NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Ramazan boyunca oruç tutacak hamilelerin sahur ve iftarda aldığı besinler, gün içerisinde bebeğin alacağı besin ölçüsünü da etkilemektedir. Bu süreçte hamilenin sıhhatine, beslenmenin dışında çevresel faktörler de tesir eder. Örneğin gün uzunluğu çalışan annelerde bulundukları ortam, çalışma hali, giydiği kıyafet, uyku tertibi oruç tutma sürecini kolaylaştıran ya da zorlaştıran faktörlerdir. Tüm bu faktörlerin yanı sıra; havanın sıcaklığı hamilenin aç kalacağı saatlerde sıhhatinin olumsuz biçimde etkilenmesine neden olabilir. Bu cins etkenlerle devam eden oruç günlerinde sağlıklı kalabilmek sıkıntı üzere gözükse de aslında hamilelerin dikkat edeceği birkaç nokta ile bebeğini muhafaza altında tutması mümkün olacaktır.
KİMLER DİKKATLİ OLMALI?
Ramazan günlerinin, açlık yaşamadan ve sıhhatle geçirilmesi fikri elbette mümkündür. Rastgele bir ek hastalığı olmayan sağlıklı hamileler, hiçbir sıhhat sorunu yaşamadan rahatça oruç tutabilirler. Fakat birtakım kronik rahatsızlıkları olan gebelerin bu süreçte yaşayabileceği aksilikler daha da artabileceğinden önemli sıhhat sorunları yaşayabilirler. Hipertansiyon, diyabet, kalp, karaciğer ve böbrek hastalığı olanların ya da epilepsi, migren, mide, duodenum ülseri, kanser üzere kronik hastalığı olanların, oruç tutması sakıncalı olabilir. Zira saydığımız tüm bu hastalıklar, genelde diyeti, sık ve az yemek yemeği gerektiren ve tertipli ilaç kullanımının kelam konusu olduğu durumlardır. Bu yüzden oruç tutmaları kendi sıhhatleri ve bebek açısından sakıncalı olabilir. Gün içerisinde ilaç kullanımının saatlerinde değişiklik yaparak oruç tutmayı düşünen hastaların kesinlikle tabiplerine müracaatı, en azından tabip denetiminde ve müsaadesi ile oruç tutmalıdırlar. Zira bu tıp sıhhat sorunları yaşayan hamilelerin oruç tutması var olan hastalığının seyrini makûs etkileyebilir; hatta tedavisinin sonuçlarını olumsuz olarak etkileyebilir.
SAĞLIKLI VE İSTİKRARLI BİR ORUÇ İÇİN BUNLARA DİKKAT EDELİM
Oruç tutarak geçirilecek ramazan günlerinde gün içinde yemek yenilemediği ve ramazan ruhunu en âlâ halde hissedebilmesi için sahur ve iftardaki yemeklere farklı bir itina gösterilir. Sahur olağan kahvaltıdan, iftar ise akşam yemeğinden daha güçlü hazırlanır; bu nedenle Ramazan ayı ile birlikte beslenme alışkanlıklarında da büyük değişiklikler olur. Lakin gün uzunluğu süren açlığın tesiriyle iftarda boş mideye birden yüklenmek ya da sahurda acıkmamak için çok ve istikrarsız beslenme yapmak gerçek değildir. Bunlar bu süreç içinde yapılan en büyük yanlışlardan birkaçıdır. Her vakit önerildiği üzere Ramazan ayında da emel, kâfi ve istikrarlı beslenmeyi sağlayabilmektir. Sahurdan sonra genelde yatıldığı için hafif besinler tüketilmelidir.
Bu bağlamda kahvaltıda tüketilen eserler güzel bir seçenek olabilmektedir.
Özellikle karbonhidrattan varlıklı besinlerin tüketilmesi kan şekerinin süratli yükselmesi ve tıpkı biçimde bedenin bir savunma düzeneğiyle yükselen bu kan şekerini süratle düşürmesine neden olacaktır. Bu da gün içinde daha fazla açlık hissinin oluşmasına yol açacaktır.
Tuzlu ve yağlı yiyeceklerden sakınılmalı; lifli besinler ve sıvı alımına ihtimam gösterilmelidir. Sıvı kaybının ağır olacağı biçimde hamilelerin iftar ve sahur ortasında kâfi ölçüde sıvı tüketmeleri gerekmektedir. Sıvı ve mineral istikrarı bağışıklık sistemimizi direkt etkilemektedir. Bu noktada mineral içeriği açısından varlıklı ve sindirime yardımcı olması nedeniyle maden suları tüketimi önerilebilir.
Sahur sonrası yatıldığında baş yüksekte olmalıdır. Bu durum bilhassa reflü rahatsızlığı olan gebelerin dikkat etmesi gereken bir durumdur. Mümkünse başta reflü hastalığı üzere meseleleri olan hamileler sahur sonrası yatmamalıdırlar. İftarda ise, evvel hafif bir çorba ile oruç açılmalı, namaz kılınacaksa kılınıp namazdan sonra iftar yemeğine yeniden devam edilmelidir. İftar yapıldıktan sonra tokluğun hissiyle oluşabilecek uyku en az yemekten 2 saat sonra olmalıdır. Oruç tutarken büsbütün hareketsiz kalmak da gerçek değildir. Hafif antrenmanlar ya da ayaklara yürüme antrenmanı yaptırılarak kan sirkülasyonunu kolaylaştırabilirler.
UYKU İHTİYACI
Ramazanda sahura kalkmak başta hamileler açısından uyku müddetlerinin kısalmasına ve uyku nizamının değişmesine sebep olacaktır. Uyku sisteminin değişmesi hamilelerde, birtakım hormonların ritminin (ACTH, melatonin gibi) bozulmasına imkan sağlar. Uyku sorunlarının oluşması ve uyku sorunlarının tesiriyle günlük yaşantılarında ahenk hususlarında sorun yaşamaları kaçınılmaz olmaktadır. Oruç tutan bireyler 24 saat içindeki toplam uyku müddetlerini Ramazan öncesinde olduğu üzere tutmaya çalışması uyku müddetlerini dengelemek için alınabilecek bir tedbirdir. Lakin uyku açısından yaşanan bu cins sorunlar kalıcı bir bozukluk oluşturmadığından; uyku kalitesi oruç bittikten bir mühlet sonra olağana döner.
Oruç tutulan günlerde hamilelerde gün içerisinde “uyuma isteği” oluşması da doğaldır. Açlığın hissiyle kan şekeri düştüğünden hamilede uyuklama halleri yaşanabilmektedir. Kan şekerinin düşmesi ile hamilelerde halsizlik, hatta sonluluk görülebilir. Kan şekerinin düşmesini engelleyebilmek için sahurda lifli besinlere yer verilmesi bir tedbir olabilir. Kan şekerinin düşmesinin engellenmesi ile gün içerisinde uyuklama hallerinin de önüne geçilmiş olunacaktır. Sahur ve iftarda tükettiği Ağır, yağlı, acılı ve baharatlı yemekler de uykusunu kaçırabileceğinden dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Mümkünse kısa müddetlerle bedeninizi ve zihninizi kısa öğlen uykusuyla dinlendirmek gerekir.
