Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, TMO’nun şu anda dünyada elinde en çok tahıl bulunduran şirketlerden olduğunu belirterek, “Stokumuzun yüzde 92-93’ü Türk çiftçisinin eseri.” dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de düzenlenen “3. IAOM Avrasya Konferansı ve Sergisi” kapsamında soruları yanıtladı. Hububat hasat döneminin sonuna yaklaştıklarını lisana getiren Güldal, 2023’e nazaran üretimde bir ölçü gerileme yaşandığını, kuraklığın tesiriyle kısmen rekolte kaybı olduğunu söyledi.
“GÜÇLÜ BİR STOK YÜKÜNE SAHİBİZ” Güldal, bilhassa iç bölgelerde hava sıcaklığının çok yüksek gitmesiyle randımanın azaldığını kaydederek, “Onun dışında baktığımızda güçlü bir stok yüküne sahibiz. Bu sene de birebir halde üreticinin yanında olarak alımlarımızı gerçekleştirdik. 2024 yılı bitti artık, 2025’in hazırlıkları başladı. Birtakım yerlerde tarlalar sürülmeye, hazırlanmaya başlandı.” diye konuştu.
“TMO’DAN TAVSİYE ALARAK EKİM YAPILMASINI İSTİYORUZ”
Üreticilere sertifikalı tohum kullanarak toprak tavının en uygun olduğu periyotta ekim yapmaları tavsiyesinde bulunan Güldal, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Sertifikalı tohum randımanı artırırken, bölgesine uygun tohumların kullanılması elde edilecek eserin kıymetini azamî düzeyde fiyat. Yalnızca randımanı biraz yüksek diye kalitesinden ötürü daha az pahalı olan çeşitler kullanılıyor. Alım çalışmaları vaktinde alanda yaptığımız müşahedelerden bunu paylaşıyoruz, duyuruyoruz. Mümkün olduğu kadar bölgenize, ikliminize, toprağınıza uygun olan çeşitleri, tarım vilayet ve ilçe müdürlüklerinden ve TMO’dan tavsiye alarak ekim yapılmasını istiyoruz.”
“ÇİFTÇİLERİMİZ ZİRAÎ ÜRETİM PLANLAMASINA CANI GÖNÜLDEN SAHİP ÇIKMALI” “Çiftçilerimiz ziraî üretim planlamasına canı gönülden sahip çıkmalı” Ahmet Güldal, gelecek dönemde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilecek ziraî üretim planlamasının ehemmiyetinden bahsederek, Türkiye’nin bu treni kaçırmaması gerektiğini vurguladı. Ziraî üretim planlaması için yasal altyapı ve mevzuatın yayınlandığını, kamuoyu duyurularının yapıldığını anımsatan Güldal, üreticilerin ve üretici örgütlerinin bilgilendirildiğini söyledi. Güldal, “Yıllardır ıstırabını yaşadığımız ‘aynı yıl içinde bir eserde fazlalık, bir eserde azlık’ probleminin yaşanmaması için çiftçilerimizin üretim planlamasına canı gönülden sahip çıkması gerekiyor. Bakanlık bir irade ortaya koydu, üreticilerimizin tam manasıyla benimsemesi lazım. Onların yanı sıra bu işin ticaretini, endüstrisini yapan kesimlerin de uzaktan seyretmeden kontratlı tarım özelinde devreye girmesi gerekiyor.” diye konuştu. Çiftçilerin istikrarlı bir formda daha çok kazanması ve ziraî sürdürülebilirlik için bu planlamanın hayati ehemmiyette olduğunu lisana getiren Güldal, “Üretim planlamasıyla desteklemeler hem sadeleştirildi hem ölçüsü yükseltildi. Hasebiyle üreticinin maliyetlerini paylaşacak yeni destekleme enstrümanları ortaya konmuş oldu.” dedi. “STOKLARIMIZ ULUSAL SERVET”
TMO Genel Müdür Güldal, Covid-19 ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın birinci devirlerinde tahılda yokluğun konuşulduğunu fakat son 2 yılda durumun aksine döndüğünü belirterek, şöyle devam etti: “Bereketli dönemler geçiriyoruz. Hasebiyle bolluğu da görüyoruz. Stoklarımızın yüksekliği onu gösteriyor. TMO, şu anda dünyada elinde en çok tahıl bulunduran şirketlerden bir tanesi. Ayrıyeten şöyle ‘TMO’nun depoları ithal buğdaylarla dolu’ diye bir tezvirat var. O denli bir şey yok.
