek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bizler Tohum Otizm Vakfı olarak otizmli bireylerin nitelikli eğitime erişmeleri, toplumsal yaşama iştirak sağlamaları, eşit istihdam imkanlarına ulaşabilmeleri için çalışmalar yürütüyor, çeşitli projeler geliştiriyoruz. 2 Nisan tüm dünyada Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak anılıyor. Biz de bu günün sembolü olarak kırmızı giyiyor, otizme kırmızı ışık yakıyoruz. Kırmızı ışığı neden yakıyoruz? Evet, otizmin farkındayız lakin buna ek olarak da otizmli bireylerin toplumun tüm alanlarında kabul görmesi, tüm alanlarında eşit fırsatlara ulaşabilmeleri için çalışmalar yapıyoruz, var olan projelere de dayanak oluyoruz.”
