İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD’de çok büyük iki korku vardı. Birincisi, Sovyetler Birliği’nin ABD’ye nükleer silahla saldıracağı korkusuydu. Diğerini ise pek çok kimse bilmez ama, Çin’in sayıları milyara ulaşan vatandaşlarını organize ederek belli bir ritimde zıplatmasıysa, ABD’ye doğru büyüyerek ulaşacak deprem dalgaları yaratması korkusuydu. Evet, ABD gizli servisi bu endişesini çok kez kayda geçirmişti.
Elbette Çin dünyayı sallayacak ve tüm gezegendeki ülkeleri depremle yıkacak böyle bir deneme yapmadı ama bu saatte sonra yapmayı denemek isteyebilir, çünkü bu “zıplayarak deprem oluşturma” komplo teorisi, son Taylor Swift konserinde teoriden çıkıp gerçeğe dönüştü.
Pop şarkıcısı Taylor Swift’in Shake it Off adlı şarkısı, geçen yıl Los Angeles’taki bir konser sırasında, minik bir depreme sebep oldu. O dönemde araştırmacılar sismik hareketliliğin ses sistemlerinden mi yoksa müzik eşliğinde dans eden binlerce hayranından mı kaynaklandığından emin değildi, ancak Caltech sismologları tarafından yapılan yeni bir çalışma suçlunun hayranlar olduğunu ortaya koydu.
Swift, Ağustos 2023’te SoFi stadyumunda yaklaşık 70,000 Swiftie’nin -sadık Taylor Swift hayranları- önünde sahne aldığında sismologlar şehirde 2.3 büyüklüğünde bir deprem kaydetti. Aynı zamanda sabah akşam nefes almadan TikTok’ta dans videoları çeken ABD’li ergenlerden oluşan bu 70 bin kişilik hayran ordusu, şarkı sırasında aynı frekansla zıplamayı başarınca, ortalık tam anlamıyla yıkıldı.
Kaliforniya Acil Durum Hizmetleri Ofisi, TikTokçu Swiftie’lerin şehrin salladığı gecede tam olarak ne olduğunu belirlemek için bilim insanlarından Seattle konserinin neden olduğu sismik aktiviteyi incelemelerini istedi. Sismologlar, Swift depreminin nereden kaynaklandığını ve hangi şarkıların en fazla sismik aktiviteyle bağlantılı olduğunu kaydetmek için Swift’in 5 Ağustos’taki Los Angeles performansı gecesinde güçlü hareket sensörleri kurdu.
Bir konser gerçekten deprem oluşturabilir mi?
Ekip, SoFi Stadyumundan yaklaşık 5,5 mil uzaklıktaki deprem ölçerleri izledi ve bir şarkının sinyal yoğunluğunu veya ses yüksekliğini gösteren bir grafik olan spektrogramları kullandılar. Böylece her Swift şarkısının ‘belirgin bir sarsıntı sinyaline sahip olduğunu’ buldular.
Çalışmada, “Araştırmacılar kaydedilen spektrogramlarda çalınan 45 şarkıdan 43’ünü tanımlayabildiler” denildi. Spektrogram, tüm şarkıların sismik bir etkiye sahip olmasına rağmen, Swift’in ‘Shake It Off‘ şarkısının 0.85’lik en büyük büyüklüğe sahip olduğunu ortaya koydu. Ve bu şarkı Los Angeles’te 2.3 büyüklüğünde bir depreme neden oldu.
O zaman, 1950’erin ABD’sindeki Çinliler zıplarsa deprem olur korkusunun yersiz olmadığını da artık anlamış oluyoruz. Oysa, ABD’de bu paranoyayı yaşayan dönemin yetişkinleriyle gençliğimizde çok dalga geçmiştik. Şimdi hepsinden özür dileyip ellerinden öpüyoruz…