Sadece bizim muhtaçlık olarak, emniyet olarak tedarik ettiğimiz kuraklık devirlerinden kalan bir ölçü ithal stokumuz var. O da yüzde 7-8 civarında. Stokumuzun yüzde 92-93’ü Türk çiftçisinin eseri. Bu stoklar çok kıymetli, ulusal servet. Geçen yıl 13,1 milyon ton, bu yıl 5 milyon ton aldık. İki yılda 18 milyon tonu aşan alım yaptık. Bir kısmını sattık olağan. Canlı bir piyasa yönetiyoruz. Bu sayılar aydan aya günden güne azalır yahut artar. Lakin biz şu anda tüketim devrine girdik artık. Çeltik ve fındık üzere eserler hariç öteki hububat eserleri alımlarımız bitti.” Güldal, yeni hasat dönemine kadar ellerindeki bu serveti piyasaya sunmaya ve değerlendirmeye devam edeceklerini söyledi. “2024’TE BİZE GELEN ESERİN HİÇBİRİSİ GERİ DÖNMEDİ”
Ahmet Güldal, TMO’nun vakit zaman eserleri geri çevirdiğine yönelik telaffuzların yanlışsız olmadığını belirterek, şu bilgileri verdi: “Toprak Mahsulleri Ofisinin her eseri alırken muhakkak bir standardı vardır. Ona aygıtlarla bakıyoruz. Üretici bu kriterlerde eser getirmişse geri dönmesi kelam konusu değil. Hakikaten 2024 yılında hiç olmadı. 2023’te kısmen de olsa olmuştu. Bunun da sebebi şu; kimi yerlerde ilaçlama eksikliğinden ötürü pas hastalığından etkilenen buğdaylar geldi, onları alamadık. Almamamızın da bir mantığı vardı. Zira aldığın vakit onu depoda uzun mühlet koruma edemiyorsun, çürütmüş oluyorsun. Ayrıyeten pas hastalığı depoda da yayılıyor. 2023’teki bu hassasiyetimiz sayesinde üretici buna dikkat etti ve 2024’te bu türlü bir şeyle karşılaşmadık.” “ÜRÜNLERİMİZİ EN HASSAS BİÇİMDE KORUMA EDİYORUZ”
TMO Genel Müdürü Güldal, “açık yığın depolarda eserlerin çürütüldüğü” savlarına değinerek, gerekli açıklamaları husus madde ayrıntılı bir biçimde yaptıklarını belirterek, savların manipülatif olduğunu teknik olarak da ortaya koyduklarını vurguladı. Teknik olarak kayıp ölçüsünün ne kadar olabileceğinin mevzuatta yer aldığını anlatan Güldal, şu sözleri kullandı: “TMO, yıllardan beri toprak üstü açık yığın koruma formunu uyguluyor ve bu mevzuda en deneyimli kuruluşlardan. Dünyada da o denli. Bu türlü sıradan bir toprağa gidip toprak ya da buğday sermekle olmuyor. O arazinin meyli, alttaki taban suyu yüksekliği, yığın yapıldıktan sonra onun koruması için alınan önlemler, güvenliği için kamera sistemleri, tel örgü sistemleri, fare gayreti için alınan önlemler… Yani bir birçok kriter var bunun mevzuatında. Ulusal servet olarak gördüğümüz bu eserleri en hassas formda koruma ediyoruz. Gerçekten şu anda bir satış devrindeyiz ve açık yığınlardan başladık satmaya. Türkiye’nin her yerinde merak edenler gitsinler. Açık yığın alanlarındaki yüklemeleri takip etsinler, görüntü çeksinler. Oradaki arkadaşlarla ve eseri alanla konuşsunlar.
Ürünlerin bozulmadığını ve rastgele bir ıstırap olmadığını kendileri görecektir. Zati en ufak bir yerde bir sorun olsa oradaki yığını denetim eden, yapan, izleyen işçi sorumlu esasen. O da o denli bir şeye düşmek istemeyecektir. Münasebetiyle bu manipülatif bir açıklamadır.” Güldal, ekim döneminin yaklaşmasına değinerek, sağlıklı, istikrarlı, sorunların yaşanmadığı, iklimsel ve dış etkenlerden çok etkilenmemiş bir üretim dönemi olmasını diledi. Türkiye’nin son 2 yılda kuraklıktan az etkilendiğini lisana getiren Güldal, üreticilerin sertifikalı tohum kullanmasını, kâfi gübreleme yapmasını, yabancı ot dahil çabalarını vaktinde gerçekleştirmesini istedi. Güldal, “Yeni döneme ait olumlu düşünüyorum. 2025’te Türkiye’nin olağan üretim ölçüsüne yakın bir üretim gerçekleştireceğine inanıyorum.” diye konuştu.
